• مقدّمه
• ادلّه حرمت ربا در اسلام
• دلیل اوّل: آیات قرآن
• دلیل دوم: رباخوارى در روایات اسلامى
• دلیل سوم: اجماع فقهاى اسلام
• از زمره مسلمین جهان خارج است
• دلیل چهارم: دلیل عقل است
• ارتباط اخلاق و مسائل اقتصادى
• چند مثال براى روشن تر شدن بحث
• فلسفه تحریم ربا
• آیا بحث از علل احکام براى ما جایز است؟
• فایده بحث از فلسفه احکام
• نکته اوّل: ربا «اَکل مال به باطل» است
• نکته دوم: ربا بازدارنده مردم از تلاش هاى اقتصادى سازنده است
• نکته سوم: ربا مصداق بارز ظلم است
• چرا ربا نوعى ظلم است؟
• نکته چهارم: ربا باعث تضعیف عواطف انسانى است
• منظور از «اصطناع معروف» (انجام کار نیک) چیست؟
• نکته پنجم: رباخوارى با فلسفه پیدایش پول منافات دارد
• دو نوع ربا
• رباى معاوضه
• آیا رباى معاوضه مخصوص بیع است؟
• رباى قرضى
• اهمیّت خطرات رباى قرضى
• سخنان فقها در مورد اصل حرمت رباى قرضى
• دلایل تحریم ربا در وام ها
• دلیل اوّل: اطلاق آیات ربا
• دیدگاه اهل لغت درباره واژه ربا
• دلیل دوم: روایات «جَرّ مَنْفَعَت»
• هرگونه شرطى در وام ممنوع است
• نکته مهم: انواع شرایط دیگر
• حکم شرایط پنجگانه
• روایات گوناگون در تحریم ربا
• تفاوت میان شرط و داعى
• دو بحث مهم
• 1. منظور از شرط مضمر و غیر مضمر چیست؟
• 2. رباى قرضى در تمام اجناس سه گانه جارى است
• دلایل مسأله تعمیم رباى قرضى به همه چیز
• حکم وام به شرط اجاره، و اجاره به شرط وام
• آراى فقها
• دلیل طرفداران مجاز بودن این قرارداد
• گرفتن سود بدون شرط قبلى مجاز است
• آرا و کلمات فقها
• ادلّه مسأله
• راه جمع میان گروه هاى چهارگانه
• سود به نفع وام گیرنده مجاز است
• امّا شرح سخنان فقها و دلایل این مسأله
• ادلّه روشن این مسأله
• یک سؤال مهم
• ماهیّت و حقیقت «برات»
• آیا وام به شرط ربا حرام است یا باطل؟!
• دلایل بطلان وام ربوى
• هرگونه سودآورى در وام ها رباست
• راهى براى فرار از ربا؟!
• طرح بانکدارى بدون ربا
• فلسفه تشکیل بانک ها
• خدمات بانک هاى سالم
• 1. بانک، مرکز مطمئنّى براى حفظ اموال مردم است
• 2. بانک وسیله اى مطمئن براى نقل و انتقالات مالى
• 3. بانک، ابزارى براى نقل و انتقال سرمایه ها
• 4. بانک، محل تجمیع اموال و سرمایه هاى راکد
• 5. فعالیهاى اقتصادى با سرمایه دیگران
• 6. اعطاى تسهیلات بانکى به مدیران فاقد سرمایه
• 7. سیاست گذارى پولى
• بررسى خدمات بانک ها از نظر فقه اسلامى
• خدمات بانک هاى کنونى ما
• اوّلین خدمت: حساب هاى جارى
• ماهیّت حساب هاى جارى
• دومین خدمت: وام هاى قرض الحسنه
• سومین خدمت: حساب هاى پس انداز
• فلسفه حساب هاى پس انداز
• حکم شرعى حساب هاى پس انداز و جوایز آنها
• چهارمین خدمت: نقل و انتقال سرمایه ها و حواله ها
• سپرده هاى مردم نزد بانک ها
• دو مشکل مهم
• حلّ دو مشکل فوق
• خدمت ششم: تسهیلات بانکى
• مشکل بزرگ
• بخشی از استفتائات مربوط به مسائل بانکی و ربا
• پاورقی

دو نوع ربا

1. شاخه معاوضه که این نوع را رباى معاوضه مى نامند، و در کتاب البیع از آن بحث مى کنند.(57)
2. شاخه مربوط به وام ها که معروف به رباى قرضى است و در فقه در کتاب القرض مورد بحث قرار مى گیرد.(58)