امر به معروف و نهی از منکر از جمله فرایض دینی و از ضروریات اسلام است(1) که جامعه دینی را پر‌نشاط می‌سازد، و در صورت اهتمام مردم و مسئولان به این وظیفه شرعی، بسیاری از زشتی‌ها از جامعه رخت بر‌می‌بندد و ارزش‌های دینی و انسانی حاکم می‌شود. این امر به‌قدری بدیهی می‌نماید که حتی محققانی همچون مایکل کوک انگلیسی، این فریضه دینی مسلمانان را ستوده‌اند و خلأ چنین تکلیفی را در جوامع فعلی خود، زمینه‌ساز رشد رذایل و بی‌اعتنایی آنان در برابر مفاسد و شرارت‌های رو به افزایش آن جوامع دانسته‌اند. مایکل کوک، شاهد واقعه‌ای زشت و ننگین در یکی از خیابان‌های شهر شیکاگوی امریکا و بی‌اعتنایی مردم به آن بوده است، و همین امر او را وامی‌دارد تا پس از حدود 12 سال تحقیق، و مطالعه 1700 کتاب و مقاله، که بیش از سه‌چهارم آن کتب اسلامی است، کتابی مفصل درباره امر به معروف و
( صفحه 12 )
نهی از منکر بنگارد.(2) چنین امری حاکی از آن است که این فریضه دینی، که مورد غبطه غیر‌مسلمانان واقع شده است، چه جایگاه رفیعی دارد و توجه به آن می‌تواند زمینه تحقق مدینه فاضله مورد نظر انبیای الهی و امامان معصوم را در جامعه اسلامی فراهم کند.
ازاینروی برای ترویج و توسعه این فریضه فراموش‌شده، وظیفه سنگینی بر عهده اندیشمندان و عالمان دین است تا آن را تعریف، تبیین و تشریح کنند. آیت‌الله مصباح یزدی، دامت برکاته، از جمله بزرگ‌اندیشمندانی است که با توجه به اهمیت و جایگاه رفیع این فریضه، همواره در بیانات خود کوشیده‌اند تا این دغدغه را در سطح جامعه ایجاد کنند که ترک این فریضه، در میان مردم و نیز مسئولان نظام، چه تبعات شومی را در پی دارد. در این نوشتار تلاش خواهد شد تا با توجه به بیانات ارزنده ایشان در آثار مختلف چاپ‌شده و نیز سخنرانی‌های مختلف، تا پایان سال 1383، مجموعه مباحثی از امر به معروف و نهی از منکر گردآوری، تدوین و تحقیق گردد. گفتنی است، ایشان در این مباحث، بیش از هر چیز، به ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این فریضه توجه کرده‌اند و ازاینروی تفاوت‌هایی در چگونگی طرح مباحث از سوی ایشان با بیان فقهای عظام در کتب فقهی وجود دارد. امید است نشر این کتاب، گامی در مسیر احیای این فریضه فراموش‌شده در جامعه باشد.
( صفحه 13 )