تربیت
Tarbiat.Org

دعای ندبه، زندگی در فردایی نورانی
اصغر طاهرزاده

فصل هشتم ـ بهترین تقاضا از خداوند

«اللَّهُمَّ أَنْتَ كَشَّافُ الْكُرَبِ وَ الْبَلْوَی وَ إِلَیْكَ أَسْتَعْدِی فَعِنْدَكَ الْعَدْوَی وَ أَنْتَ رَبُّ الْآخِرَةِ وَ الدُّنْیَا فَأَغِثْ یَا غِیَاثَ الْمُسْتَغِیثِینَ عُبَیْدَكَ الْمُبْتَلَی وَ أَرِهِ سَیِّدَهُ یَا شَدِیدَ الْقُوَی وَ أَزِلْ عَنْهُ بِهِ الْأَسَی وَ الْجَوَی وَ بَرِّدْ غَلِیلَهُ یَا مَنْ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوَی وَ مَنْ إِلَیْهِ الرُّجْعَی وَ الْمُنْتَهَی».
ای خدا! تو برطرف كننده غم و اندوه دل‌هایی، من از تو داد دل می‏خواهم كه تویی دادخواه و تو خدای دنیا و آخرتی. باری به داد ما برس ای فریادرس فریادخواهان، بندة ضعیف و بلا رسیدة خود را دریاب و سید و مولای او را برای او ظاهر گردان، ای خدای بسیار مقتدر و توانا! لطف كن و ما را به ظهورش از غم و اندوه و سوز دل بِرَهان و حرارت قلب ما را فرو نشان، ای خدایی كه بر عرش، استقرار ازلی داری و رجوع همه عالم به سوی توست و همه‌چیز منتهی به حضرت تو می‌باشد.
وقتی مقصد و هدف بسیار بزرگ است برای نیل به آن، همه بزرگی‌ها باید به صحنه آید تا آن هدف بزرگ محقق شود. راستی چه هدفی بزرگ‌تر از ظهور عصارة همة خلقت برای هماهنگی عالَم کبیر با عالم صغیر، پس برای تحقق آن، از یک طرف؛ باید بشریت تا آن حدّ که ممکن است آمادگی لازم را در خود پدید آورد و عده‌ای امام‌شناس آمادة یاری کامل او باشند، و از طرف دیگر -که این دومی مهم‌تر است- برای تحقق آن هدف بزرگ باید تقاضای عاجزانه و مستمر از خدا داشت، آن هم با اسامی خاص، همان اسامی که در این فراز مطرح است. اول خداوند را به اسمِ «کشّافُ الْکُرَبِ وَ الْبَلْوی» قسم می‌دهی، بعد به عنوان «عَلَی‌الْعَرْشِ‌‌اسْتَوی» او را یاد می‌کنی و سپس متوجه «غیاث‌المستغیثین» بودن حق می‌شوی از یک طرف، و از طرف دیگر متوجه عبودیت خود می‌گردی در نهایت بلازدگی، آن هم بلای بی امامی، و با چنین شرایطی در دعای خود تقاضای فرج آن حضرت را می‌نمایی، مطمئناً چنین دعایی برای چنین امری مستجاب خواهد شد. در داستان بنی‌اسرائیل آمده است که چون از شدت ظلم فرعون به تنگ آمدند، شبی در بیابان اجتماع کردند و به درگاه حق تعالی جهت دفع فتنة فرعون تضرّع نمودند. خداوند دعایشان را اجابت فرمود و فرج آن‌ها را زودتر ظاهر ساخت. چون اولاً: از خدا که صاحب همة قدرت است تقاضا کردند. ثانیاً: چیزی را می‌خواستند که جهان ظرفیت تحقق آن را داشت و آن دفع فرعون و ظهور حضرت موسی(ع) بود. و شما در این فراز از دعای ندبه بهترین چیز یعنی ظهور حضرت صاحب‌الامر(عج) را از خداوند می‌خواهید، مطمئناً مستجاب می‌شود.
