این سوره اساساً با سوره هاى دیگر قرآن از نظر لحن و آهنگ تفاوت روشنى دارد، زیرا سوره هاى دیگر همه سخن خداست، امّا این سوره از زبان بندگان است. به تعبیرى دیگر، در این سوره خداوند طرز مناجات و سخن گفتن با او را به بندگانش آموخته است.
این سوره با حمد و ستایش پروردگار آغاز مى شود و با ابراز ایمان به مبدأ و معاد (خداشناسى و ایمان به رستاخیز) ادامه مى یابد و با تقاضاها و نیازهاى بندگان انجام مى گیرد.
انسان آگاه و بیداردل هنگامى که این سوره را مى خواند احساس مى کند بر بال و پر فرشتگان قرار گرفته، به آسمان صعود مى کند و در عالم روحانیّت و معنویّت، لحظه به لحظه به خدا نزدیک تر مى شود.
این نکته بسیار جالب است که اسلام برخلاف بسیارى از مذاهب ساختگى یا تحریف شده که میان «خدا» و «خلق» واسطه ها قائل مى شوند به مردم دستور مى دهد بدون هیچ واسطه با خدایشان ارتباط برقرار کنند.
این سوره تبلورى است از همین ارتباط نزدیک و بىواسطه خدا با انسان و مخلوق با خالق; در اینجا تنها او را مى بیند، با او سخن مى گوید، پیام او را با گوش جان مى شنود، حتّى هیچ پیامبر مرسل و فرشته مقرّبى در این میان واسطه نیست و عجب اینکه این پیوند و ارتباط مستقیم خلق با خالق، آغازگر قرآن مجید است.