تربیت
Tarbiat.Org

تأملی در نشانه های حتمی ظهور
نامشخص

نام سفیانی

در روایات متعددی که از سفیانی و حوادث مربوط به او سخن به میان آمده، در مقام اشاره به این شخصیت، بیشتر از دو واژه «سفیانی»(185) و «ابن آکله الاکباد»(186) (پسر زن جگر خوار) استفاده شده است. واژه دوم که کمتر به کار رفته، بدون تردید نام حقیقی شخص مورد نظر ما نیست، بلکه به نسب او اشاره دارد. واژه اول نیز نام حقیقی این شخص نیست؛ چرا که از یک سو، این واژه از «سفیان» و «یا»م ی نسبت ترکیب شده است که اشاره به انتساب او به خاندان ابوسفیان است، و نمی توان منسوب ( لفظی که برای بیان نسبت به کار می رود) را نام حقیقی شخص دانست، و از سوی دیگر، در برخی از روایات از امام معصوم(ع) درباره نام سفیانی سوال شده است.(187) این روایت گرچه از نظر سند ضعیف باشد، از آن فهمیده می شود که بر اساس فهم راوی این حدیث، سفیانی نام شخص مورد نظر نبوده است.
درباره نام سفیانی سه روایت از پیشوایا دینی به دست ما رسیده است: یک روایت او را «حرب»(188) و روایت دیگر او را «عنبسه»(189) و روایت سوم او را «عثمان» معرفی کرده است. امام علی(ع) فرموده اند:
یخرج ابن آکله الاکباد من الوادی الیابس... اسمه عثمان و ابوه عنبسه؛(190)
فرزند زن جگر خوار از سرزمین خشک قیام می کند... نامش عثمان و فرزند عنبسه است.
ضعف این روایات از یک سو، تایید نشدن آن ها به کمک قراین و شواهد از سوی دیگر، و تعارض آن ها با یکدیگر، باعث بی اعتمادی به این روایات می شود، و در نتیجه ما نمی توانیم درباره نام سفیانی به صورت قاطعانه قضاوت کنیم. شاید دلیل این که در روایات از نام او کمتر سخن به میان آمده، این باشد که دانستن نام او چندان ثمری در بر ندارد؛ چرا که او به هر نامی باشد، هم نام های فراوانی خواهد داشت و دانستن نام او به شناسایی او کمک نخواهد کرد. آن چه مهم است و در شناسایی او تاثیر دارد، اقدامغات او و حوادث مربوط به اوست. از همین رو، پیشوایان دینی بیشتر به تبیین اقدامات او پرداخته اند. عبدالله بن ابی منصور گویند: از امام صادق(ع) پرسیدم که نام سفیانی چیست؟ حضرت فرمودند:
و ما تصنع باسمه اذا ملک کور الشام الخمس: دمشق، حمص، فلسطین، الاردن و قنسرین، فتوقعوا عند ذلک الفرج؛(191)
با نام او چه کار داری؟ وقتی او مناطق پنج گانه شام شامل: دمشق، حمص، فلسطین، اردن و قنسرین را تصرف کرد، منتظر فرج باشید.