سؤال: با توجه به اینکه فرمودید در زمان ظهور حضرت مهدی(عج) شرایط رجعت فراهم میشود این سؤال پیش میآید که رجعت در چه زمانی و برای چه كسانی صورت میگیرد؟
جواب: ظاهراً در متن ظهور حضرت، رجعت به عنوان شرایط تکمیل انسانها شروع میشود در همین رابطه در روایت داریم كه وقتی ظهور واقع میشود، اهل قبر به یکدیگر مژده میدهند که ظهور واقع شده. حضرت صادق(ع) میفرمایند: «هنگاهی که حضرت قائم(عج) قیام کنند، بر سر قبر مؤمن میآیند، پس به او گفته میشود: فلانی؛ امامات ظهور کرده. «فَاِنْ تَشَاءَ اَنْ تَلْحَقَ بِهِ فَالْحَقْ ...» اگر میخواهی به او ملحق شوی به او ملحق شو و اگر میخواهی همینجا در ذیل کرامت پروردگارت بمانی چنین کن»(80) خبر ظهور حضرت را به اهل برزخ میدهند تا آنهایی که اجازه دارند به دنیا برگردند اگر خواستند برگردند. البته معلوم است كسانی از آن ظهور خوشحال و جهت رجعت به دنیا آزادند که در زندگی دنیایی منتظر ظهور امام زمان(عج) بودهاند، مثل اینکه یك كتاب ارزشمند را یك روزه به کسی قرض دهند و او در آن یک روز نكاتی از آن را نخوانده است، حال اگر بعد از مدتی به او بگویند یك روزِ دیگر فرصت دارد آن كتاب را مطالعه کند اگر احساس کند حق مطلب را ادا نكرده است و هنوز روحیهی مطالعهی كتاب برایش هست از آن فرصت استقبال میکند، ولی كسی كه بیش از آن نمیتوانسته از آن کتاب استفاده كند از فرصت پیش آمده استقبال نمیکند. «رجعت» یك فرصت است برای آن مؤمنینی كه هنوز جای تعالی دارند. در همین رابطه حضرت صادق(ع) میفرمایند: هفت نفر از اصحاب کهف و یوشعبننون و سلمان فارسی و ابودجاجهی انصاری و مقداد و مالک اشتر با حضرت قائم هستند.(81) اشقیائی هم که طالب شقاوت بیشتر بودند رجعت میکنند تا خود را در شقاوت به فعلیت كامل برسانند.(82) رجعت باید در دنیا محقق بشود تا زمینه برای تمام كسانی كه به فعلیت كامل نرسیدهاند و نیاز به فرصت دارند، فراهم شود. به همین جهت معنی ندارد افراد متوسط رجعت كنند، چون آنها در جبهههای شقاوتِ كامل و یا سعادت كامل جایی ندارند.