این خطبه غرّا و کم نظیر در حقیقت از هفت بخش تشکیل مى شود و بر هفت محور دور مى زند که هر کدام هدف روشنى را تعقیب مى کند و باید جداگانه مورد توجه قرار گیرد:
بخش اوّل: تحلیل فشرده و عمیقى پیرامون مسأله توحید و صفات پروردگار و اسماى حسنى و هدف آفرینش است.
در بخش دوّم: مقام والاى پیامبر(صلى الله علیه وآله) و مسؤولیت ها و ویژگى ها و اهداف او مورد بحث قرار گرفته.
بخش سوّم: از اهمیّت قرآن مجید و عمق تعلیمات اسلام، فلسفه و اسرار احکام، و پند و اندرزهایى در این رابطه سخن مى گوید.
در بخش چهارم: بانوى اسلام(علیها السلام) ضمن معرفى خویش، خدمات پدرش رسول الله(صلى الله علیه وآله) را به این امت بازگو مى کند، و در این جا بانوى اسلام(علیها السلام) دست آنها را گرفته و به گذشته نزدیک جاهلى خود، براى یک دیدار عبرت انگیز، و مقایسه با وضعشان بعد از اسلام، و گرفتن درس از این دگرگونى، رهنمون مى شود.
در بخش پنجم: حوادث و رویدادهاى بعد از رحلت پیامبر(صلى الله علیه وآله) و حرکت و تلاش حزب منافقین را براى محو اسلام بازگو کرده است.
بخش ششم: از غصب فدک و بهانه هاى واهى که در این زمینه داشتند، و پاسخ به این بهانه ها سخن مى گوید.
و سرانجام در بخش هفتم: به عنوان یک اتمام حجت از گروه انصار و اصحاب راستین پیامبر(صلى الله علیه وآله)استمداد مى کند و گفتار خود را با تهدید به عذاب الهى پایان مى دهد.