آیه
وَلَوْ تَرَی إِذْ فَزِعُواْ فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُواْ مِن مَّکَانٍ قَرِیبٍ
وَقَالُواْ آمَنَّا بِهِ وَأَنَّی لَهُمُ التَّنَاوُشُ مِن مَّکَانٍ بَعِیدٍ
ترجمه
و اگر ببینی وقتی که کافران (از عذاب سخت) فزع کنند و راه گریزی در کار نیست، و از مکانی نزدیک دستگیر شوند (تعجب خواهی کرد).
(و در آن حال) گویند: به او ایمان آوردیم و کجا این دستیابی به ایمان از راه دور (که توان بر انجام عمل صالحی ندارند) به سودشان خواهد بود.
نکته ها
در این آیات تا آخر سوره، سیمایی از وضع دلخراش جان دادن مشرکان ترسیم شده است.
کلمهی «تناوش» از «نوش» به معنای گرفتن چیزی به آسانی است.
در تفاسیر شیعه و سنّی روایاتی آمده است که رسول اکرم صلی الله علیه وآله این آیات را به خروج سفیانی به هنگام قیام حضرت مهدی علیه السلام تفسیر کردهاند که خداوند از نزدیکترین مکان، آنان را نابود میکند.
مراد از «مکان قریب» دنیا و «مکان بعید» آخرت است.
پیام ها
1- جزع و فزع و استمداد مشرکان، مشکلی از آنان حل نمیکند. «فزعوا فلا فوت» مشرکان پناهگاهی ندارند.
2- هر کافری در لحظهی احساس خطر ایمان میآورد ولی چه سود. (ایمان انتخابی ارزش دارد نه اضطراری.) «اخذوا من مکان قریب - قالوا آمنّا»
3- مرگ هر جا که آمد فوراً انسان را میگیرد. «مکان قریب»
4- عقوبت مشرکان از همین دنیا آغاز میشود. «مکان قریب»
5 - برگشت به دنیا و جبران گذشتهها راهی دور و ناممکن است. «مکان بعید»