بخشى دیگر از آیاتى كه در قرآن امر به تفكر و تدبر كرده، مربوط به تفكر در «نعمت»هاى الهى است. تفكر در نعمت هاى خداوند باعث مى‌شود كه ما براى عبادت خدا و شكرگزارى در مقابل نعمت هایى كه به ما ارزانى داشته، انگیزه بیشترى پیدا كنیم. آیات فراوانى در این زمینه در قرآن كریم وجود دارد كه در این جا به نمونه هایى از آنها اشاره مى‌كنیم:
ـ وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِكَ لَآیات لِقَوْم یَتَفَكَّرُونَ(233) و از نشانه هاى او این است كه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفرید تا بدان ها آرام گیرید، و میانتان دوستى و رحمت نهاد. آرى در این [نعمت]براى مردمى كه مى‌اندیشند قطعاً نشانه هایى است. بیندیشید كه خداوند چگونه بین شما و همسرانتان رابطه عاطفى و محبت و مودت برقرار كرد. قبل از ازدواج همیشه حالت اضطراب و نگرانى داشتید و شاید خود نیز متوجه نمى‌شدید كه این حالت براى چیست؛ اما پس از آن‌كه خداوند همسرى نیكو نصیبتان كرد و روابط عاطفى بین شما پدید آمد به یك باره احساس آرامش كردید، گویا گمشده بزرگى در زندگى داشتید كه آن را یافتید. به قول برخى از دانشمندان، انسان قبل از ازدواج، «نیمه انسان» است و وقتى كامل مى‌شود كه ازدواج كند. با ازدواج، انسان احساس مى‌كند كه زندگى‌اش دگرگون مى‌شود و اصلاً شخصیت دیگرى پیدا مى‌كند و به قول معروف، انسان دیگرى مى‌شود. همه این آثار و بركات را خداوند در نعمتى به نام «همسر» قرار داده است. قرآن مى‌فرماید درباره این مسایل فكر كنید.
ـ وَ مِنْ آیاتِهِ یُرِیكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ یُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ ماءً فَیُحْیِی بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فِی ذلِكَ لَآیات لِقَوْم یَعْقِلُونَ(234) و از نشانه هاى او [این كه] برق را براى شما بیم آور و امید بخش مى‌نمایاند و از آسمان به تدریج آبى فرو مى‌فرستد، كه به وسیله آن، زمین را پس از مرگش زنده مى‌گرداند. در این [امر]براى مردمى كه تعقل مى‌كنند قطعاً نشانه هایى است. اگر این زمین براى همیشه مرده مى‌ماند و خداوند آب و بارانى نمى‌فرستاد تا درختان و گیاهان بر روى آن
( صفحه 157)
رشد كنند چه وضعى پیش مى‌آمد؟ آیا تا به حال واقعاً به پى آمدهاى نبود همین یك نعمت به ظاهر ساده (نزول باران) به خوبى اندیشیده ایم؟
ـ أَ فَرَأَیْتُمُ الْماءَ الَّذِی تَشْرَبُونَ أَ أَنْتُمْ أَنْزَلتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ لَوْ نَشاءُ جَعَلْناهُ أُجاجاً فَلَوْ لا تَشْكُرُونَ(235) آیا آبى را كه مى‌نوشید، دیده اید؟ آیا شما آن را از [دل] ابر سپید فرود آورده اید، یا ما فرود آورنده ایم؟ اگر بخواهیم آن را تلخ مى‌گردانیم، پس چرا سپاس نمى‌دارید؟ به راستى اگر همه آب هاى روى كره زمین تلخ و شور مى‌بودند انسان چه مى‌توانست بكند؟!
ـ وَ أَوْحى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبالِ بُیُوتاً وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمّا یَعْرِشُونَ ثُمَّ كُلِی مِنْ كُلِّ الَّثمَراتِ فَاسْلُكِی سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلاً یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فِیهِ شِفاءٌ لِلنّاسِ إِنَّ فِی ذلِكَ لَآیَةً لِقَوْم یَتَفَكَّرُونَ(236) و پروردگار تو به زنبور عسل وحى [= الهام غریزى]كرد كه از پاره‌اى كوه ها و از برخى درختان و آنچه داربست مى‌كنند، خانه هایى براى خود درست كن، سپس از همه میوه ها بخور، و راه هاى هموار پروردگارت را بپوى. [آن گاه]از درون [شكم]آن، شهدى كه به رنگ هاى گوناگون است بیرون مى‌آید. در آن، براى مردم درمانى است. راستى در این [زندگى زنبور]براى مردمى كه تفكر مى‌كنند نشانه [قدرت و عظمت] الهى است. حقیقتاً در این موجود كوچك خداوند چه هنرهایى به خرج داده است! واقعاً چگونه این حیوان به طرزى شگفت آور با مكیدن شیره گل ها و گیاهان عسل تولید مى‌كند؟! عسلى كه درمان دردهاى مردم در آن است.
خلاصه این كه، نعمت هاى خداوند سراسر زندگى انسان را پر كرده است. كافى است انسان كمى چشم خود را باز كند تا صدها و هزاران نعمت را كه در اطرافش هستند و از آنها بهره مى‌برد، مشاهده كند. تفكر در این نعمت ها به انسان گوشزد مى‌كند كه كدام دست هنرمندى است كه این همه زیبایى و نعمت را آفریده است؟ و آیا چنین موجودى به راستى شایسته دوست داشتن و پرستش نیست؟!