1- با نگاه به فهرست كتاب متوجه خواهید شد این كتاب بر فرهنگ دنیاى متجدد نقد اساسی و زیربنایی دارد، شاید گفته شود طرز فكر گوینده، مدرن و امروزى نیست. اما سؤال این است كه آیا متوجه یأس عمیقى كه تمدن مدرن به جان انسان مدرن فرو كرده است، شدهاید؟ یأسِ از رسیدن به شکوفایی ابعاد روحانی انسان. این كتاب تلاش دارد تا اولاً؛ خواننده را نسبت به جایگاه این یأس آگاه کند. ثانیاً؛ نگرانى ما را از ادامه‌ی حیاتِ جداى از تمدن غرب، از بین ببرد. و امید به امكانِ حیاتِ توحیدى و زندگى حقیقى را رشد دهد، و جایگاه تحقق حیات توحیدى را در این دنیاى سراسر بحران روشن نماید، تا نه از آن یأس‌ها جاى پائى در زندگى بماند، و نه زندگی توحیدى غیرقابل دسترس گردد.
2- آیا حداقل نباید جرأت تفكر كردن در افقى ماوراء این تمدن را داشته باشیم؟! یا به خود جرأت دهیم قبل از این‌كه با سنگِ غیر مدرن‌بودن، اندیشههای نقد غرب را مورد اصابت قرار دهیم، به آن اندیشه‌ها گوش فرا دهیم تا فکر نکنیم با نفی فرهنگ غربی همه چیز از دست مىرود. مگر در دوران جدید چیزى براى انسانیت مانده است كه نگران از بین‌رفتن آن باشیم؟ فرهنگ غرب طوری اندیشه‌ها را تحت تأثیر خود قرار داده که انسان باور نمىکند راه دیگرى براى صحیح زندگى‌كردن هست و لذا است که زهر فرهنگ غرب را به عنوان غذا مىپذیرد تا از گرسنگى نمیرد زیرا در حال حاضر انسان‌ها راه دیگرى براى رفع گرسنگى به ذهن نمىآورند و تبلیغات غربى اجازه نمىدهد كه راه دیگرى را تصور كنند، به طوری که تصور هر راه دیگرى را آرزوى وَهمى و غیرمنطقى مىدانند، درحالی‌كه با مطالعه‌ی این كتاب و امثال آن، متوجه خواهید شد آرزوى زندگى توحیدى، یک آرمان منطقى و قابل تحقق است. البته انتظار این است که این نوع مباحث را چیزی در کنار زندگی نپنداریم، بلکه آماده باشیم تا رویکرد خود را به‌طور کلی تغییر دهیم.
تجربه نشان می‌دهد كه بحث‌هاى احساسی و راه حل‌های كوتاه‌مدت برای نجات از بحران بزرگ، راه حل‌هایی هستند كه انسان‌ها را از سرگردانی که در آن هستند غافل مىكند و یأس آزادشدن از بحران را عمیقتر مىنماید.
3- شناخت اشکالات فرهنگِ بعد از رنسانس و به میدان‌آمدن تفكر اومانیستى، موضوعی است كه سال‌ها است امثال «هایدگر» و «اشپنگلر» و «كى‌یركه‌گور» و دیگر منتقدین فریاد اعتراضشان را نسبت به آن بلند كرده‌اند و به حق هم سخنان مفیدی در نقد غرب ارائه دادند و روحِ آمادهگرى را بر سر راه بشر قرار دادند. اما این‌كه پس از پشت‌كردن به دنیاى مدرنیسم چگونه باید زندگى كنیم، موضوع دیگرى است كه مباحث این كتاب همت خود را بیشتر بر موضوع دوم گذاشته است تا پس از آن‌كه انسان‌ها با اندك تأمل متوجه فروریختن همه‌ی کرامت انسانی توسط فرهنگ مدرنیته شدند، با آواى یأس‌آلودِ این‌که «راه دیگرى نیست»، خود را محكومِ این اضمحلال نپندارند، بلكه متوجه شوند خداى‌شان -كه ربّالعالمین است- هرگز آن‌ها را تنها نگذارده و مىتوانند پس از پشت‌كردن به دنیاى مدرن راهی جهت یك زندگى با نشاط و پرثمر در جلو خود بیابند. و انگیزه‌ی ما از انتشار این كتاب توجه به قسمت دوم مطلب است؛ گفت:
آه زندانى این دام بسى بشنیدیم
حال مرغى كه رهیده است از این دام بگو
4- پس از مطالعه‌ی كتاب متوجه خواهید شد كه نقد تمدن جدید به معنی ارزیابى آن چیزى است كه «هست» و نظر به آن چیزى دارد كه «مىتواند باشد» و نیز توجه به استعدادها و امکاناتی است كه خداوند براى ما قرارداده و ما از آن كم‌تر استفاده مىكنیم.
در تمدن غربی انسان همواره از فهم نیروى راستین خدادادى خود بىبهره مانده و به مقاصد اصیل دل نمىبندد و فطرت و شریعت براى او كهنه شده و از این رو با پائینترین و فرسودهترین مرتبه وجود مىخواهد عمر خود را به انتها برساند و لذا همواره گرفتار بحران بوده و هست و براى رفع این بحران از منبع لایزال غیب هیچ بهرهاى نمىبرد و به همین جهت باز بحران دیگرى مىآفریند و بیشتر از قبل از افق‌هاى قدسى دور مىشود.
مباحث كتاب؛ شما را از زمیـن جدا نمىكند، بلكه نوع برخـورد با زنـدگى زمینـى را -آن‌طور كه از آسمان جدا نشویم- پیشنهاد مىكند. پس بحث بر سر دعوت به یك زندگى سالم است نه جداشدن از زندگى و فروافتادن در انزوا. در همین راستا گروه فرهنگى المیزان وظیفه خود دانست به نشر مباحثی که در پیش رو دارید بپردازد. این مباحث در حین تفسیر آیه 46 سوره حج مطرح شد که پس از پیاده‌شدن از نوار و تکمیل آن توسط استاد خدمتتان عرضه می‌شود. به امید آن‌كه مورد قبول خداوند قرار گیرد و افقى روشن و امیدوار كننده درمقابل خوانندگان عزیز گشوده شود. إنشاءالله.
جهت استفاده بیشتر از مباحث كتاب توجه خوانندگان عزیز را به تذكرات ذیل جلب مىنمائیم:
1- خوب است که مطالعه‌ی کتاب «نگرشی بر تکنولوژی از دریچه‌ی بینش توحیدی» را به عنوان مقدمه‌ی این کتاب قرار دهید و کتاب «فرهنگ مدرنیته و توهّم» و مباحث «تمدن‌زایی شیعه» را بعد از این کتاب مطالعه بفرمایید.
2- پرسش‌ها و پاسخ‌هایى كه بعد از طرح بحث در کتاب مطرح شده مىتواند درجمع بندى نگرش شما نسبت به مباحث كارساز باشد.
3- برای این‌که عزیزان متوجه شوند دغدغه‌ی سخنران در نپذیرفتن فرهنگ غرب از كجاست و چشم بر چه افقى انداخته و اصلاً چرا شیعه به راحتى تسلیم وضع موجود نمىشود؛ به مباحث مهدویت، به‌خصوص به کتاب «جایگاه و معنی واسطه‌ی فیض» رجوع فرمایید.
گروه فرهنگی المیزان