تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر سوره سبأ
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 34. سبأ آیه 13

آیه
یَعْمَلُونَ لَهُ مَا یَشَآءُ مِن مَّحَارِیبَ وَتَمَاثِیلَ وَجِفَانٍ کَالْجَوَابِ وَ قُدُورٍ رَّاسِیَاتٍ اعْمَلُواْ آلَ دَاوُدَ شُکْراً وَقَلِیلٌ مِّنْ عِبَادِیَ الشَّکُورُ
ترجمه
جنّیان، هر چه را که سلیمان می‏خواست از محراب و تمثال و ظروف بزرگ مانند حوضچه و دیگ‏های ثابت برایش می‏ساختند. ای خاندان داوود! شکر (این همه نعمت را) بجا آورید. امّا اندکی از بندگان من سپاسگزارند.
نکته ها
«محاریب» جمع «محراب» یا به معنای محل عبادت است و یا به معنای محلّ حرب و جنگ، زیرا بر بالای قصرها، جایگاه مخصوصی برای دفاع ساخته می‏شد.**تفسیر راهنما.***
«تماثیل» جمع تمثال به معنای مجسّمه است. شاید مراد ساخت اشیای زینتی همانند اشیای طبیعی باشد. چنانکه در روایتی از امام باقرعلیه السلام آمده است، مراد از تماثیل، مجسّمه‏ی درختان و گیاهان است، نه انسان و حیوان.**تفسیر المیزان.*** «ِجفان» جمع «جفیه»، ظرف‏های بسیار بزرگ را گویند که مثل حوض است. «جَواب» جمع «جابیه»، به معنای حوض است. «قدور» جمع «قِدر» به معنای دیگ است. «راسیات» جمع «راسیة» به معنای ثابت است.
بسیاری از مردم شکر می‏کنند و شاکر هستند، امّا شکور کم است، یعنی کسی که همواره شکرگزار باشد. «قلیل من عبادی الشکور»
سلیمان و نعمت‏ها
1. در برابر نعمت‏ها، از خداوند توفیق شکرگزاری خواست. «ربّ أوزعنی أن اشکر نعمتک»**احقاف، 15.***
2. نعمت‏ها را وسیله‏ی آزمایش می‏دانست. «هذا من فضل ربّی لیبلونی أأشکر أم أکفر»**نمل، 40.***
3. جذب هدایای بیگانگان نشد. «اتمدّونن بمال»** نمل، 36.***
4. از فهم علمی مخصوص برخوردار بود. «ففهّمناها سلیمان»**انبیاء، 79.***
5. با زبان پرندگان آشنا بود. «علّمنا منطق الطیر»**نمل، 16.***
6. از لشکریانش سان می‏دید. «و حُشر لسیلمان جنوده»** نمل، 17.***
7. پرندگان در خدمت او بودند. «و تفقّد الطیر»**نمل، 20.***
8. از همه‏ی امکانات برای تبلیغ دین استفاده می‏کرد. (فرستادن نامه به وسیله‏ی پرنده) «اِذهب بکتابی هذا»**نمل، 28.***
9. دست اندرکاران او، طیّ‏الارض داشتند. «قال الّذی عنده علم من الکتاب أنا آتیک به قبل ان یرتدّ الیک طرفک»**نمل، 40.***
10. حکومت بی نظیر داشت. «هب لی ملکاً لا ینبغی لاحد»**ص، 35.***
11. به حسن عاقبت و مقام والا نزد خداوند رسید. «و انّ له عندنا لزلفی و حسن مأب»**ص، 25.***
12. جنّ در خدمت او بود. «و الشیاطین کلّ بنّاء و غوّاص»** ص، 37.***
پیام ها
1- جنّ، موجودی است هنرمند و صنعتگر. «یعملون له... محاریب و تماثیل»
2- کارگر باید زیر نظر کارفرما باشد. «یعملون له ما یشاء»
3- به معنویّات، قبل از مادّیات توجّه کنید. «محاریب» قبل از «تماثیل» آمده است.
4- مسگری و ریخته‏گری، سابقه‏ای بس طولانی دارد. (تهیه ظروف از مس گداخته در زمان حضرت سلیمان بوده است.) «جفان»
5 - امکانات باید زمینه‏ی سپاسگزاری از خداوند باشد. «اعملوا ال داود شکرا»
6- شکر، تنها با زبان نیست بلکه یک عمل است. «اعملوا... شکرا»