آیه
أَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَهُ مَا فِی السَّمَوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَلَهُ الْحَمْدُ فِی الْآخِرَةِ وَهُوَ الْحَکِیمُ الْخَبِیرُ
ترجمه
ستایش مخصوص خدایی است که آن چه در آسمانها و آن چه در زمین است مِلک اوست و در آخرت (نیز) حمد و ستایش تنها برای اوست و اوست حکیمِ آگاه.
نکته ها
در قرآن پنج سوره با جملهی «الحمدللّه» شروع میشود.
این آیه مالکیّت مطلق و بی قید و شرط خداوند را بیان میکند، «له ما فی السموات» و آیهی بعد علم مطلق الهی را «یعلم ما یلج فی الارض»، تا در آیه سوم به منکران معاد بگوید: ما میتوانیم قیامت را برای کیفر و پاداش بر قرار کنیم.
فخر رازی میگوید: علمی که به عمل متّصل باشد حکمت است و به کسی که عواقب و اسرار امور را بداند خبیر گویند.** تفسیر کبیرفخررازی.***
پیام ها
1- چگونگی حمد خدا را از خدا بیاموزیم. «الحمد للّه الّذی...»
2- ستایشها باید در برابر کمال و قدرت و مالکیّت و آگاهی و حکمت باشد. «الّذی له ما فی السموات و...»
3- در دنیا غیر خداوند نیز ستایش میشود، ولی در آخرت ستایش مخصوص اوست. «و له الحمد فی الآخرة»
4- ستایش او در حصار زمان و شرایط خاصی نیست. «و له الحمد فی الآخرة» بهشتیان میگویند: «و آخر دعواهم أنِ الحمدللّه ربّ العالمین»** یونس، 10.***
5 - مالکیّت الهی، هم گسترده است، هم حکیمانه و هم آگاهانه. «له ما فی السموات - هو الحکیم الخبیر»
6- گردش نظام هستی در دنیا و آخرت، بر اساس حکمت الهی است. «له ما فی السموات... و له الحمد فی الآخرة و هو الحکیم»
توضیحات