تربیت
Tarbiat.Org

تأملی در نشانه های حتمی ظهور
نامشخص

مدت اقدامات سفیانی

مجموعه اقدامات سفیانی از آغاز حرکت تا زمان کشته شدن او پانزده ماه به طول می انجامد که شش ماه آن برای تصرف سرزمین های مورد نظر وی، صرف می شود. امام صادق(ع) در روایت معتبری فرموده اند:
السفیانی من المحتوم...من اول خروجه الی آخره خمسه عشر شهرا، سته اشهر یقاتل فیها...؛(295)
سفیانی از حتمیات است... از ابتدای حرکت او تا آخر کارش، پانزده ماه به طول می انجامد. شش ماه آن راه به جنگ و نبرد می گذراند.... .
در این مورد که او بر مناطق تحت تصرفش چند ماه حکم می راند، دو دسته روایت وجود دارد؛ برخی روایات زمان حکم رانی وی را نه ماه معین کرده اند،(296) از جمله امام صادق (ع) در ادامه روایت سابق فرموده اند:
فاذا ملک الکور الخمس ملک تسعه اشهر و لم یزد علیها یوما؛
چون سرزمین های پنج گانه را به تصرف خود درآوردف نه ماه و نه یک روز بیشتر، بر آن ها حکم می راند.
آن حضرت در روایت دیگری فرموده اند:
اذا استولی السفیانی علی الکور الخمس فعدوا له تسعه اشهر؛(297)
چون سفیانی به مناطق پنج گانه، سیطره یافت، برایش نه ماه بشمارید.
روایت دیگری، زمان حکومت او را هشت ماه می داند. ابو منصور بجلی، در ضمن روایتی می گوید: از امام صادق(ع) پرسیدم: سفیانی نه ماه بر سرزمین های پنج گانه حکم می راند؟
حضرت فرمودند:
لا ولکن یملک ثمانیه اشهر لایزید یوما؛(298)
خیر، او هشت ماه و نه یک روز بیشتر، حکم می راند.
از میان دو دسته روایات یاد شده، روایات دسته دوم از نظر سند ضعیف و اعتماد ناپذیرند، اما در میان دسته اول حدیث معتبر نیز وجود دارد. از امام صادق(ع) در حدیث معتبر دیگری که شیخ طوسی آن را از کتاب فضل بن شاذان روایت کرده این جنین نقل شده است:
ان السفیانی یملک بعد ظهوره علی الکور الخمس حمله امراه.ثم قال علیه السلام: استغفرالله حمل جمل؛(299)
سفیانی پس از سیطره بر سرزمین های پنج گانه به اندازه بارداری زن (نه ماه) حکم می راند. سپس فرمودند: از خداوند استغفار می کنم بلکه به اندازه بارداری شتر (یک سال) حکم می راند.
با این حال، درباره زمان حکم رانی سفیانی دو دسته روایت متعارض وجود دارد و درباره آن نمی توان قاطعانه داوری کرد. علامه مجلسی در توجیه اختلاف روایات یاد شده، چند احتمال را ذکر می کند: نخست این که برخی از این روایات تقیه ای باشد؛ زیرا در منابع اهل سنت نیز در این باره روایتی وجود دارد؛ دوم این که در این باره احتمال بدا می رود، لذا احتمال تحقق هر یک از این مقادیر می رود؛ سوم این که این روایات ناظر به مدت استقرار دولت سفیانی باشد که به حسب اعتبارات مختلف برای آن می توان زمان های متفاوتی را بر شمرد.(300)
آن چه گذشت، بخشی از ابعاد ماجرای سفیانی و حوادث مربوط به آن بود. بی گمان، هنوز ابعاد دیگری از این رخداد وجود دارد که برای ما ناشناخته مانده است و با کنکاش و تامل در روایات اهل بیت (ع) می توان آن ها را به دست آورد.