﴿أَنْتُمْ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ﴾
شما ابتدا و انتهای همه چیز هستید
مثل نور كه تا نور نباشد، چیزی دیده نمیشود، در رؤیت هر چیز، اوّل نور، رؤیت میشود و سپس آن چیز، و در انتها هم باز نور به آن چیز میخورد و همان نور در چشم ما منعكس میگردد. حقیقت ذوات مقدسه معصومین(ع) نیز از همین قرار است كه اوّلین پرتو خلقت آنهایند، چراكه از یك جهت رسول خدا(ص) فرمودند: «اَوَّلُ مَا خَلَقَ اللهُ نُوری»(25) یعنی؛ اوّلین چیزی كه خداوند خلق فرمود، نور من بود. از طرف دیگر علی(ع) در رابطه با مقام اهلالبیت(ع) میفرمایند: «... كُلُّنَا وَاحِدٌ، اَوَّلُنا مُحَمَّد وَ اَوْسَطُنَا مُحَمَّد وَ كُلُّنَا مُحَمَّد فَلا تَتَفَرَّقُوا بَیْنَنَا...»(26) یعنی؛ ما اهلالبیت، از خود رسولالله(ص) تا آخرین ما، همه در یك مقام هستیم و نباید بین ما جدایی قائل باشید. پس عنایت داشته باشید همانطور كه اوّلین نور، نور محمّدی(ص) بود و به یك اعتبار نور اهلالبیت، آخرین نور نیز نور اهلالبیت(ع) خواهد بود، به همین جهت حضرت صادق(ع) میفرمایند: «اِنَّ آخِرَ مَنْ یَمُوتُ الْإمام...»(27) یعنی؛ آخرین كسی كه از این دنیا رخت برمیبندد امام است.
با داشتن چنین معارفی است كه به شما ذوات مقدسه معصومین خطاب میكنیم: «أَنْتُمْ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ»؛ شما ابتدا و انتهای همهچیز هستید، كه البته این سخن، معارف زیادی به همراه دارد كه بنده نمونهای از آن را عرض كردم، وقتی خداوند اوّل و آخر و ظاهر و باطن است، انسان كامل به اوّلیت خداوند، اوّل است و به آخریت خداوند، آخر است و به ظاهریت خداوند، ظاهر است و به باطنیت خداوند، باطن است، چون به مجرّدیت خداوند، مجرّد است؛ و به معیّت خداوند با هر چیز، آنها هم با هر چیز هستند، چون هر كه مجردتر است، حاضرتر است منتها تجرد حضرت حق به خود اوست و تجرد كامل امام زمان(عج)و ائمه (ع)به خداوند است. باز معانی دیگری از اول و آخر بودن ائمه(ع) مطرح است كه باید در جای دیگر و با مقدمات مستوفی مطرح شود.