«اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی شَفَاعَةَ الْحُسَیْنِ یَوْمَ الْوُرُودِ»؛ خدایا در خاتمهی این دعا و در حال سجده از تو مقامِ «فنا» میخواهم. یعنی مقام شفاعت و اتّحاد با حسین(ع) در هنگام ورود به درگاه ربوبیات، همراه با سایر اصحاب حسین(ع) که به مقام اتّحاد و فنا در مولایشان دست یافتند. «شفع» یعنی جفت، و در شفاعت یک نحوه یگانگی و فنا مطرح است. مقام یگانگی با اصحابی که «الَّذِینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ»؛ خون جگر خود را در کنار حسین(ع) بذل نمودند. در حال سجده، در حالتی که هیچ مَنِیتی برای خود نمیشناسی و خودت را خاک کردهای، متقاضی اتّحاد با مولایت حسین(ع) هستی و در طلب این معیت، نظر به اصحاب کربلا دارید که خون جگرشان را - و نه فقط خون بدنشان را- یعنی عمق و نهایت علاقهی قلبیشان به همه چیز را، نثار مولایشان کردند.
حال که روح و جان را با تنفّر بر طبقات ستم در طول تاریخ، از هر گرایش باطلی پاک نمودید، باز توجّه قلب را به کربلا و حضرت حسین بن علی(ع) میاندازید و آن هم در حال سجده که نزدیکترین شرایط عبد است به رب و بهترین شرایط سیر انسان است به سوی پروردگار، اظهار میدارید: آنچه باید در نهایت بماند مَعِیتْ و اتّحاد با حسین(ع) و اصحاب اوست. مهم آن است که شما خوب متوجه باشید زیارت عاشورا یک عبادت بزرگ است و ما آرزو میکنیم این مطلب از دست ما نرود که میتوانیم با زیارت عاشورا یک عبادت بزرگ و یک سیر روحانی انجام دهیم. کجای زیارتِ با برکت عاشورا محدود به یادآوری یک حادثه است و بس؟ مشخص است که این زیارت یک سیر روحانی است برای اتّحاد با امامِ معصومِ شهید، یعنی جانِ جانان، حضرت سیدالشهداء اباعبدالله الحسین(ع).
عنایت داشته باشید که طلب مقام فنا در امام و مَعِیت با آن حضرت در سجده، عالیترین تمنّایی است که میتوان به آن فکر کرد و سیر خود را به آن سو جهت داد. سیر به سوی بزرگترین مطلوبی که به دست نمیآید مگر از همین طریق. اگر تمام مقامات عرفانی را طی کنید، این مقام چیز دیگری است، از این طریق هیچ حجابی بین عبد و معبود باقی نمیماند، چیزی که حضرت باقر(ع) راز آن را گشودند و فرمودند: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ لَا یَكُونَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ حِجَابٌ حَتَّى یَنْظُرَ إِلَى اللَّهِ وَ یَنْظُرَ اللَّهُ إِلَیْهِ فَلْیَتَوَالَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ یَتَبَرَّأْ مِنْ عَدُوِّهِمْ وَ یَأْتَمَّ بِالْإِمَامِ مِنْهُمْ فَإِنَّهُ إِذَا كَانَ كَذَلِكَ نَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهِ وَ نَظَرَ إِلَى اللَّه»؛(68) هرکس طالب است که بین او و خداوند هیچ حجابی نباشد که او خدا را بنگرد و خداوند او را، باید محبّت و ولایت آل محمد را در خود ایجاد کند و از دشمنانشان تبری جوید و پیرو امامی از این خانواده باشد، اگر چنین کند خداوند بر او مینگرد و او هم بر خدا مینگرد. چنین حالتی قابل وصف نیست. هر کس قلباً یک آشنایی اجمالی با اباعبدالله الحسین(ع) و اصحاب گرانقدر کربلا دارد. حال، زیارت و تمرکزِ روحی بر حضرت و عزاداری و حضور در جلسات عزاداری اباعبدالله(ع) باعث میشود آن آشنایی قلبی فَوَران کند و در نتیجه چیزهایی را در راستای قرب الهی به دست آورد که سالها به دنبال آن بود. شرطش آن است که «ره چنان رو که رهروان رفتند» باید مواظب بود شیطان عزاداریها را تغییر ندهد، کار شیطان این است که هر چیزی که ما را به خدا نزدیک میکند و طریق رسیدن به حق است، از ما بگیرد و در آن کار اخلال ایجاد کند. بنا به فرمایش قرآن «قَالَ فَبِمَا أَغْوَیْتَنِی لأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِیمَ»؛(69) شیطان گفت: خدایا! به جهت آن که گمراهم کردی، حتماً در مسیر مستقیمی که به سوی تو ختم میشود مینشینم و بندگانت را از آن مسیر منحرف میکنم. همیشه اختلال شیطان در اموری است که به خدا ختم میشود، آیا راهی مطمئنتر از راه حضرت سیدالشهداء(ع) به سوی خدا هست؟ پس به همان اندازه باید مواظب بود شیطان در این مسیر اخلال ایجاد نکند و مقصد اصلی که قرب الی الله بود فراموش نگردد.
