علامه(ره) میفرماید:
«و به منتهی درجه شقاوتی كه استعداد آن را دارند، برسند».
این كار شیطان است، و سنت وجود شیطان از این جهت در نظام عالم سنّت حكیمانهای است. در جنگ و درگیری، هرکس آن کسی كه باید بشود، میشود. آری؛ سنّت خدا این است كه هر كس هر آنچه را میخواهد تا آنجا كه ممكن است، به او میدهد. حالا كسی بدی میخواهد، زمینه انتخاب بدی را برایش فراهم میكند و دیگری خوبی میخواهد، زمینه انتخاب خوبی را برایش فراهم میكند. میفرماید:
«كُلاًّ نُمِدُّ هؤُلاءِ وَ هؤُلاءِ مِنْ عَطاءِ رَبِّكَ وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحْظُوراً»؛(150)
ما هر دو گروه را - چه آنهایی كه دنیا و لذّات دنیایی را طلب و اراده كنند و چه آنهایی كه آخرت را اراده نمودند- در تحت تربیت خود و كمك خود قرار میدهیم و از عطاء خود برایشان افاضه میكنیم، بدون هیچ تفاوت.
طبق آیه فوق خدا هم خوبها را كمك میكند و هم بدها را، و عطایش را به هر دوی آنها میدهد. عطای خدا به كسانی كه میخواهند بدی كنند این است كه شیطان بدهد تا بتوانند بدی كنند. اگر شیطان نبود، این افراد آن بدیای كه به دنبال آن بودند را نمیتوانستند بهطور کامل به انتها برسانند. میفرماید: «وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحْظُوراً» عطای پروردگار بسته و ممنوع نیست. پروردگار طوری دنیا را آفریده است كه هر كس آنچه را میطلبد، بهدست آورد، البته این مشخص است كه در دادن امکان بدی، آنقدر بهشما میدهند كه نتوانی به من ضرر بزنی. یك وقت شما از خدا یك قدرتی بخواهید كه همه را بكشید، این را نمیدهند. اما تو استعداد شقیشدن میخواهی، شرطش را به تو میدهند. حالا دیگر چقدر میتوانی بكشی، به اندازة آنهایی كه آنها باید بمیرند را تو میتوانی بكشی و نه به اندازهای كه تو دلت بخواهد. بالأخره انسانها تحت ولایت مطلق پروردگار حفظ میشوند.