تربیت
Tarbiat.Org

تأملی در نشانه های حتمی ظهور
نامشخص

1. ضعف سند روایات سفیانی

گرچه نویسنده مورد نظر در جایی به وجود برخی روایات معتبر اعتراف می کند،(175) در جایی دیگر چنین می نویسد:
با مراجعه به اسناد و راویان نشانه های ظهور از جمله سفیانی، درمی یابیم که تقریبا سند هیچ یک از این روایات صحیح نیست و مطلب علمی با آن اثبات نمی شود.(176)
درباره ضعف سند روایات سفیانی از دو جنبه می توان پاسخ داد:
اولا بر خلاف تصور نویسنده که مدعی ضعف روایات سفیانی شده است، در این باره دست کم ده روایت معتبر وجود دارد که در منابع معتبر و کهنی هم چون الکافی، کمال الدین، قرب الاسناد و الغیبه نعمانی آمده است( این روایات در ادامه خواهند آمد) و اهل فن می دانند ده روایت معتبر آن هم درباره یک موضوع تعداد کمی نیست؛ زیرا گاه دانشمندان درباره موضوعی بسیار مهم تر از موضوع مورد نظر ما بر اساس تنها یک روایت معتبر اظهار نظر می کنند.
دلیل این که نویسنده مورد نظر به اشتباه روایات سفیانی را ضعیف خوانده است، این بوده که وی تنها به بررسی روایات باب سفیانی در کتاب الغیبه نعمانی بسنده کرده است، در حالی که روایات مربوط به این موضوع فراوانند و در کتاب های مختلف و ابواب گوناگونی پراکنده اند و اظهار نظر درباره ضعف اسنادشان، تنها پس از بررسی همه آن ها امکان پذیر است.
دلیل دیگر آن که بر اساس مبنای بیشتر فقهای شیعه، روایتی حجت است که به صدور آن از معصوم اطمینان حاصل شود و راه دست یابی به این اطمینان، منحصر در صحت سند نیست، بلکه صحت سند یکی از راه هایی است که گاه باعث اطمینان به صدور روایت از معصوم می شود و در کنار صحت سند، ده ها قرینه دیگر نیز وجود دارند که می توانند جای صحت سند را بگیرند و بر اساس آن ها می توان به اعتبار یک روایت حکم کرد. این دیدگاه که ازآن با عنوان دیدگاه حجیت خبر موثق الصدور یاد می شود، پذیرفته شده بیشتر عالمان شیعه است و در مقابل دیدگاهی که حجیت را تنها برای خبر ثقه می داند، طرف داران اندکی دارد. با این حال، بر فرض پذیرش ضعف سند روایات سفیانی ـ که البته این فرض بر خلاف واقع است ـ نمی توان آن را دلیل اعتبار نداشتن روایت دانست.