بَابُ مَا یَجِبُ مِنَ الْمُعَاشَرَةِ
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَدِیدٍ عَنْ مُرَازِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع عَلَیْكُمْ بِالصَّلَاةِ فِی الْمَسَاجِدِ وَ حُسْنِ الْجِوَارِ لِلنَّاسِ وَ إِقَامَةِ الشَّهَادَةِ وَ حُضُورِ الْجَنَائِزِ إِنَّهُ لَا بُدَّ لَكُمْ مِنَ النَّاسِ إِنَّ أَحَداً لَا یَسْتَغْنِی عَنِ النَّاسِ حَیَاتَهُ وَ النَّاسُ لَا بُدَّ لِبَعْضِهِمْ مِنْ بَعْضٍ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 447 روایة: 1@*@
ترجمه :
1- مرازم گوید: حضرت صادق (ع) فرمود: بر شما باد بنماز در مسجدها، و به نیكى به همسایگان، و اداى شهادت، و حاضر شدن در تشییع جنازهها، زیرا شما ناچارید از زیستن با مردم، و براستى كسى نیست كه تا زنده است از مردم بىنیاز باشد و ناچار مردم باید با همدیگر سازش داشته باشند.
2- مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ وَ أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ جَمِیعاً عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع كَیْفَ یَنْبَغِی لَنَا أَنْ نَصْنَعَ فِیمَا بَیْنَنَا وَ بَیْنَ قَوْمِنَا وَ فِیمَا بَیْنَنَا وَ بَیْنَ خُلَطَائِنَا مِنَ النَّاسِ قَالَ فَقَالَ تُؤَدُّونَ الْأَمَانَةَ إِلَیْهِمْ وَ تُقِیمُونَ الشَّهَادَةَ لَهُمْ وَ عَلَیْهِمْ وَ تَعُودُونَ مَرْضَاهُمْ وَ تَشْهَدُونَ جَنَائِزَهُمْ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 447 روایة: 2 @*@
ترجمه :
2- معاویة بن وهب گوید: بحضرت صادق (ع) عرضكردم: چگونه براى ما با مردمى كه با ما آمیزش دارند شایسته است رفتار كنیم؟ گوید كه در پاسخ فرمود: امانت آنها را بایشان بپردازید، و (در هنگام نیاز) گواهى بر سود و زیانشان بدهید، و بیمارانشان را عیادت كنید و در جنازه مردههاشان حاضر شوید (و در مراسم تشییع و دفن و كفن آنها شركت كنید).
3- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ جَمِیعاً عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ حَبِیبٍ الْخَثْعَمِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ عَلَیْكُمْ بِالْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ اشْهَدُوا الْجَنَائِزَ وَ عُودُوا الْمَرْضَى وَ احْضُرُوا مَعَ قَوْمِكُمْ مَسَاجِدَكُمْ وَ أَحِبُّوا لِلنَّاسِ مَا تُحِبُّونَ لِأَنْفُسِكُمْ أَ مَا یَسْتَحْیِی الرَّجُلُ مِنْكُمْ أَنْ یَعْرِفَ جَارُهُ حَقَّهُ وَ لَا یَعْرِفَ حَقَّ جَارِهِ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 448 روایة: 3@*@
ترجمه :
3- حبیب خثممى گوید: شنیدم از حضرت صادق (ع) كه مىفرمود: بر شما باد به پارسائى و كوشش در اطاعت، و بر سر جنازهها حاضر شوید، و بیمارها را عیادت كنید و با مردم در مساجد حضور بهم رسانید، و براى مردم چیزى را دوست دارید كه براى خودتان دوست دارید، آیا شرم نكند یكى از شما كه همسایهاش حق او را بشناسد ولى او حق همسایهاش را نشناسد.
4- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ قُلْتُ لَهُ كَیْفَ یَنْبَغِی لَنَا أَنْ نَصْنَعَ فِیمَا بَیْنَنَا وَ بَیْنَ قَوْمِنَا وَ بَیْنَ خُلَطَائِنَا مِنَ النَّاسِ مِمَّنْ لَیْسُوا عَلَى أَمْرِنَا قَالَ تَنْظُرُونَ إِلَى أَئِمَّتِكُمُ الَّذِینَ تَقْتَدُونَ بِهِمْ فَتَصْنَعُونَ مَا یَصْنَعُونَ فَوَ اللَّهِ إِنَّهُمْ لَیَعُودُونَ مَرْضَاهُمْ وَ یَشْهَدُونَ جَنَائِزَهُمْ وَ یُقِیمُونَ الشَّهَادَةَ لَهُمْ وَ عَلَیْهِمْ وَ یُؤَدُّونَ الْأَمَانَةَ إِلَیْهِمْ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 448 روایة: 4@*@
ترجمه :
4- معاویة بن وهب گوید: بحضرت عرضكردم: چگونه شایسته است براى ما كه با قوم خود (یعنى شیعیان) و مردمانیكه با ما آمیزش دارند و شیعه نیستند رفتار كنیم؟ فرمود: نگاه كنید به پیشوایان خود آنانكه از آنها پیروى كنید و هر طور آنها رفتار كنند شما نیز همانطور رفتار كنید، بخدا سوگند آنها عیادت بیمارانشان را مىكنند، و بر سر جنازههاشان حاضر گردند و بسود و زیان آنها گواهى دهند و امانتهاى آنها را بآنها رد كنند.
5- أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِیعاً عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى عَنْ أَبِی أُسَامَةَ زَیْدٍ الشَّحَّامِ قَالَ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اقْرَأْ عَلَى مَنْ تَرَى أَنَّهُ یُطِیعُنِی مِنْهُمْ وَ یَأْخُذُ بِقَوْلِیَ السَّلَامَ وَ أُوصِیكُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْوَرَعِ فِی دِینِكُمْ وَ الِاجْتِهَادِ لِلَّهِ وَ صِدْقِ الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ طُولِ السُّجُودِ وَ حُسْنِ الْجِوَارِ فَبِهَذَا جَاءَ مُحَمَّدٌ ص أَدُّوا الْأَمَانَةَ إِلَى مَنِ ائْتَمَنَكُمْ عَلَیْهَا بَرّاً أَوْ فَاجِراً فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ یَأْمُرُ بِأَدَاءِ الْخَیْطِ وَ الْمِخْیَطِ صِلُوا عَشَائِرَكُمْ وَ اشْهَدُوا جَنَائِزَهُمْ وَ عُودُوا مَرْضَاهُمْ وَ أَدُّوا حُقُوقَهُمْ فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنْكُمْ إِذَا وَرِعَ فِی دِینِهِ وَ صَدَقَ الْحَدِیثَ وَ أَدَّى الْأَمَانَةَ وَ حَسُنَ خُلُقُهُ مَعَ النَّاسِ قِیلَ هَذَا جَعْفَرِیٌّ فَیَسُرُّنِی ذَلِكَ وَ یَدْخُلُ عَلَیَّ مِنْهُ السُّرُورُ وَ قِیلَ هَذَا أَدَبُ جَعْفَرٍ وَ إِذَا كَانَ عَلَى غَیْرِ ذَلِكَ دَخَلَ عَلَیَّ بَلَاؤُهُ وَ عَارُهُ وَ قِیلَ هَذَا أَدَبُ جَعْفَرٍ فَوَ اللَّهِ لَحَدَّثَنِی أَبِی ع أَنَّ الرَّجُلَ كَانَ یَكُونُ فِی الْقَبِیلَةِ مِنْ شِیعَةِ عَلِیٍّ ع فَیَكُونُ زَیْنَهَا آدَاهُمْ لِلْأَمَانَةِ وَ أَقْضَاهُمْ لِلْحُقُوقِ وَ أَصْدَقَهُمْ لِلْحَدِیثِ إِلَیْهِ وَصَایَاهُمْ وَ وَدَائِعُهُمْ تُسْأَلُ الْعَشِیرَةُ عَنْهُ فَتَقُولُ مَنْ مِثْلُ فُلَانٍ إِنَّهُ لآَدَانَا لِلْأَمَانَةِ وَ أَصْدَقُنَا لِلْحَدِیثِ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 448 روایة: 5@*@
ترجمه :
5- زید شحام گوید: حضرت صادق (ع) بمن فرمود: بهر كس از مردم ببینى پیروى از من كنند و بگفتار من عمل كنند سلام مرا برسان، و من بشما سفارش كنم كه نسبت به خداى عزوجل تقوى داشته باشید و در دین خود پارسا باشید و در راه خدا كوشش كنید، و بر راستگوئى و بأدا امانت و طول دادن سجده و نیكى با همسایه شما را سفارش مىكنم زیرا محمد صلى اللّه علیه و آله همین دستورات را آورده است هر كه بشما امانت سپرده باو پس بدهید نیكرفتار باشد یا بد كردار، زیرا رسول خدا صلى اللّه علیه و آله دستور مىداد كه سوزن و نخ را نیز بصاحبش پس دهید، و با فامیل خود پیوند داشته باشید، و بجنازه مردههاشان حاضر شوید، و بیمارانشان را عیادت كنید، و حقوقشان را بپردازید، زیرا هركس از شما كه در دینش پارسا باشد و راستگو باشد و امانت را بصاحبش برگرداند و اخلاقش با مردم خوب باشد گویند: این جعفرى است و این مرا شاد كند و از جانب او شادى در (دل) من آید و گویند: این روش پسندیده جعفر (بن محمد) است بخدا سوگند پدرم براى من حدیث كرد كه مردى از شیعیان على علیه السلام در قبیلهاى بود و زینت آن قبیله بشمار مىرفت، از همه آنها در پرداخت امانت بهتر بود، و حقوقشان را بهتر مراعات مىكرد، و در گفتار راستگوتر بود، و در سفارشات و همه وصیتهاى اهل قبیله و سپردهاشانرا آنان بدو مىسپردند و چون از او پرسش مىكردى مىگفتند: كیست مثل فلانكس؟ او در پرداخت امانت و راستگوئى از همه ما بهتر است.