بحثمان در این موضوع است كه شیطان میداند عدهای هستند كه دست او به آنها نمیرسد و خداوند هم سخن شیطان را كه گفت «همه را گمراه میكنم إلاّ مخلَصین»، نفی نفرمود. از طرفی میدانید كه قرآن كتاب هدایت است و كتاب هدایت، همهی سخنانش حق است. مهم نیست كه چه كسی این سخن را میگوید، اگر كاری یا سخنی یا عقیدهای باطل بود، خدا كه كتاب هدایت را آوردهاست، بطلان آن را در آن كتاب بیان میكند. به همین جهت است كه میگوییم درست است كه این سخن را شیطان گفته است، ولی خدا بر آن صحّه گذاشته است، یعنی آری همینطور است که شیطان نمیتواند مخلَصین را به سوی گمراهی تحریك كند. پس بندگانی هستند كه شیطان نمیتواند هیچگونه نفوذی در آنها داشته باشد، حال باید بررسی شود مخلَصین چه خصوصیاتی دارند که شیطان نمیتواند سهمی در آنها داشته باشد.
حضرت حق در قرآن میفرماید: شیطان گفت من فقط در بندگان مخلَص تو نمیتوانم تصرف كنم، این غیر از آن است که عدهای را شیطان تحریك كند، ولی نپذیرند و یا عدهای را تحریك كند و ابتدا تحت تأثیر قرار گیرند و سپس توبه كنند و یا عدهای را تحریك كند در حدی كه زبان شیطان میشوند، افراد نوع اخیر از بحث ما خارجاند. بحث در تفاوت بین مخلِصین با مخلَصین است و اینکه روشن شود مؤمنین ناب یا مخلِصین، غیر از مخلَصیناند. خیلیها مؤمن و پاك دامناند، در عین حال شیطان اراده میکند تا تحریكشان كند، حال یا تحت تأثیر او قرار میگیرند و سپس توبه میکنند و پاکدامنی خود را ادامه میدهند و یا تحت تأثیر او قرار نمیگیرند. اما مقام و مرتبه «مخلَصین»؛ اصلاً جایی نیست كه شیطان بتواند در حوزهی شخصیتشان وارد بشود، چون توسط خدا خالص شدهاند، مقامی است كه شیطان در آن مقام دستگیرهای ندارد که بدان متوسل شود و بهانهای برای تحریک داشته باشد.
میخواهیم بر روی آیهای که میفرماید: شیطان به خدا گفت: به عزتت قسم همهی بندگانت را گمراه میکنم مگر آن بندگانی که مخلَص هستند به خواست خدا یك مقداری تدبّر کنیم، ببینیم چه چیزهایی از خود قرآن در رابطه با مخلَصین برای ادامهی زندگیمان بهدست میآید. اولاً: معلوم میشود در طول تاریخ عدهای هستند كه اینها مخلَصاند، و شیطان هم از خدا فرصتی خواست تا در تمام این مدّت به اغوای بندگان بپردازد مگر به اغوای مخلَصین، و از آنجایی که خداوند به ملائکه میفرماید: «...إِنِّی جَاعِلٌ فِی الأَرْضِ خَلِیفَةً...»؛(202) من بنا دارم همواره در زمین خلیفهای داشته باشم و طبق آیات بعدی آن خلیفه همهی اسماء الهی را آموخته و درنتیجه خداوند را با همهی اسماءاش میشناسد و میتواند توصیف کند. پس مسلّم تا آخر دنیا مخلَصینی هستند که شیطان از دسترسی به آنها مأیوس است. انبیاء به طور مسلّم جزء مخلَصیناند و قرآن بعضاً به آنها اشاره فرموده است.