تربیت
Tarbiat.Org

مقام لیلة‌القدری فاطمه(س)
اصغر طاهرزاده

معنیِ هدف خلقت‌بودن حضرت فاطمه(س)

در قرآن داریم: «ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ اِلاّ لِیَعْبُدُونَ»(28) یعنی؛ هدف خلقت جن و انس، عبادت و بندگی است و از طرفی حضرت حق در حدیث قدسی می‌فرماید: «یا اَحْمَد! لَوْلاكَ لَما خَلَقْتُ الْاَفْلاكَ، وَ لَوْلا عَلِیٌّ لَما خَلَقْتُكَ، وَ لَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُكُما»؛(29) یعنی ای احمد! اگر تو نبودی آسمان و زمین را نمی‌آفریدم، و اگر علی نبود، تو را نمی‌آفریدم و اگر فاطمه نبود، شما دونفر را نمی‌آفریدم. این روایت نظر به نبوت حضرت محمّد(ص) و امامت حضرت علی(ع) دارد و به اعتبار نبوت حضرت محمد(ص) و امامت حضرت علی(ع)، هدف از خلقتِ حضرت محمّد و حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س) است، به عنوان ظهور بندگی كامل خدا. یعنی حال كه هدف خلقت انسان‌ها، بندگی خداست و از طرفی هدف از خلق نبی(ص) به اعتبار نبوتش، و هدف از خلق امام به اعتبار امامتش، همه ‌و همه، ظهور آن بندگی است كه خداوند هدف خلقت انسان‌ها قرار داده است، و حال كه فاطمه‌زهرا(س) مظهر بالفعل آن بندگی است كه نبوت و امامت برای ظهور آن پدید آمده‌اند، پس اگر نظر به فعلیت كامل بندگی كه همان فاطمه‌زهرا(س) است نبود، اصلاً خداوند نبوّت و امامتی را اراده نمی‌كرد و لذا است كه می‌توان نتیجه گرفت فاطمه‌زهرا(س) مظهر كامل بندگی است. باید توجّه داشت كه این روایت نمی‌خواهد مقام عبودیت پیامبر و علی(ع) را نفی كند، چراكه خداوند در توصیف رسول‌الله(ص) صفت «عَبْدُهُ» را بر صفت «رَسُولُهُ» مقدم می‌دارد و در واقع عبودیت محض رسول‌الله(ص) را تأیید كرده‌ است، ولی در پیامبرخدا(ص) عبودیت و نبوت و در علی(ع) عبودیت و امامت جمع است و چون خداوند در خلقت انسان‌ نظر به عبودیت او دارد و فاطمه‌زهرا(س) نمونة صریح و روشن این عبودیت است. روایت می‌فرماید: مقصدخلقتِ نبوّت و امامت، خلقت فاطمه‌‌زهرا(س) است و در واقع فاطمه(س) مظهر همان عبودیت پیامبر خدا(ص) است و محبت شدید پیامبر خدا(ص) به فاطمه‌زهرا(س) در همین راستا است كه در آینه وجود فاطمه(س) عبودیت خود را می‌یابد و در عبودیت او مظهری از حقایق را می‌بیند و لذا پیامبر(ص) می‌فرماید: «فَاطِمَةُ حَوراءُ اِنْسِیَّةٌ، فَكُلَّما اَشْتَقْتُ اِلی رائِحَةِ‌‌الْجَنَّةِ، شَمَمْتُ رائِحَةَ اِبْنَتی فاطِمَةَ»؛(30) یعنی فاطمه حوریه‌ای بشرگونه است، هر زمان مشتاق بوی بهشت می‌شوم، دخترم فاطمه را می‌بویم. در حدیث دیگری می‌فرمایند: «فَما قَبَّلْتُها قَطُّ اِلاّ وَجَدْتُ رائِحَةَ شَجَرَةِ طُوبی مِْنها»؛(31) یعنی هرگز فاطمه را نمی‌بوسم، مگر این‌كه بوی درخت طوبی را از او استشمام می‌كنم. پس فاطمه‌زهرا(س) مظهر جامعیت بهشت است و حضرت پیامبر(ص) وقتی می‌خواهند به بهشت و شجرة طوبی منتقل شوند و از آن حقایق غیبی بهره گیرند، به فاطمه(س) نظر می‌كنند و او را می‌بویند و ارادت به مقام فاطمه‌زهرا(س) و توجّه به مقام آن حضرت، قدرت چنین انتقالی را برای ما نیزدارد، البته در حدّ خودمان. توجه به این‌گونه مقاماتِ حضرت‌زهرا(س) مقدمه برای معرفت به آن حضرت خواهد شد و زمینة درك شب قدر می‌شود.