تربیت
Tarbiat.Org

مَفاتیحُ الْجِنانِ‏ بخش اول
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

فصل چهارم در فضیلت واعمال شب و روز جمعه است‏

، بدان که شب و روز جمعه را امتیاز تامّ است از سایر لیالی و ایّام بمزید رفعت و شرافت و نباهت از رسول خدا صلی الله علیه وآله روایت شده که شب جمعه و روز جمعه بیست و چهار ساعت است و در هر ساعت حقّ تعالی ششصد هزار کس را از جهنّم آزاد کند و از حضرت صادق‏علیه السلام وارد شده که هر که بمیرد ما بین زوال روز پنجشنبه تا زوال روز جمعه خدا پناه دهد او را از فشار قبر و نیز از آن حضرت منقول است که جمعه را حقّی و حرمتی عظیم هست پس زنهار که ضایع نگردانی حرمت آن را و تقصیر مکن در چیزی از عبادت حق تعالی در آن روز و تقرّب جو بسوی خدا به عملهای شایسته و ترک‏نما جمیع محرّمات خدا را زیرا که خدا ثواب طاعات را مضاعف می‏گرداند و عقوبت گناهان را محو می‏نماید و درجات مؤمنان را در دنیا و عقبی بلند می‏گرداند و شبش در فضیلت مانند روز است اگر توانی که شب جمعه را زنده داری به نماز و دعا تا صبح بکن بدرستی‏که خداوند عالَم در شب جمعه ملائکه را برای مزید کرامت مؤمنان به آسمان اوّل میفرستد که حسنات ایشان را زیاده گردانند و گناهان ایشان را محو کنند و حقّ تعالی واسِعُ العَطا و کریم است، و نیز در حدیث معتبر از آن حضرت مرویست که گاه هست که مؤمن دعا می‏کند برای حاجتی و حقّ تعالی قضای حاجت او را تأخیر می‏کند تا اینکه در روز جمعه حاجت او را برآورد و برای فضیلت جمعه مضاعف گرداند، و فرمود که چون برادران یوسف علیه السلام از حضرت یعقوب علیه السلام استدعای طلب آمرزش گناهان خود کردند گفت سَوْفَ اَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی‏ یعنی بعد از این استغفار خواهم کرد برای شما از پروردگار خود حضرت فرمود که تأخیر کرد که در سحر شب جمعه دعا کند تا مستجاب گردد، و نیز از آن حضرت مروی است‏که چون شب جمعه می‏آید ماهیان دریا سر از آب بیرون می‏آورند و وحشیان صحرا گردن می‏کشند و حقّ تعالی را ندا می‏کنند که پروردگارا ما را عذاب مکن به گناه آدمیان، واز حضرت امام محمّد باقرعلیه السلام منقول است که حقّ سبحانه و تعالی امر می‏نماید ملکی را که در هر شب جمعه از بالای عرش ندا می‏کند از اوّل شب تا آخر شب از جانب رَبِّ اَعلی‏ که آیا بنده مؤمنی هست که پیش از طلوع صبح برای آخرت و دنیای خود مرا بخواند تا من دعای او را مستجاب کنم آیا بنده مؤمنی هست که پیش از طلوع صبح از گناه خود توبه کند پس من توبه او را قبول کنم آیا بنده مؤمنی هست که من روزی او را تنگ کرده باشم و از من سؤال کند که روزی او را زیاد گردانم پیش از طلوع صبح پس روزی او را گشاده گردانم آیا بنده مؤمن بیماری هست که از من سؤال کند پیش از طلوع صبح که او را شفا دهم تا او را عافیت کرامت کنم آیا بنده مؤمن غمگین محبوسی هست که پیش از طلوع صبح از من سؤال کند که او را از زندان رها کنم و غمش را فرج دهم پس دعایش را مستجاب گردانم آیا بنده مؤمن مظلومی هست که از من سؤال کند پیش از صبح برای دفع ستم ظالم تا من از برای او انتقام بکشم وحقّش را به او برگردانم پیوسته این ندا را می‏کند تا طلوع صبح، و از حضرت امیرالمؤمنین‏علیه السلام منقول است که حقّ تعالی جمعه را از همه روزها برگزیده و روزش را عید گردانیده و شبش را مثل روزش گردانیده، و از جمله فضیلت روز جمعه آنستکه هر حاجت که در آنروز از خدا سؤال کنند برآورده می‏شود و اگر جماعتی مستحقّ عذاب شوند چون شب جمعه و روز جمعه را دریابند و دعا کنند خدا آن عذاب را از ایشان برمی‏گرداند و امور مقدّره را حقّ تعالی در شب جمعه مبرم و محکم می‏گرداند پس شب جمعه بهترین شبها و روزش بهترین روزها است و از حضرت صادق‏علیه السلام روایت شده که بپرهیزید از گناه در شب جمعه که عقوبت گناهان در آن شب مضاعف است چنانچه ثواب حسنات مُضاعف است و هر که معصیت خدا را در شب جمعه ترک کند حقّ تعالی گناهان گذشته او را بیامرزد و هر که در شب جمعه معصیتی را علانیه بکند حقّ تعالی او را بگناهان جمیع عمرش عذاب کند و عذاب آن گناه را بر او مضاعف کند، و بسند معتبر از حضرت امام رضاعلیه السلام منقول است که حضرت رسول صلی الله علیه وآله فرمود که روز جمعه سیّد و بزرگتر روزها است حقّ تعالی در آن روز ثواب حسنات را مضاعف می‏دهد و گناهان را محو می‏نماید و درجات را بلند می‏گرداند و دعوات را مستجاب می‏گرداند و شدّتها وغمها را زایل می‏گرداند و حاجتهای بزرگ را برمی‏آورد و روز مزید است که خدا رحمتهای خود را نسبت به بندگان زیاد می‏گرداند و جماعت بسیار از آتش آزاد می‏سازد پس هر که بخواند خدا را در آن روز و بشناسد حقّ و حرمت آنرا حقّ است بر خداوند تعالی که او را از آتش جهنّم آزاد گرداند پس اگر در روز جمعه یا شب آن بمیرد ثواب شهیدان دارد و در قیامت ایمن از عذاب الهی مبعوث می‏گردد و هر که استخفاف بحرمت جمعه نماید و حقّ او را ضایع گرداند که نماز جمعه بجا نیاورد یا محرّمات الهی را در آن بعمل آورد بر خدا لازمست که او را به آتش جهنّم بسوزاند مگر آنکه توبه کند و بسندهای بسیار معتبر از حضرت امام محمّد باقرعلیه السلام منقول است که آفتاب طالع نگردیده است در روزی که بهتر از روز جمعه باشد و چون مرغان در روز جمعه به یکدیگر برمیخورند سلام می‏کنند و می‏گویند امروز روز شایسته‏ای است، و بسند معتبر از حضرت صادق‏علیه السلام منقول است که هر که روز جمعه را دریابد باید که بکاری بغیر از عبادت مشغول نگردد زیرا که در آنروز خدا گناه بندگان را می‏آمرزد و رحمت خود را بر ایشان نازل می‏گرداند و فضایل شب و روز جمعه زیاده از آن است که در این مختصر ذکر شود.