باسمه تعالی
1- بعد از کتاب «سلوک ذیل شخصیت امام خمینی(ره) و نظر به شخصیت إشراقی حضرت امام خمینی در راستای به صحنه آوردن تفکری که در این تاریخ به حاشیه رفته است و بعد از کتاب «امام خمینی(ره) و سلوک در تقدیر توحیدی زمانه» در شناخت تاریخی که انقلاب اسلامی آن را شکل داده، لازم بود در موضوع روش و ادب حضور در چنین تاریخی سخن گفته شود. لذا در این رابطه سلسله نشستهایی به صورت سؤال و جواب با استاد طاهرزاده ترتیب داده شد که بهجز قسمت اول این کتاب، بقیهی قسمتها همه، حاصل نشستهای مذکور است. استاد سعی کردند روشن کنند برای پایداری و ریشهدواندن انقلاب اسلامی در این زمانه به عنوان فرهنگی که بنا است ماورای فرهنگ مدرنیته، ذهنها را متوجه نحوهی دیگری از زندگی نماید، باید نوعی از عقلانیت و ادبی خاص به صحنه آید که مخصوص ذات انقلاب اسلامی است. عقلانیت و ادبی که با شناخت روح تاریخ این دوران ظهور میکند که البته احساس آن چندان سهل نیست. ولی امید فراوان میرود با طرح موضوعاتی که این کتاب متذکر آن است بتوان آن عقل و ادب را که از لوازم ادامه انقلاب اسلامی است هرچه زودتر به صحنه آورد.
2- موضوعی که مؤلف محترم نیز بر آن تأکید دارند؛ دقت در تکتک نکاتی است که در شمارههای متعدد تحت عنوان مقدمهی کتاب مطرح شده، زیرا رویکرد اصلی کتاب با نظر به اشاراتی که این مقدمات دارند، معنای اصلی خود را در اختیار خوانندگان قرار میدهد. همچنان که نظر به حضور تاریخی انقلاب اسلامی در کتاب «امام خمینی و سلوک در تقدیر توحیدی زمانه» تبیین گردیده، در این کتاب با فرض آن موضوع، با خوانندهی کتاب سخن گفته میشود.
3- اگر بپذیریم در هر تاریخی، فهمی و خردی به صحنه میآید تا آن تاریخ ساخته شود و فهم زمانه است که تفکرِ مخصوص آن دوران را به ما میدهد؛ باید در نسبت بین انقلاب اسلامی و تفکر کمی تأمل کرد، همچنانکه همهی متفکران تاریخ در زمان خود از عقلِ معیّنِ زمانه خود برخاستهاند و از آن سخن میگویند. در قسمت «چگونه تفکر به تاریخ ما بر میگردد» سعی نویسنده آن است که خوانندگان متوجه باشند با ظهور انقلاب اسلامی چه عقلی به میان آمده است و معنای بیعقلی در این زمانه به چه معنا است و با کدام عقل است که میتوان اهداف انقلاب اسلامی را تأمین کرد و کدام عقل است که به ما و به تاریخ ما بستگی ندارد. از این جهت میتوان گفت این کتاب، قدمی در رسیدن به بلوغی است که در دههی چهارم انقلاب باید به صحنه آید.
4- در جایجایِ این کتاب، به درک تاریخی حوادث و جریانها اشاره شده است تا ماورای هرگونه خصومت عادی و بدون آنکه بخواهیم به دنبال مقصر بگردیم، تلاش شود نقصهای تاریخی خود را بشناسیم و در رفع آنها برنامهریزی کنیم، بدون آنکه بخواهیم از ارزشهای اصیل خود عدول نماییم.
5- در بحث «جدال عقل و قلب در نظر به انقلاب اسلامی» که دومین قسمت کتاب را تشکیل میدهد؛ این نکته دنبال میشود ریشهی مشکلاتی که در این زمانه گریبانگیرِ بشر شده، از کجاست، آیا میتوان در فضایی که انقلاب اسلامی ایجاد کرده از آنها عبور کرد و یا لااقل از گرفتارشدن در بند آنها آزاد شد؟ از این جهت باید حجاب تفکری را که در این تاریخ بدان نیاز داریم، بشناسیم و با خودآگاهیِ تاریخی به آن حجاب نظر بیندازیم.
6- ملاحظه خواهید کرد که در این کتاب بنا نیست در فضای رجوع به انقلاب اسلامی، از یک فکر دفاع شود و با یک فکر مخالفت گردد، بلکه مؤلف محترم در صدد است با طرح این مشکلات نسبت به تاریخی که در آن هستیم تفکر را به میان آورد تا «عقل تاریخی» ظهور کند و بتوانیم به امکانات زمانهی خود بیندیشیم، البته بدون ایدآلگرایی و بدون یأس.
امید است که این گروه توانسته باشد در راستای ارتقاء اندیشهای که توانایی ادامهی انقلاب در آن هست از طریق تقدیم این کتاب به خوانندگان محترم، قدمی هرچند کوچک برداشته باشد.
گروه فرهنگی المیزان