ریشه‌ی بصیرت شیعیان واقعی را باید در خلوص آن‌ها دنبال کرد و این که جز خدا مدّ نظرشان نیست و بر همین اساس به طرف سقیفه، که در آن‌جا رقابت بر سر قدرت بود، متمایل نشدند، به طرف امام معصومی متمایل شدند که در عین فانی‌بودن در خدا، مظهر اسماء و صفات پروردگار عالم بود.(28)
در نیتِ خالص است که روح انسان با سنن الهی ارتباط برقرار می‌کند و پیچ و تاب‌های روبَهان، نمی‌تواند چیزی را از منظر او پنهان کند. هر چه بدبختی سرِ ما می‌آید به جهت بی‌خلوصی است. پیچ و تاب‌های روبهان، آن‌هایی را که خود را با نور نیتِ خالص منور کرده‌اند، نمی‌تواند فریب دهد، حادثه‌ها را براساس سُنن و قاعده‌ها ارزیابی می‌کنند و یک لحظه چشم دلشان از حضور سنن الهی منصرف نمی‌شود، تا فریب ظاهرِ پر زرق و برق دنیای مکّار را بخورند. حضرت امام خمینی(رض) می‌فرمایند: «مطمئن باشید قدرت‌های شرق و غرب همان مظاهر بی‌محتوای دنیای مادی‌اند که در برابر خلود و جاودانگی دنیای ارزش‌های معنوی، قابل ذکر نمی‌باشد»؛(29) این بصیرت به جهت خلوص در توحید و توجه به امامان معصومی است که نمایش زندگی توحیدی بودند. همین که این دو نکته از جان و قلب انسان‌ها برود انواع گرایش‌ها به دنیا که امروز مظهر کامل آن غرب است، پدید می‌آید. هنر ما حفظ آن بصیرت است که راه به‌دست‌آوردن آن در جلوی ما است. به گفته مولوی:
آنچه تو در آینه بینی عیان
پیر اندر خشت بیند بیش از آن
پیر ایشان‌اند کین عالم نبود
جان ایشان بود در دریای جود
در دلِ انگور مِی را دیده‌اند
در فنای محض، شیئ را دیده‌اند
انسان بصیر در دل انگور مِیّ را می‌بیند، بعضی‌ها؛ وقتی بوی مِیّ همه جا را گرفت، تازه می‌فهمند در این خمره، سرکه نیست، شراب است. بر عکس اهل ظاهر؛ اهل بصیرت می‌فهمند، با این روش که این‌ها جلو می‌ر‌وند این انگور، سرکه نخواهد شد بلکه به میّ تبدیل می‌شود. حضرت امیرالمؤمنین(ع) بالای منبر کوفه از حکومت معاویه به آن‌ها خبر می‌دهند و می‌گویند: «پس از من مردی بر شما چیره شود که دارای گلوی گنده و شکم برآمده است، بکشیدش، اما نمی‌کشیدش.»(30)
در کتب شیعه و سنی موضوع ملاحم یا پیش‌گوئی‌های امیرالمؤمنین(ع) به اندازه‌ای است که خودش یک فصلی از زندگی امیرالمؤمنین(ع) است. ابن ابی الحدید مقداری از آن‌ها را در جلد دوم شرح نهج‌البلاغه آورده است.
«در دل انگور مِیّ را دیده‌اند» اشاره به قاعده‌ای دارد که به صورت‌های گوناگون برای اهل بصیرت پیش می‌آید، چون قواعد جاری در عالم را می‌شناسند.
همه‌ی بصیرت‌ها را باید در این نکته دانست که به‌اندازه‌ای که نیت‌تان خالص است و جز خدا را نمی‌خواهید، بصیر می‌شوید. امیرالمؤمنین(ع) براساس همین نکته می‌فرمایند: «لَو کُشِفَ الغِطاءُ ماازدَدْتُ یقیناً»؟!(31) «اگر پرده‌ها عقب برود، بر یقین من چیزی اضافه نمی‌شود». پس ما به جهت نیت‌های غلطِ خود کور هستیم.