«اللَّهُمَّ وَ نَحْنُ عَبِیدُكَ التَّائِقُونَ إِلَی وَلِیِّكَ الْمُذَكِّرِ بِكَ وَ بِنَبِیِّكَ»
ای خدا! ما بندگان تو، مشتاق ظهور وَلیِّ توایم كه او یادآور تو و رسول توست
«خَلَقْتَهُ لَنَا عِصْمَةً وَ مَلاذا»
تو او را آفریده‏ای برای عصمت و نگاهداری و پناه دین و ایمان ما.
«وَ أَقَمْتَهُ لَنَا قِوَاما وَ مَعَاذا وَ جَعَلْتَهُ لِلْمُؤْمِنِینَ مِنَّا إِمَاما»
و او را برانگیخته‏ای تا قوام و حافظ و پناه خلق باشد و او را برای اهل ایمانِ از ما بندگانت، پیشوا قرار دادی.
«فَبَلِّغْهُ مِنَّا تَحِیَّةً وَ سَلاما وَ زِدْنَا بِذَلِكَ یَا رَبِّ إِكْرَاما وَ اجْعَلْ مُسْتَقَرَّهُ لَنَا مُسْتَقَرّا وَ مُقَاما»
پس تو از طرف ما به آن حضرت سلام و تحیت برسان و بدین واسطه آن سلام را عامل ازدیاد كرامت ما گردان، و مقام آن حضرت را برای ما شیعیان مقام و منزل قرار ده تا ما با اماممان هم منزل باشیم.
«وَ أَتْمِمْ نِعْمَتَكَ بِتَقْدِیمِكَ إِیَّاهُ أَمَامَنَا حَتَّی تُورِدَنَا جِنَانَكَ وَ مُرَافَقَةَ الشُّهَدَاءِ مِنْ خُلَصَائِكَ».
و به واسطه پیشوایی او بر ما، نعمتت را بر ما تمام گردان، تا آن بزرگوار به هدایتش ما را در بهشت‌های تو داخل سازد و با شهیدان راه تو و دوستان خاص تو رفیق گرداند.
در این فراز؛ به نکات بسیار دقیقی اشاره می‌نمایی. اول این‌که متوجه هستی هنوز شرایط متذکربودن به خدا و پیامبر در عالم ریشه‌دار است و ولیّ خدا یعنی حضرت مهدی(عج) به‌وجودآورندة آن شرایط خواهد بود و خداوند او را جهت حفظ ما در جهت ادامة دینداری قرار داده است که یکی از نکات مهم در موضوع امامت است، و پس از آن از خدا می‌خواهیم که سلام ما را به او برساند، تا اولاً: از سرچشمة لایزال حضرت حق، این سلام بر قلب مبارک امام زمان(عج) برسد، ثانیاً: ارادت و آمادگی خود را اظهار کرده باشیم و نیز از قاعدة تکوینی قرب خدا که او از همه‌چیز به مخلوقش نزدیک‌تر است، استفاده کرده باشیم و از این جهت خدا را واسطة سلام خود به اماممان قرار دهیم، همان‌طور که امام(ع) را جهت قرب خود به خداوند، واسطة قرار می‌دهیم. در این فراز متوجه هزاران برکتِ تُو در تُو در راستای توجه به امام هستیم، می‌دانیم می‌شود تا آن‌جا جلو رفت که در زیر سایة آن امام، در افقی قرار گرفت که امام(ع) در آن افق قرار دارد و لذا تقاضا می‌کنی مقامِ استقرار و قرار آن حضرت را برای ما نیز قرار بده، چرا که «اَلْمَرْءُ عَلی دینِ خلیلِهِ و قَرینِهِ» انسان بر دین یار و همدوش خود می‌باشد، پس چنین تقاضایی، تقاضای لغوی نیست، و بعد از آن متوجه هستی که کامل‌کردن نعمت الهی برای جامعه در آن است که امام آن جامعه، انسان کامل، یعنی انسان معصومی باشد که تمام ابعاد انسان و جهان هستی را می‌شناسد. و لذا تقاضا می‌کنی او را امام ما قرار ده تا از طریق رهبری آن حضرت، ما در زمرة شهداء واقعی قرار گیریم و حجاب‌های بین ما و خداوند مرتفع گردد و با تمام وجود جذب جلوات حضرت پروردگارمان بشویم.
