تربیت
Tarbiat.Org

تأملی در نشانه های حتمی ظهور
نامشخص

مکان قیام یمانی

روایات متعددی، مکان قیام یمانی و محل پیدایش جنبش او را یمن دانسته اند که عبارت اند از:
از امام باقر(ع) چنین روایت شده:
.....و خروج السفیانی من الشام و الیمانی من الیمن و خسف بالبیداء؛(119)
....هنگام خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و فرو رفتن در سرزمین بیداء.
امام صادق(ع) نیز در پاسخ این سوال که قائم شما چه زمانی قیام می کنند، فرمودند:
.....و خروج السفیانی من الشام و الیمانی من الیمن و خسف بالبیداء؛(120)
.....هنگام خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و فرو رفتن [سپاه سفیانی] در سرزمین بیداء.
آن حضرت در حدیث دیگری فرموده اند:
و خروج الیمانی من الیمن مع الرایات البیض؛(121)
قیام یمانی از یمن همراه با پرچم های سفید خواهد بود.
درکتاب کمال الدین به تصریح مرحوم غفاری نیز حدیثی از امام باقر(ع) به این صورت نقل شده است:
....و ان من علامات خروجه خروج السفیانی من الشام و خروج الیمانی [من الیمن] و مناد ینادی من السماء؛(122)
....و از نشانه های خروج امام مهدی(عج) خروج سفیانی از شام و خروج یمانی [از یمن] و ندا دهنده ای است که از آسمان ندا می دهد.
روایت دیگری که احتمالا مضمون یاد شده را تایید می کند، این حدیث امام باقر(ع) است:
....و خروج رجل من ولد عمی زید بالیمن؛(123)
و قیام مردی از خاندان عمویم زید در یمن.
آن حضرت در حدیث دیگری فرموده اند:
......ثم یسیر الیهم منصور الیمانی من صنعاء بجنوده؛(124)
....سپس منصور یمانی همراه سپاهیانش به سوی آن ها روانه می شود.
در هفتمین روایت، محل قیام شخصی که چشمان سفیانی را از کاسه در می آورد، صنعا معرفی شده است. از امام صادق(ع) روایت شده است:
انی یخرج ذلک و لما یخرج کاسر عینیه بصنعاء؛(125)
کجا و چگونه سفیانی خروج می کند در صورتی که آن کس که چشم او را از کاسه در می آورد، هنوز از صنعا خروج نکرده است.
همان طور که گذشت، شخصیت یاد شده به قرینه سایر روایاتی که از هم زمانی و درگیری یمانی با سفیانی یاد کرده اند، همان یمانی است. علاوه بر آن، برای تایید این موضوع می توان از روایاتی که در منابع اهل سنت آمده و به خروج قحطانی از یمن تصریح کرده است نیز بهره برد. روایات یاد شده گرچه از نظر سند قابل خدشه هستند اما به نظر می رسد با توجه به مجموع آن ها می توان به این اطمینان رسید که آغاز قیام یمانی از یمن است.
برخی از نویسندگان بر این باورند که واژه «یمانی» به تنهایی علاوه بر دلالت بر انتساب این شخصیت به یمن، بر آغاز جنبش او از یمن نیز دلالت می کند. لذا همچنان که بر اساس متفاهم عرفی قیام خراسانی به معنای قیام شخصی خراسانی از خراسان است، قیام یمانی نیز به معنای قیام مردی یمنی از یمن است.(126) به تعبیر دیگر، اطلاق واژه یمانی به شخصیت مورد نظر صرفا بیان تابعیت او نیست بلکه محل قیام او نیز هست. بر این اساس، از تمامی روایاتی که بر قیام یمانی دلالت داشتند، می توان به شروع قیام از یمن نیز پی برد.