باسمه تعالی
مسلم برهان صدیقین و برهان حركت جوهری، در عالَم عقل و استدلال از زیباترین نمودهای عقل بشری برای نشان دادن معلولیت عالم خلق و علیّت حضرت ربالعالمین است. عظمت این دو برهان صرفاً در اثبات خدا برای عالَم نیست، بلكه عظمت آنها در وسعت و دقت آن جهانبینی است كه در اختیار انسان میگذارد.
كتاب حاضر؛ حاصل بیش از بیست سال تدریس استادطاهرزاده در موضوع برهان صدیقین و حركت جوهری است كه ایشان در طی تدریس خود با روشهای ابتكاری و تقسیمبندیهای قابل توجه، این دو برهان را برای اهل تفكر هر چه بیشتر قابل فهم نموده است. از همه مهمتر در روش استاد، كاربردی كردن و ملموس نمودنِ برهان و نتایج آن است و همین بود كه ما را بر آن داشت كه این مجموعه را در اختیار علاقهمندان به این نوع بحثها قرار دهیم.
در زندگی دینی و تفكر مذهبی، انسان احساس میكند هر موقع بخواهد در متون دینی اعم از قرآن و روایات قدمی عمیق و همراه با تفكر بردارد، سخت نیاز دارد از نورانیتی كه در اثر براهین فوق به دست میآید، مدد گیرد.
به عنوان مثال؛ بارها انسان در قرآن با آیههایی مثل «وَ لِلّهِ مُلْكُ السَّمَواتِ وَ الاَرْضِ وَ اِلَیاللهِ الْمَصِیرُ»(1) روبهرو میشود و از نظر معنی ظاهری میفهمد كه آیه میخواهد بفرماید؛ مالكیت آسمان و زمین از خدا است. ولی اگر بفهمیم این مالكیت به چه نحوهای است، میتوانیم نتیجهای را كه از آوردن این آیه در رابطه با آیات قبل و بعد از آن حاصل میشود، بهدست آوریم. و مسلّم باید انسان از قبل فكر كرده باشد كه اگر خداوند خالق و هستی بخش آسمانها و زمین است و بین خداوند و مخلوقاتش، رابطة هستی بخشی در میان است و در این صورت است كه مخلوق، تجلّی خالق میشود و دیگر رابطة عالَم با خالقِ عالَم، مثل رابطة فرزند و مادر نخواهد بود. پس از فهم این نكته است كه نحوة حضور خالق عالَم در عالَم را میفهمیم و با داشتن این تفكر متوجه میشویم كه خداوند میخواهد تصرف مطلق خود را در عالم به ما گوشزد نماید وگرنه چنانچه ما تصور صحیحی از نوع رابطه خداوند با مخلوقاتش نداشته باشیم چگونه میتوانیم از تذكر خداوند در آیة فوق، رابطة تصرف مطلقش نسبت به مخلوقات را متذكر شویم.
مثال فوق روشن میكند تفكراتی كه در اثر براهین صدیقین و حركت جوهری برای انسان حاصل میشود، بسیار در فهم آیات و روایات به او كمك میكند و اساساً صاحب قرآن و روایات همواره ما را در فهم سخنانشان دعوت به تفكر كردهاند، و براهین فوق، تفكر انسان را در موضوعِ رابطة بین خالق و مخلوق قوت میبخشد. ما نتیجه را به خود عزیزانِ خواننده واگذار میكنیم و از ذكر نمونههای بیشتر در مورد تأثیر براهین صدیقین و حركت جوهری در فهم متون دینی و نگاه عرفانی خودداری میكنیم، گرچه در مورد نتایج برهان حركت جوهری میتوان نمونههای بسیار قابل توجهی ارائه داد كه إنشاءالله با دقت بر روی برهان مذكور خود شاهد آن خواهید بود.
علت دیگری كه موجب تشویق در انتشار این اثر شد؛ یكی تقاضای خود دوستان طالب این مباحث بود و دیگر همان نكتة دقیقی است كه استاد در مقدمة خود مطرح كردهاند و آن، رابط و پلبودن براهین مذكور بین فلسفه و عرفان است. به طوری كه هر انسانِ صاحب نظری به راحتی میپذیرد، نگاه و منظری كه در اثر براهین صدیقین و حركت جوهری برای انسان حاصل میشود بسیار در نگاه عرفانی به عالم و پذیرش شهودات عرفانی عرفا مؤثر خواهد بود و عملاً كاركردن بر روی این دو برهان علاوه بر اینكه یك نوع تعقل است، یك نحوه سلوك معنوی میباشد. إنشاءالله
انتشارات لُبّ المیزان