تربیت
Tarbiat.Org

آشنایی با اسلام برای نوجوانان
حاج شیخ محسن قرائتی

درس بیست و سوم: آشنایی با اخلاق اسلامی (سلام كردن)

«سلام» یكی از نامهای خداوند است، یعنی خداوند از هر عیب و نقصی سالم است. همان‌گونه كه كلمه «سبحان الله» نیز به معنای آن است كه خداوند از هر عیب و نقصی دور و سالم است.
یكی از نامهای بهشت، دارالسلام است، یعنی خانه‌ای كه هیچ‌گونه درد و مرض و ناراحتی در آن نیست.
پیام خداوند به بندگان خوبش نیز «سلام» است. در قرآن می‌خوانیم: [سَلامٌ عَلی‏ نُوحٍ فِی الْعالَمینَ] (1)، [سَلامٌ عَلی‏ إِبْراهیمَ] (2)، [سَلامٌ عَلی‏ مُوسی‏ وَ هارُونَ] (3)، [سَلامٌ عَلی‏ إِلْ‏یاسینَ] (4)، [وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلین ‏] (5) با این عبارات خداوند به حضرت نوح و ابراهیم و موسی و هارون و تمام پیامبران سلام می‌كند.
پیامبران به ‌خصوص پیامبر اسلام (علیهم السلام)، به همه مردم حتی به كودكان سلام می‌كردند. خداوند به پیامبرش می‌گوید: «هرگاه مؤمنان نزد تو آمدند، پس به آنان سلام كن» (6).
در قیامت فرشتگان به خوبان بهشتی «سلام» می‌كنند.
اسلام برای ملاقات دو مسلمان كلمه «سلام» را مطرح می‌كند.
«سلام» كوتاه‌ترین كلمه است ولی بیشترین معنا را دارد.
«سلام» به معنای بركت و دوری از خطر است.
«سلام» نشانه علاقه و شادی است.
«سلام» ارزان‌ترین و باارزش‌ترین هدیه به دیگران است.
«سلام» احترام به افراد است.
«سلام» آرام بخش دلهاست.
«سلام» سبب زیاد شدن و محكم شدن محبت‌ها و اولین حق مسلمان بر دیگری است.
«سلام»، دعوت به سلامتی و ایمنی از خطر است.
«سلام» نشانه‌ی آن است كه در انسان تكبر و بخل نیست.
در سلام كردن هم مردم شاد و هم گناهان بخشیده و هم پاداشها زیاد می‌شود.
سلام كردن انجام دادن فرمان خداست.
سلام كردن ذكر خداست.
«سلام» كلید امنیّت و باز شدن راه برای كمك به یكدیگر است.
با سلام كردن به مردم می‌گوئیم كه شما نزد من عزیز هستید، قلب و روح من نسبت به شما سالم است و كینه‌ای ندارم.
سلام كردن یك نوع ادب الهی است كه خداوند به سایر انبیا نیز آموخته است.
ما در نماز به پیامبر (صلی الله علیه و آله) سلام كرده و می‌گوئیم: «السلام علیك ایها النبی» همچنین به تمام بندگان خوب تاریخ در هر زمان و مكان كه هستند، سلام می‌كنیم: «السلام علینا و علی عبادالله الصّالحین»
هركس زودتر سلام كند، نزد خدا محبوب‌تر است و كسی كه سلام نكند بخیل است.
پاداش كسی كه سلام كند، هفتاد برابر كسی است كه جواب می‌دهد. هرگاه در میان مردم سلام كردن كم شود، دشمنی و كینه افزایش پیدا می-كند.
در حدیث می‌خوانیم: «پاسخ كسی كه بدون سلام كردن حرف می‌زند را ندهید و افرادی كه حتی نسبت به سلام‌كردن بخل می‌ورزند به مهمانی دعوت نكنید».
بهتر است كوچك‌ترها به بزرگ‌ترها سلام كنند، افرادی كه در حال حركتند به دیگران سلام كنند، افراد كم به افراد زیاد‌تر سلام كنند و پولدار به فقیر سلام كند.
باید سعی كنیم در سلام كردن فرقی میان افراد نگذاریم و بلند سلام كنیم و جواب سلام مردم را خوب بدهیم و سلام كردن را در جامعه رواج بدهیم. در حدیث می‌خوانیم: رواج دادن سلام، سبب عفو خداوند و سالم ماندن خود و برتری یافتن از دیگران است.
اگر سلام كردن كار مستحبی است، جواب آن واجب است.
اسلام سفارش می‌كند به واسطه افراد حاضر به غائبین سلام برسانند. پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به یكی از یارانش فرمود: تو دارای عمر طولانی هستی سلام مرا به امام باقر (علیه السلام) كه او را نخواهم دید برسان.
اسلام می‌فرماید: به افراد بدکار و هرزه‌گو و كفار سلام نكنید.
به امید اینكه ما در هر گفتگو و برخوردی به همه سلام كنیم. مثلاً هنگامی كه گوشی تلفن را برمی‌داریم، بجای «الو» یا هر كلمه دیگر «سلام» كنیم. هنگامی كه وارد كلاس یا هر جای دیگر می‌شویم، سلام كنیم. به كوچكترها و زیردستان و افراد گمنام سلام كنیم. همان‌گونه كه امام جمعه در اول خطبه‌های خود به مردم سلام می‌كند.
در قرآن دهها آیه برای سلام‌كردن آمده است. اگر كسی به ما سلام كرد باید جواب بهتری به او بدهیم.
آری، در هیچ كلمه‌ای این همه نور و بركت برای ارتباط وجود ندارد، سلام كردن را در خود به صورت یك عادت درآوریم.
1. سوره صافّات، آیه 79.
2. سوره صافّات، آیه109 .
3. سوره صافّات، آیه120 .
4. سوره صافّات، آیه130 .
5. سوره صافّات، آیه181.
6. سوره انعام آیه 54.