تربیت
Tarbiat.Org

جایگاه اشراقی انقلاب اسلامی در فضای مدرنیسم
اصغر طاهرزاده

مرحله‌ی عبور از غرب و حساسیت آن

11- چنانچه بتوان دوران گذار از فرهنگ غرب به تمدن اسلامی را درست و بدون افراط و تفریط طی کرد، به عالی‌ترین نقطه‌ی آرمانی انقلاب اسلامی دست خواهیم یافت.
آری! ابتدا باید غرب به درستی شناخته شود - چیزی که عمدتاً در محافل مذهبی مورد غفلت قرارگرفته و تکنیک غرب را جدای از انحطاط‌های فرهنگی آن می‌دانند- سپس باید از هدف اصلی انقلاب اسلامی غافل نماند.(32) هدف اصلی انقلاب اسلامی آن است که با ایجاد حکومت جهانی، زندگی زمینی با آسمانِ معنویت مرتبط شود و این از طریق شریعتِ تحریف نشده -که همان شریعت اسلام است- و اسلامِ منحرف نگشته -که همان مکتب تشیع است- عملی است.
در مسیر رسیدن به تمدن اسلامی، مرحله‌ی عبور و گذار از فرهنگ غربی به تمدن اسلامی، حساس‌‌ترین مرحله‌ای است که در پیش روی انقلاب اسلامی قرار دارد و این عبور فقط با حکمتی که مخصوص ائمه‌ی شیعه(ع) است ممکن می‌باشد، وگرنه یا گرفتار روش‌های افراطی و ارتجاعی طالبانیسم می‌شویم و یا در مسیر لیبرال‌های به ظاهر مذهبی قرار می‌گیریم که سعی دارند اسلام را با معیارهای غربی ببینند و انقلاب اسلامی را به همان اهداف غربی سوق دهند.(33)
آنقدر روح غربی بر روان انسان‌ها حاکم است که اکثراً قبول ندارند تکنیک غربی از فرهنگ غربی جدایی ناپذیر است، می‌‌گویند هواپیما و تلویزیون و ماشین سواری چه ربطی به گسستگی خانواده و فرار دختران و پسران دارد؟ فعلاً هم جای بحث آن این‌جا نیست ولی می‌‌خواهم عرض كنم تکنیک غربی براساس فرهنگ غربی ساخته شده و این دو از همدیگر جدایی ناپذیرند و لذا هر جا آن تکنیک آمد به صورت نامرئی فرهنگ خود را با خود می‌آورد و همواره این را تجربه کرده‌اید.(34) البته نمی‌‌خواهم بگویم كه شما می‌‌توانید از فردا تكنیك غربی را كنار بگذارید ولی می‌‌خواهم عرض كنم عزیزان روی این موضوع فكر كنید که تکنیک غربی در بستری که فرهنگ غربی اقتضا می‌کرده ساخته شده و هرجا پای گذارد فرهنگ خود را نیز به همراه می‌آورد.
در هر صورت ابتدا باید غرب شناخته شود و اهدافی که آن تمدن برای بشر تعریف کرده دقیقاً بررسی گردد، تا بتوانیم نسبت به هدف اصلی انقلاب اسلامی‌ حساس باشیم. هدف اصلی این انقلاب آن است كه با ایجاد حكومت جهانی، زندگی زمینی با آسمان معنویت مرتبط شود و این از طریق شریعت تحریف نشده که همان شریعت اسلام است، عملی است. عنایت دارید که اتصال زندگی زمینی به حقایق غیبی فقط از طریق شریعت الهی ممکن است، آن‌هم از طریق تنها شریعتِ تحریف‌نشده‌ی موجود، یعنی شریعت اسلام، زیرا مسیحیت و یهودیت هیچ كدام‌ مدعی نیستند كه گرفتار تحریف نشده‌اند، از طرفی درست است که اسلام؛ شریعتِ تحریف‌نشده است ولی در دل اسلام، اسلامِ منحرف‌شده و اسلام منحرف‌نشده داریم و اسلام منحرف‌نشده همان تشیع است. پس تنها از طریق تشیع می‌توان زندگی زمینی را به معنی واقعی به آسمان معنویت متصل کرد و تنها مکتب الهی که می‌تواند بدون تناقض‌گوئی حرفش را بزند و حقانیت همه‌ی ابعاد خود را ثابت كند، تشیع است.(35)
عرض شد در مسیر رسیدن به تمدن اسلامی‌، مرحله‌ی عبور و گذار از فرهنگ غربی، حساس‌ترین مرحله‌ای است كه در پیش روی انقلاب اسلامی‌ قرار دارد و نیاز به بصیرت و حکمت همه‌جانبه دارد تا مرحله‌ی گذار، بدون افراط و تفریط انجام گیرد. همان بصیرت و حكمتی که مخصوص ائمه‌ی شیعه(ع) است که توانستند در رویارویی با حاکمانی مثل بنی‌امیه و بنی‌عباس، شیعه را در تاریخ جلو ببرند. در فصل نهم كتاب «فرهنگ مدرنیته و توهّم» بحث شده است كه چه قواعدی را باید در مرحله‌ی گذار رعایت کرد تا در دامی نیفتیم که لیبرال‌های به ظاهر مذهبی در آن افتادند و سعی کردند اسلام را با معیارهای غربی ببینند و انقلاب اسلامی‌ را به سوی اهداف غربی سوق دهند.
در موضوع گذار از غرب به سوی تمدن اسلامی و جایگزینی ابزارهایی که نظر به فرهنگ دینی دارند، بررسی‌های دقیقی باید انجام گیرد، به همین جهت هم تأکید می‌شود مرحله‌ی گذار، قواعدی دارد و هوشیاری دقیقی می‌طلبد که اندیشمندان روی آن فكر کرده‌اند و باز هم جای فکر دارد. از كسانی كه با دقت فراوان متوجه حساسیت موضوع هستند که از یک طرف تمدن اسلامی یک لحظه از منظر ما خارج نشود و از طرف دیگر راه حل عبور از غرب را هم پشت‌کردن مستقیم به تکنیک مدرنیسم ندانیم، مقام معظم رهبری«حفظه‌الله‌تعالی» می‌باشند. زیرا از جمله نكاتی كه در مرحله‌ی گذار از فرهنگ غربی نباید غفلت کرد، حاکم‌شدن بر نظام تکنیکی مدرنیته است، تا پس از در اختیار گرفتن آن، بتوان آن را به سوی فرهنگِ خودی جهت داد و یا با جایگزینی مناسب از آن عبور کرد.(36) این توقع مورد ندارد که فکر کنیم تکلیف همه‌چیز باید از پیش و با برنامه‌ معین گردد، باید در راه حق جهد و تلاش کرد تا راه گشوده شود، همچنان‌که خداوند فرمود: «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ»(37) آن‌هایی که در راه ما تلاش کنند حتماً آن‌ها را به‌سوی راه‌های خود هدایت می‌کنم، و خداوند با نیکوکاران است. به‌هرحال این ما نیستیم که اسلام را محقق می‌کنیم، بلکه اسلام از طریق انقلاب اسلامی در ما و در همه‌جا إن‌شاءالله متحقق می‌شود و با این تحقق مسائل صورت دیگری پیدا می‌کند.