این جملات حضرت را باید در گسترة تاریخ نگاه كرد و احتیاج به شرح و بسط طولانی دارد. من و شما باید خطبة حضرت‌زهرا(س) را به عنوان یك كتاب درسی برداریم و چندین بار بخوانیم و بعد از آن با یك روش عمیق و دقیق بررسی كنیم تا بتوانیم تفسیر و تحلیل زندگی امروزمان را از طریق این خطبه به دست آوریم. برای این‌كه تحلیل صحیحی از زمانه خود پیدا كنیم باید با عقل فاطمهزهرا(س) زندگی كنیم. شما در دقت آن حضرت عنایت داشته باشید كه این چه بینشی است كه در جریان حاكمیت خلیفة اول انحراف كلی اسلام را می‌‌بیند در حالی كه خلیفة اول، صحابی پیامبر(ص) و یار غار آن حضرت است. در ادامة خطبه خواهید دید كه حضرت می‌فرمایند: با انحراف از حاكمیت امام معصوم، همة كفر بر سرِكار آمده است. این چه بصیرت و چه جرأتی است كه می‌‌‌فهمد آن چه بر سركار آمده،كفر و شرك است، و از آن‌جایی كه اسلام مكتب نفی هرگونه شیطنتی است - اعم از كفر و نفاق - این جریان را نفی و رسوا می‌كند و با این سخن نه تنها به مسلمانان واقعی نوید انهدام این جریان را در آیندة تاریخ می‌دهد، بلكه ما را به نزدیكی بیشتر به اسلام واقعی دعوت می‌كند تا ما هم بتوانیم در ادامة انقلاب اسلامی جریان كفر و نفاق را بشناسیم و در هم بكوبیم.
شما این را بدانید كه به فاطمهزهرا(س) نزدیك نمی‌شوید مگر این‌كه به عقیدة حضرت نزدیك شوید. یعنی فاطمهزهرا(س) یك قلب است كه این قلب، هم فكر دارد، و هم شوق و شور عبادی و هم شعور سیاسی و هركس به اندازه‌ای كه به این عقیده و شوق و شور و شعور نزدیك شود، به حضرت نزدیك شده است و ماوراءِ تاریخ زمان خود، جایگاه حوادث را می‌شناسد. به همین دلیل تأكید می‌كنیم كه باید فرصت مناسبی را برای فهم خطبه و تحلیل جملات حضرت بگذارید تا آرام‌آرام با تدبّر و تعمّق روی خطبه، زوایایی از آن روشن شود. باید فهمید جایگاه فرهنگی شرك و نفاق در فرهنگ بشری پس از ظهور اسلام كجاست و چگونه می‌توان با آن روبه‌رو شد، اینها را فاطمهزهرا(س) به ما می‌آموزد. شما مطمئن باشید بنده خیلی راحت‌تر هستم كه چند تحلیل سیاسی از فرمایشات حضرت بكنم و شما نیز خوشتان بیاید؛ ولی در نهایت بر بینش و بصیرت شما افزوده نمی‌شود، بلكه فقط یك خاطره برایتان می‌‌ماند. پس باید نوع نگاه و برخورد ما با این خطبه به عنوان یك مرجع تفكرِ همیشگی مدّ نظر باشد كه دائم به آن رجوع كنیم و از آن در اندیشة سیاسی و تاریخی خود تفكر و هدایت بگیریم.
حضرت می‌فرمایند: وجود دین اسلام باعث شد كه گروه‌‌ها و باندهای نفاق و كفر از هم بپاشد. به عنوان مثال همین حالا در جامعه ببینید هر قدر نور توحیدی اسلام ضعیف شود، باندها و گروههای كفر و نفاق و ستم بیشتر می‌شود. این قاعدة همیشگی تاریخ است. اخیراً سوابق یكی از گروههای سیاسی را مرور می‌‌‌كردم دیدم اینها یك زمانی نور امام خمینی«رحمةاللهعلیه» را پذیرفته بودند و جهت صحیحی داشتند ولی هرچه از نور و خط امام«رحمةاللهعلیه» فاصله گرفتند حرف‌‌‌هایی زدند كه آدم خجالت می‌‌كشد بگوید كه این حرف‌‌‌ها، حرف‌‌های یك انسان مسلمان است. شاید فكر می‌كردند با فاصله‌گرفتن از امام و اسلام ناب می‌توانند برای خودشان یك قدرت و پایگاهی پیدا كنند، ولی نفهمیدند كه اسلام، نفاق و كفر آن‌ها را بر ملا می‌كند و خیلی زود ناكام می‌شوند. قاعدة همة این حادثه‌ها در سخنان حضرت‌زهرا(س) هست.