تربیت
Tarbiat.Org

امام و مقام تعلیم به ملائکه
اصغر طاهرزاده

تفاوت نگاه ملائکه با نگاه شیطان

غفلت ملائکه آن بود که در ابتدای امر کمال خود را دیدند ولی نقص خود را ندیدند. آدم آن نقص را نشان داد لذا گفتند: «سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا» ولی شیطان پس از آن‌که محدودیت ظرفیت خود را دید باز کمال خود را برای خود عمده کرد، بدون آن که نقص خود را بنگرد و بدون آن‌که کمال آدم را ببیند. و با گفتن «أَنَاْ خَیْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِی مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِینٍ»(80) من از او بهترم چون من را از آتش خلق کردی و او را از گِل، موضوع را تغییر داد و از نمایش اسماء الهی بحث را خارج کرد. در حالی‌که اگر او بهتر از آدم بود باید می‌توانست بهتر از آدم اسماء الهی را بنمایاند. باید پرسیده می‌شد ای شیطان این حرف‌ها کجا بود که این وسط زدی؟ جواب سجده نکردن را که نمی‌شود با این حرف‌ها داد. می‌گوید من از آتش هستم! خیلی خوب از هرچه می‌خواهی باش، بگو چرا در مقابل نوری که آدم نشان داد و نشان داد که جمالش، جمال نمایش همه‌ی اسماء الهی است، سجده نکردی؟ پس معلوم است تو «الله» را نمی‌پرستی که در مقابل خلیفةالله سجده نکردی. مگر اسماء الهی تجلیات نور خدا نیست؟ خداوند با تعلیم اسماء به آدم، قلب او را محل تجلی آن اسماء نمود، چطور می‌شود کسی مدعی خداپرستی باشد و در مقابل انوار اسماء او سجده نکند، مگر تا حال چه چیزی را می‌پرستیده که نمی‌تواند در مقابل اسماء الهی سجده کند؟ آیا می‌شود به بهانه‌ی این‌که آن اسماء از آدم تجلی کرده از سجود در مقابل آن‌ها سر باز زد؟
حرف اینجاست که خلیفه‌ی الهی‌بودنِ آدم به جهت پذیرش همه‌ی اسماء الهی و نمایش همه‌ی آن اسماء است و بر این اساس نبی اکرم(ص) می‌فرمایند حقیقت آدم، مقام ماست و آن نوری که باید در زمین به تعیّن در آید از آدم شروع شد و به آل محمد(ع) ختم می‌شود و این طبیعی است، زیرا زندگی زمینی تدریجی است و اگر شما بخواهید یک درخت میوه دهد ابتدا باید نهال آن را بکارید و شرایط رشد آن را فراهم نمائید تا به نهایت برسد. اولین جلوه ای که از حضرت الله شروع شد حامل همه‌ی اسماء الهی بود و ملائکه وقتی به آدم سجده می‌کنند به جنبه‌ی نهایی اسم خودشان سجده می‌کنند، همان‌طور که از منظر نور نبی اکرم(ص) تهلیل و تسبیح کردند تا حقیقتاً تسبیح و تحمید حضرت «الله» را که در مقام جامعیت اسماء معنی خود را پیدا می‌کند، انجام داده باشند. وقتی هم با خلیفةالله روبه‌رو می‌شوند برای این‌که نورشان برایشان منور و حقیقی باشد، باید به مظهر اسم جامع الهی سجده کنند وگرنه از هویت می‌افتند و نقش مَلَکی خود را از دست می‌دهند.