سؤال: بالأخره ما به خواب‌هایی كه در مورد ائمه(ع) می‌بینیم، اوّلا؛ اعتماد كنیم یا نه؟ ثانیاً؛ چنین خواب‌هایی می‌تواند برای ما نشانة كمال روح باشد یا نه؟
جواب: نه به آن خواب‌ها اعتماد كنید و نه نشانه كمال است. چگونگی خواب در كتاب «شرح ده‌نكته از معرفت‌نفس» و نیز در تفسیر آیه 42 سوره زمر بحث شده است، اگر به آن مباحث رجوع بفرمایید ملاحظه می‌كنید اساساً نباید برای خواب زاویه‌ای اساسی در زندگی و در تجزیه و تحلیل‌های خود باز كنید. قصّه‌ای خدمتتان عرض كنم شاید تا حدّی به جواب سؤالتان نزدیك شوید: متوکّل عباسی، تعبیرکنندگان خواب و کاهن‌های دربار را جمع کرده بود و با تهدید گفته بود باید بگویید: «من چند سال دیگر حکومت می‌کنم؟» این بیچاره‌ها از کجا بدانند؟! یکی از آنها با اطمینان كامل گفته بود: قربان! 33 سال دیگر حکومت می‌کنید. متوکّل از او می‌پرسد از کجا می‌گویی؟ گفته بود: چون شما امشب 33 دُرّ را در خواب می‌بینید. همة معبّرین از جواب قاطع او خیلی تعجب کردند که چطور می‌شود با توجّه به علم تعبیر خواب، چنین چیزی گفت. فردا صبح كه متوکل از خواب بیدارشده‌بود به آن شخص گفته‌بود: بارک‌الله! تو راست گفتی من 33 دُرّ را خواب دیدم، پس حتماً 33 سال دیگر حكومت می‌كنم. بعداً معبّرین از همكار خود پرسیدند: از کجا گفتی؟ گفت: من به او القا کردم كه 33 دُرّ خواب می‌بینی، روحش 33 دُرّ را در حالت خواب در خیال خود ایجاد كرد، و هیچ‌خبری هم از ادامة حكومت 33ساله او نیست. به همین ترتیب اگر کسی خیلی به خودش القا کند که امام زمان(ع) را در خواب می‌بیند، ممکن است واقعاً در خواب ببیند. امّا چه کسی را در خواب دیده‌است؟ آن امام زمان ساختة ذهن خودش را که در بیداری تصورمی‌کرد و دوست می‌داشت که در خواب هم ببیند.
بر روی چگونگی«خواب» وقت بگذارید، این همه روایت داریم که خواب حجّت نیست. نمی‌خواهم بگویم كه ممکن نیست درِ غیب در خواب به روی شما باز شود، آری؛ گاهی ممكن است در منظر صورت خیالیة شما، یک نور بَصَری از امام(ع) برای شما ظاهر شود، ولی می‌خواهم بگویم: خود امام به ما یاد داده‌اند که خواب حجت نیست. و شما حق ندارید برای خوابتان در تصمیم‌گیری‌هایتان زاویه بازکنید. باید متوجه باشید كه خیالات رهزن است و ما را بازی می‌دهد، به طوری كه واقعاً خیالاتمان را می‌شنویم و فكر می‌كنیم از خارج صدایی شنیده‌ایم و یا خیالاتمان را می‌بینیم و فكر می‌كنیم در بیرون داریم می‌بینیم، چون اگر كسی خود را در این وادی‌ها انداخت و مسیر طبیعی را رها كرد، خیالاتش آنقدر قوی می‌شود كه نمی‌تواند بین بیرون و درون را تفكیك كند، حتی برای عزیزانی كه در صدق و صفا هستند چنین خطر و اشتباهاتی هست.(231)