به عنوان مثال یکی از روزهای پر برکت، روز جمعه است که شرایط قرب الهی در آن فراهمتر است، به تعبیر امیرالمؤمنین(ع) «فَجَعَلَ الْجُمُعَةَ مَجْمَعاً نَدَبَ إِلَیْهِ لِتَطْهِیرِ مَا كَانَ قَبْلَهُ وَ غَسْلِ مَا أَوْقَعَتْهُ مَكَاسِبُ السَّوْءِ مِنْ مِثْلِهِ إِلَى مِثْلِهِ وَ ذِكْرى لِلْمُؤْمِنِینَ وَ تِبْیَانَ خَشْیَةِ الْمُتَّقِینَ وَ وَهَبَ لِأَهْلِ طَاعَتِهِ فِی الْأَیَّامِ قَبْلَهُ»؛(70) خداوند جمعه را روز جمع شما قرار داد و شما را در آن خواند براى آنكه پاك كند و بشوید آنچه را از كردار زشت پیش از جمعه داشتهاید و یادآورى براى مؤمنین باشد و ترسى براى پرهیزکاران و مزد كردار بندگان را به آنها عطا کند، بیشتر از آنچه بخشیده است به اهل طاعت در روزهاى قبل از جمعه. حال تماشا کنید چقدر شیطان تلاش میکند برکت این روز را از ما بگیرد و به بهانههای وَهْمی و خیالی ما را به تفریح و سرگرمیهای لغو مشغول کند تا از فیض جمعه و جماعت باز بمانیم.
تأکید بنده آن است که از جمله اموری که برکات فراوانی در آن نهفته است عزاداری برای حضرت اباعبدالله الحسین(ع) است و شک نداشته باشید که شیطان نهایت تلاش خود را میکند تا ما بهرهی حقیقی خود را از آن نبریم و از طریق توجّه به امور سطحی، اصلِ سیر و توجّه و مَعِیت با حضرت را که از راه عزاداری و اشک به دست میآید از ما برباید. آنقدر ما را به فرعیات مشغول میکند که از اصل غافل شویم. به ما خبر دادهاند مُهْر نماز اگر از خاک کربلا تهیه شود موجب انکشاف و رفع حجاب میگردد. حالا شیطان ذهن ما را از اصل مسئله میبرد روی این که خوب است آن را آرایش بدهید، یک تکه آیینه هم روی آن بچسبانید، درست آن مُهری که وسیلهی سجدهکردن بر خاک بود- آن هم خاک کربلا- از انسان گرفته میشود و فرعیات مدّ نظر قرار میگیرد.
وقتی فرعیات و رسوماتِ دست و پاگیر اصل توجه به امام حسین(ع) و کربلا را از منظر عقل و قلب ما به حاشیه برد، دستههای سینهزنی و زنجیرزنی و فقط به ظاهر مساجد پرداختن، و شام و ناهار، اصل میشود در حالی که نباید این امور همهی فکر و ذکر عزادارِ حضرت سیدالشهداء(ع) را بگیرد و همهی توجهها به همین ظاهر جلب شود. آری اگر اصل عزاداری و توجه به آن مقام فراموش نشود این فرعیات هم در حدّ معقول و محدود معنیدار خواهد شد. علمای بزرگی را داشتهایم که روز عاشورا با پای برهنه و موهای پریشان، صورت عزادار به خود میدادند و در دستههای عزاداری اباعبدالله(ع) شرکت میکردند. ولی آنها سیر با اباعبدالله(ع) را در همهی این عزاداریها حفظ میکردند.
همچنان که ملاحظه فرمودید زیارت عاشورا حامل یک فرهنگ عبادی کامل است و نکاتی که بنده عرض کردم خیلی کمتر از آن بود که باید در بارهی آن زیارت گفته میشد و بدان توجه میگردید. همین قدر میتوانیم بگوئیم که:
اول قدم آن است که او را یابی
آخر قدم آن است که با او باشی
واقعاً باید با زیارت عاشورا زندگی کرد و در هر فرصتی با آن مراوده داشت و اگر این چنین شد وقتی بر سر قبرمان هم آن زیارت را که سالها با آن مراوده داشتهایم، بخوانند، ما به وَجد میآییم و به صعود بیشتر میرسیم.
خدایا! شفاعت اباعبدالله الحسین(ع) را در دنیا و آخرت از ما دریغ مدار.
خدایا! به عزت حسین و اصحاب حسین(ع) قلوب ما را ظرف معارف قرآن و معارف و محبت اهلبیت(ع) قرار بده.
خدایا! حیات و مرگ ما را حیات و مرگ پیامبر(ص) و آل پیامبر(ع) قرار بده.
خدایا! توفیق فهم و سیر در زیارت عاشورا را به ما عطا بفرما.
خدایا! این انقلاب حسینی و مسئولانی که در جهت حفظ آن تلاش مینمایند را مؤید بفرما.
«والسلام علیكم و رحمةالله و بركاته»