تربیت
Tarbiat.Org

گنجینه معارف 3 (110 موضوع)
محمد رحمتی شهرضا

هوشیارى یك عالم دین و فقیه بزرگوار

مقام معظم رهبرى فرمودند: تبلیغ با توجه به اوضاع و احوال سیاسى و اوضاع كلى جهان است. حتى مسئله وضو و غسل را هم كه مى‏گوییم، یعنى داریم مسلمان مخاطب خودمان را با تعالیم آن اسلامى آشنا مى‏كنیم؟ اگر چنانچه آن اسلام را كسى و جامعه‏اى داشته باشد همه آن حمله جهانى در مقابل او بى اثر است.
این آن چیزى است كه بین روحانى امروز و روحانى 100 سال، 200 سال و 500 سال پیش فرق مى‏گذارد. اگر چه بنده معتقدم همین صد سال و دویست سال پیش هم اگر چنانچه بعضى از علماى ما به این نكات توجه داشتند وضع بهتر از این مى‏شد كه الان است. من نگاه كردم بین دو نفر از علماى معاصر زمان فتحعلى شاه و یك مقایسه‏اى به ذهنم آمد. یكى از این دو بزرگوار یك عالم ملاى قوى فقیه نام آور بزرگوارى است كه از لحاظ علمى و از لحاظ تقوایى هیچ كس درباره او حرفى ندارد. این بزرگوار اول كتاب خود را با تعریف از فتحعلى شاه شروع مى‏كند و در اواسط كتاب به مناسبتهاى مختلف اسم فتحعلى شاه را مى‏آورد. یك جا هم در كتاب جهاد به فتحعلى شاه وكالت مى‏دهد مثل اینكه ما مى‏گوییم فلان آقا در فلان شهر از طرف ما نماینده است كه وجوهات را بگیرند و چه و چه بكنند. ایشان در كتاب فقهى خودشان فتحعلى شاه را نماینده خودش معرفى مى كند، كه چون این سلطان شریف كذا و كذا حالا دارد با روسها مى‏جنگد، پس ایشان را من از طرف خودم وكیل كردم و بر همه مردم واجب است از او اطاعت كنند. و اكنون كه من و شما كه امروز به تاریخ نگاه مى‏كنیم، مى‏فهمیم كه فتحعلى شاه چه موجود پلید و چه انسان نجسى بوده است، از شهوترانیها و قساوت قلبش گرفته، تا بى‏عرضگى‏اش در، از دست دادن 17 شهر قفقاز و عهدنامه ننگین تركمنچاى در زمان او، این آقاى فتحعلى شاه است. آن وقت این عالم بزرگ -كه عرض كردم و در علم و تقواى او احدى حرف ندارد و بزرگان ما در مقابل اسم او خاضعند و كتاب او از معروفترین كتب فقهى 150 سال، 200 سال اخیر است- براى خاطر اینكه به اوضاع و احوال و به حقیقت حال توجه نداشته كه العالم بزمانه لاتهجم علیه اللوابس؛ ایشان عالم به زمان نبوده، فتحعلى شاه را نماینده خودش قرار مى‏دهد، آن وقت همزمان با همین عالم، یك ملاى بزرگ دیگرى داریم كه او محقق قمى و میرزاى قمى و صاحب جامع الشتاه است. در كتاب جهاد جامع الشتاه سؤالهایى از او مى‏شود كه اگر كسى نگاه كند مى‏فهمد این سؤالها را دربار فتحعلى شاه از او كرده است. سؤال مى‏كنند كه آقا چون شما نایب امام زمان هستید، اجازه مى‏دهید كسى به نیابت از شما این جنگ را اداره بكند؟ از این قبیل سؤالها مكرّر در مكرّر از ایشان شده است و این مرد هوشیار زمان شناس و آگاه به تمام اوضاع و احوال یك ذره و یك لحظه فریب نمى‏خورد و جوابهاى رندانه‏اى او به نظر من از نشانه‏هاى هوشیارى یك عالم دین و یك فقیه بزرگوار است. خود میرزاى قمى در جواب یكى از سؤالها مى‏گوید: تهیه كننده این سؤال پیداست كه اهل علم است. یعنى این دولتیهاى بى سواد اطراف فتحعلى شاه عقلشان نمى‏رسد كه از این حیله استفاده كنند و بخواهند براى فتحعلى‏شاه از میرزاى قمى وكالت بگیرند. بعد مى‏گوید این شوخى هم قرض شما باشد و بنا مى كند به جواب دادن و از زیر بار وكالت دادن شانه خالى مى‏كند و آگاهانه حكم شرعى را بیان مى‏كند. داستان علاقه فتحعلى شاه به اینكه پسر میرزاى قمى داماد فتحعلى شاه بشود و آن دعایى كه میرزاى قمى كرد معروف است و ماجراى مفصلى دارد. من مى‏گویم اگر همه علماى ما در زمان خودشان مثل میرزاى قمى بودند حداقل در این 200 سال اخیر، شاید وضع ما الان بهتر بود. به هر حال آن زمانها گذشته و ما به وضع آنها كارى نداریم، بلكه باید امروز به وضع خودمان برسیم.
بنابراین، آقایان باید توجه كنند و زمان را بشناسند و آن چنانكه امروز تلقى جهانى از دین هست و درست است آن را ترویج كنند و اسلام را آن گونه كه به عنوان یك مكتب حیاتبخش بشریت مطرح است تبلیغ كنند. ضمناً بفهمانید كه امروز پیروى از راه ائمه(صلى الله علیه و آله) این است كه همه تلاش كنند تا اسلام و مكتب اهل‏بیت را زنده كنند. اینها همان چیزهایى است كه افراد یك ملت را مثل پولاد آبداده مى‏كند و مانع نفوذ دشمن بین آنها مى‏شود. مردم را قوى كنید و اعمال شرعى مثل زكات و خمس و عبادات را به آنها یاد بدهید. این وظیفه ماست و باید در این راه تلاش كنیم.(2013)