آیا برات نوعى «وام و قرض الحسنه» به تاجر یا بانک است؟ همانطور که در متن تحریر الوسیله آمده است، یا اینکه برات نوعى «حواله» توأم با کارمزد و هزینه حمل و نقل است؟
بعید نیست که گفته شود برات وام نیست; بلکه حواله همراه با هزینه انتقال سرمایه است، کما اینکه در عرف بازار و بانکدارى امروز آن را وام نمى دانند; بلکه نوعى حواله و کارمزد انتقال پول مى دانند، این در حالى است که در تحریرالوسیله آن را نوعى وام و قرض الحسنه تلقى کرده اند.
سؤال: اگر برات را نوعى حواله با هزینه حمل و نقل بدانیم، معنایش این است که این پول در دست بانک امانت است، که به فلان کس برساند و فلان مقدار کارمزد بگیرد، در حالى که مى دانیم بانک هیچگاه عین آن پول را به طرف نمى پردازد، بلکه آن را تبدیل به پول دیگرى مى کند.
پاسخ: آرى امانت است ولى امانتى همراه با وکالت در تبدیل، مثل اینکه به بانک مى گوید: این پول امانت است در دست شما به فلان کس برسان و شما وکیل هستى که آنرا تبدیل کنى و پول دیگرى تحویل بدهى.
خلاصه اینکه به نظر مى رسد که برات نوعى حواله است، نه وام و قرض الحسنه مشروط به نقصان.