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ جَدِّهِ رَسُولِكَ السَّیِّدِ الْأَكْبَرِ وَ عَلَی أَبِیهِ السَّیِّدِ الْأَصْغَرِ وَ جَدَّتِهِ الصِّدِّیقَةِ الْكُبْرَی فَاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَی مَنِ اصْطَفَیْتَ مِنْ آبَائِهِ الْبَرَرَةِ وَ عَلَیْهِ أَفْضَلَ وَ أَكْمَلَ وَ أَتَمَّ وَ أَدْوَمَ وَ أَكْثَرَ وَ أَوْفَرَ مَا صَلَّیْتَ عَلَی أَحَدٍ مِنْ أَصْفِیَائِكَ وَ خِیَرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ وَ صَلِّ عَلَیْهِ صَلاةً لا غَایَةَ لِعَدَدِهَا وَ لا نِهَایَةَ لِمَدَدِهَا وَ لا نَفَادَ لِأَمَدِهَا».
ای خدا! درود فرست بر محمد و آل محمد، و باز هم درود فرست بر محمد جدّ امام زمان(عج) كه رسول تو و سید و بزرگ‌ترین پیغمبران است، و بر علی(ع) جد دیگرش كه سید و سرور دیگر ما است و بر جدّة او صدیقه كبری فاطمه دختر حضرت محمد(ص)، و بر آنان كه تو برگزیدی از پدران نیكوكار او بر همه آنان و بر او بهترین و كامل‌ترین و پیوسته و دائمی و بیشتر و افزون‌ترین درود و رحمتی را فرست كه بر هر یک از برگزیدگان و نیكان از مخلوقاتت چنین رحمتی را عطا كردی، و باز رحمت و درود فرست بر او، رحمتی كه شمارشش بی‏حد و انبساطش بی‏انتها و زمانش بی‏پایان باشد.
یکی از عواملی که موجب می‌شود تا انسان خدایی شود و در افق ملائکه قرار گیرد، صلوات بر پیامبر و آل آن حضرت(ع) است چرا که قرآن فرمود: «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا»(138) یعنی؛ خدا و ملائکه او بر پیامبر صلوات می‌فرستند، پس ای مؤمنان شما هم صلوات بفرستید و با تمام وجود تسلیم دستورات آن حضرت باشید. و نیز از طریق صلوات بر اولیاء معصومین(ع) در واقع جهت جان را به سوی انسان‌های معصوم قرار داده‌ایم و در نتیجه در تشخیص حق و باطل و عمل به حق و دوری از باطل به بحران و انحراف نمی‌افتیم و به بهترین نحو اعمال خود را انجام می‌دهیم. به همین جهت حضرت رضا(ع) می‌فرمایند: «اَثْقَلُ ما یوضَعُ فِی‌الْمیزانِ، الصّلاةُ عَلی محمّدٍ وَ عَلی اَهْلِ بَیتِهِ»(139) سنگین‌ترین چیزی که در میزانِ عمل نهاده می‌شود، صلوات بر محمد و اهل بیت اوست(ع). چون این عمل جهت زندگی را شکل می‌دهد و این مهم‌تر از آن است که یک کار نیک انجام دهیم. از طرفی بعد از دعاهایی که انجام شد صلوات فرستادیم تا إن‌شاءالله خدایی که حتماً این صلوات‌ها را مستجاب می‌کند، آن دعا‌ها را نیز مستجاب نماید، و لذا در این فراز، صَلَواتی همه جانبه به همة جوانب وجود مقدس حضرت مهدی(عج) اظهار داشتی تا جزء غافلان نباشی.
پس از طرح عالی‌ترین و زیباترین تقاضاها برای اطمینان به استجابت دعاها، آن را به صلوات ختم نمودی. چون وقتی خداوند بر اساس سنت خود، صلوات ما بر محمد و آل او(ع) را اجابت می‌فرماید از اجابت مقدمات آن صلوات، نیز دریغ نمی‌كند. إن‌شاءالله