همان گونه كه اشاره شد، در تقابل حق و باطل، پیروزى اهل حق در گرو امدادهاى غیبى و تأییدات الهى است. سؤالى كه در این جا مطرح مى‌شود این است كه این امدادها و تأییدات به چه روش یا روش هایى صورت مى‌پذیرد؟
در پاسخ به پرسش مذكور، و با بررسى آیاتى كه در این زمینه در قرآن كریم آمده است، امدادها و تأییدات الهى را مى‌توان به دو دسته كلى تقسیم كرد.
نخست، آن دسته از امدادها و تأییداتى است كه جنبه باطنى و روحى و روانى دارد؛ یعنى خداى متعال با تصرّفاتى كه در روح و روان مؤمنان مى‌كند، روان آنان را به گونه اى تحت تأثیر قرار مى‌دهد كه احساس قدرت، پشت گرمى و پیروزى مى‌كنند و روح امید در آن‌ها دمیده مى‌شود. آنان در این حالت دشمن را در برابر خود ناچیز و ضعیف مى‌پندارند و همین امر منشأ حمله بى امان آنان بر دشمن مى‌گردد.
در راستاى همین نوع امداد، از سوى دیگر نیز ممكن است خداى متعال روح و روان دشمن را تحت تأثیر قرار دهد و در آن به گونه اى تصرّف
﴿ صفحه 203﴾
كند كه آنان مرعوب شده، خود را ناچیز و ضعیف و مسلمانان و مؤمنان را قدرتمند و عده آنان را زیاد احساس كنند. طبیعى است كه این حالت روانى، سبب عقب نشینى و شكست آن‌ها مى‌شود.
دوم، آن دسته از امدادها و تأییداتى است كه جنبه بیرونى و ظاهرى دارد؛ یعنى حوادثى در جهان خارج و بیرون از روح و روان دو طرف اتفاق مى‌افتد و زمینه اى را فراهم مى‌آورد كه مؤمنان پیروز و دشمنانشان مغلوب مى‌شوند.
در این جا، به عمده ترین روش‌هاى مربوط به هر یك از این دو دسته كه در قرآن كریم آمده، اشاره مى‌كنیم.