تربیت
Tarbiat.Org

فرزندم این‌چنین باید بود[جلد دوم](شرح نامه ۳۱ نهج البلاغه)
اصغر طاهرزاده

خوش‌بینی به‌جای بدبینی

حضرت در راستای ایجاد فضای عدم خشونت در ادامه می‌فرمایند:
«وَ مَنْ ظَنَّ بِكَ خَیراً فَصَدِّقْ ظَنَّهُ»
و آن‌کس که نسبت به تو گمان نیک دارد گمانش را تصدیق کن.
اگر کسی آمد و اظهار کرد شما آدم خوبی هستی، شما حق ندارید در ذهن خود نسبت به او سوء ظن پیدا کنید و گمان کنید که می‌خواهد كلاه سرتان بگذارد. نگو شاید حیله‌گرانه رفتار کند. اگر او قصد حیله داشته باشد خداوند حیله‌‌اش را خنثی و او را رسوا می‌کند. ما وظیفه نداریم رابطه‌ها را بر مبنای بدبینی شکل دهیم، هزاران انرژی صرف می‌كنید كه معلوم کنید دروغ می‌گوید یا راست. همین وقت‌کشی‌ها می‌شود بطلان زندگی؛ در حالی که وظیفه ما خوش‌بینی است. ظرائف زیادی در این توصیه حضرت نهفته است، این درست برعکس تئوری ماکیاولی است که می‌گوید همه آدم‌ها را پست و زبون بپندارید و فکر کنید همه در حال توطئه برای شما هستند.
شما حتماً تجربه کرده‌اید آن‌هایی که گرفتار خط و خطوط سیاسی می‌شوند دائماً شیطان در آن‌ها نسبت به افراد سایه ذهنی درست می‌کند و لذا هیچ‌کس را آن‌طور که هست نمی‌بیند. هر حركتی را توطئه‌ای ضد خود به حساب می‌آورند، طرف آمده احوالش را بپرسد می‌گوید حتماً یك نقشه‌ای دارد. حضرت(ع) درست عكس این را به ما توصیه می‌کنند که: «وَ مَنْ ظَنَّ بِكَ خَیراً تَصَدَّقْ ظَنَّهُ» اگر كسی به تو گمان خیر دارد گمان او را تصدیق كن. نگو نكند توطئه‌ای در کار است. وظیفه ما این است که اجازه ندهیم شیطان ما را نسبت به گمان خیر او بد بین کند. آری یك وقت هست خود آدم می‌فهمد كه این دارد دروغ می‌گوید. این‌جا دیگر نباید به فهم و عقل خود پشت کنیم. صحبت آن است که آدم مسلمان نباید تحت تأثیر بدبینی‌ها زندگی خودش را لگدمال كند. این سالم‌تر است از این كه بگویید شاید دروغ می‌گوید. نگذار محیط دوستی و رفاقت با احتمالات و گمان‌های بد ضایع شود. و نیز ممکن است که حضرت بخواهند بفرمایند اگر کسی گمان نیک به تودارد تو با اعمالت کاری کن که گمان او تصدیق شود.