آیه
إِنَّا نَحْنُ نُحْیِ الْمَوْتَی وَنَکْتُبُ مَا قَدَّمُواْ وَآثَارَهُمْ وَکُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْنَاهُ فِی إِمَامٍ مُّبِینٍ
ترجمه
همانا ما مردگان را زنده میکنیم و آن چه را از پیش فرستادهاند و آثارشان را مینویسیم و هر چیزی را در (کتاب و) پیشوایی روشن برشمردهایم.
نکته ها
آنچه از انسان سرمیزند، در پرونده عمل او ثبت میشود و در قیامت به شکل کتابی در اختیار او قرار میگیرد. این کتابها سه نوع است:
الف: کتاب شخصی. «اقرء کتابک»**اسراء، 14.***
ب: کتاب امّتها. «کلّ اُمّة تدعی الی کتابها»** جاثیه، 28.***
ج: کتاب جامع. «کلّ شیء احصیناه فی امام مبین»، «فی لوح محفوظ»**بروج، 22.***
کلمه «امام»، هم به کتاب گفته شده، «و من قبله کتاب موسی اماما»**هود، 17.*** و هم به اشخاص، «انّی جاعلک للنّاس اماما»** بقره، 124.*** در روایات، حضرت علیّبن ابیطالب علیهما السلام به عنوان یکی از مصادیق «امام مبین» معرّفی شده که همهی علوم در نزد اوست.**تفسیر نورالثقلین.***
بیشتر مفسّران مراد از «امام مبین» را لوح محفوظ دانستهاند که در قرآن به آن «اُمّ الکتاب»**زخرف، 4.*** گفته شده است و از آن جایی که این کتاب حاوی تمام دانشها است و همه چیز و همه کس تابع مقدّراتی است که در آن نوشته شده، به آن «امام» گفتهاند.**تفسیر راهنما.***
پیام ها
1- در برابر عقاید انحرافی و انکارآمیز کافران، با صراحت و قاطعیّت سخن بگویید. «انّا نحن نُحی»
2- همه مردگان در قیامت زنده میشوند. «نحیِ الموتی»
3- پروندهی عمل انسان، حتّی پس از مرگ او تا قیامت باز است. «نکتب... و آثارهم»
4- نه فقط اعمال، بلکه همه آثار آن نیز ثبت میشود و در حساب قیامت لحاظ میگردد. «نکتب ما قدّموا آثارهم» (خواه آثار خیر نظیر وقف و صدقه جاریه و آموختن علم به مردم و... یا آثار شرّ مثل تأسیس مراکز فحشا.)
5 - سروکار ما در قیامت با خداست. «انّا، نحن، نحی، نکتب، احصینا»
6- انسان، تنها ضامن اعمال خود نیست، بلکه مسئول پیامدهای آن نیز هست. «و آثارهم»
7- دستگاه محاسباتی خداوند دقیق است. «کلّ شیء احصیناه»
8 - دادگاه الهی، پیش روی همه روشن است. «احصیناه فی امام مبین»