كِتَابُ فَضْلِ الْقُرْآنِ
1- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْعَبَّاسِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ سُفْیَانَ الْحَرِیرِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدٍ الْخَفَّافِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ یَا سَعْدُ تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّ الْقُرْآنَ یَأْتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی أَحْسَنِ صُورَةٍ نَظَرَ إِلَیْهَا الْخَلْقُ وَ النَّاسُ صُفُوفٌ عِشْرُونَ وَ مِائَةُ أَلْفِ صَفٍّ ثَمَانُونَ أَلْفَ صَفٍّ أُمَّةُ مُحَمَّدٍ وَ أَرْبَعُونَ أَلْفَ صَفٍّ مِنْ سَائِرِ الْأُمَمِ فَیَأْتِی عَلَى صَفِّ الْمُسْلِمِینَ فِی صُورَةِ رَجُلٍ فَیُسَلِّمُ فَیَنْظُرُونَ إِلَیْهِ ثُمَّ یَقُولُونَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ الْحَلِیمُ الْكَرِیمُ إِنَّ هَذَا الرَّجُلَ مِنَ الْمُسْلِمِینَ نَعْرِفُهُ بِنَعْتِهِ وَ صِفَتِهِ غَیْرَ أَنَّهُ كَانَ أَشَدَّ اجْتِهَاداً مِنَّا فِی الْقُرْآنِ فَمِنْ هُنَاكَ أُعْطِیَ مِنَ الْبَهَاءِ وَ الْجَمَالِ وَ النُّورِ مَا لَمْ نُعْطَهُ ثُمَّ یُجَاوِزُ حَتَّى یَأْتِیَ عَلَى صَفِّ الشُّهَدَاءِ فَیَنْظُرُونَ إِلَیْهِ الشُّهَدَاءُ ثُمَّ یَقُولُونَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ الرَّبُّ الرَّحِیمُ إِنَّ هَذَا الرَّجُلَ مِنَ الشُّهَدَاءِ نَعْرِفُهُ بِسَمْتِهِ وَ صِفَتِهِ غَیْرَ أَنَّهُ مِنْ شُهَدَاءِ الْبَحْرِ فَمِنْ هُنَاكَ أُعْطِیَ مِنَ الْبَهَاءِ وَ الْفَضْلِ مَا لَمْ نُعْطَهُ قَالَ فَیَتَجَاوَزُ حَتَّى یَأْتِیَ عَلَى صَفِّ شُهَدَاءِ الْبَحْرِ فِی صُورَةِ شَهِیدٍ فَیَنْظُرُ إِلَیْهِ شُهَدَاءُ الْبَحْرِ فَیَكْثُرُ تَعَجُّبُهُمْ وَ یَقُولُونَ إِنَّ هَذَا مِنْ شُهَدَاءِ الْبَحْرِ نَعْرِفُهُ بِسَمْتِهِ وَ صِفَتِهِ غَیْرَ أَنَّ الْجَزِیرَةَ الَّتِی أُصِیبَ فِیهَا كَانَتْ أَعْظَمَ هَوْلًا مِنَ الْجَزِیرَةِ الَّتِی أُصِبْنَا فِیهَا فَمِنْ هُنَاكَ أُعْطِیَ مِنَ الْبَهَاءِ وَ الْجَمَالِ وَ النُّورِ مَا لَمْ نُعْطَهُ ثُمَّ یُجَاوِزُ حَتَّى یَأْتِیَ صَفَّ النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ فِی صُورَةِ نَبِیٍّ مُرْسَلٍ فَیَنْظُرُ النَّبِیُّونَ وَ الْمُرْسَلُونَ إِلَیْهِ فَیَشْتَدُّ لِذَلِكَ تَعَجُّبُهُمْ وَ یَقُولُونَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ الْحَلِیمُ الْكَرِیمُ إِنَّ هَذَا النَّبِیَّ مُرْسَلٌ نَعْرِفُهُ بِسَمْتِهِ وَ صِفَتِهِ غَیْرَ أَنَّهُ أُعْطِیَ فَضْلًا كَثِیراً قَالَ فَیَجْتَمِعُونَ فَیَأْتُونَ رَسُولَ اللَّهِ ص فَیَسْأَلُونَهُ وَ یَقُولُونَ یَا مُحَمَّدُ مَنْ هَذَا فَیَقُولُ لَهُمْ أَ وَ مَا تَعْرِفُونَهُ فَیَقُولُونَ مَا نَعْرِفُهُ هَذَا مِمَّنْ لَمْ یَغْضَبِ اللَّهُ عَلَیْهِ فَیَقُولُ رَسُولُ اللَّهِ ص هَذَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ فَیُسَلِّمُ ثُمَّ یُجَاوِزُ حَتَّى یَأْتِیَ عَلَى صَفِّ الْمَلَائِكَةِ فِی سُورَةِ مَلَكٍ مُقَرَّبٍ فَتَنْظُرُ إِلَیْهِ الْمَلَائِكَةُ فَیَشْتَدُّ تَعَجُّبُهُمْ وَ یَكْبُرُ ذَلِكَ عَلَیْهِمْ لِمَا رَأَوْا مِنْ فَضْلِهِ وَ یَقُولُونَ تَعَالَى رَبُّنَا وَ تَقَدَّسَ إِنَّ هَذَا الْعَبْدَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ نَعْرِفُهُ بِسَمْتِهِ وَ صِفَتِهِ غَیْرَ أَنَّهُ كَانَ أَقْرَبَ الْمَلَائِكَةِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَقَاماً فَمِنْ هُنَاكَ أُلْبِسَ مِنَ النُّورِ وَ الْجَمَالِ مَا لَمْ نُلْبَسْ ثُمَّ یُجَاوِزُ حَتَّى یَنْتَهِیَ إِلَى رَبِّ الْعِزَّةِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَیَخِرُّ تَحْتَ الْعَرْشِ فَیُنَادِیهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى یَا حُجَّتِی فِی الْأَرْضِ وَ كَلَامِیَ الصَّادِقَ النَّاطِقَ ارْفَعْ رَأْسَكَ وَ سَلْ تُعْطَ وَ اشْفَعْ تُشَفَّعْ فَیَرْفَعُ رَأْسَهُ فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى كَیْفَ رَأَیْتَ عِبَادِی فَیَقُولُ یَا رَبِّ مِنْهُمْ مَنْ صَانَنِی وَ حَافَظَ عَلَیَّ وَ لَمْ یُضَیِّعْ شَیْئاً وَ مِنْهُمْ مَنْ ضَیَّعَنِی وَ اسْتَخَفَّ بِحَقِّی وَ كَذَّبَ بِی وَ أَنَا حُجَّتُكَ عَلَى جَمِیعِ خَلْقِكَ فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی وَ ارْتِفَاعِ مَكَانِی لَأُثِیبَنَّ عَلَیْكَ الْیَوْمَ أَحْسَنَ الثَّوَابِ وَ لَأُعَاقِبَنَّ عَلَیْكَ الْیَوْمَ أَلِیمَ الْعِقَابِ قَالَ فَیَرْجِعُ الْقُرْآنُ رَأْسَهُ فِی صُورَةٍ أُخْرَى قَالَ فَقُلْتُ لَهُ یَا أَبَا جَعْفَرٍ فِی أَیِّ صُورَةٍ یَرْجِعُ قَالَ فِی صُورَةِ رَجُلٍ شَاحِبٍ مُتَغَیِّرٍ یُبْصِرُهُ أَهْلُ الْجَمْعِ فَیَأْتِی الرَّجُلَ مِنْ شِیعَتِنَا الَّذِی كَانَ یَعْرِفُهُ وَ یُجَادِلُ بِهِ أَهْلَ الْخِلَافِ فَیَقُومُ بَیْنَ یَدَیْهِ فَیَقُولُ مَا تَعْرِفُنِی فَیَنْظُرُ إِلَیْهِ الرَّجُلُ فَیَقُولُ مَا أَعْرِفُكَ یَا عَبْدَ اللَّهِ قَالَ فَیَرْجِعُ فِی صُورَتِهِ الَّتِی كَانَتْ فِی الْخَلْقِ الْأَوَّلِ وَ یَقُولُ مَا تَعْرِفُنِی فَیَقُولُ نَعَمْ فَیَقُولُ الْقُرْآنُ أَنَا الَّذِی أَسْهَرْتُ لَیْلَكَ وَ أَنْصَبْتُ عَیْشَكَ سَمِعْتَ الْأَذَى وَ رُجِمْتَ بِالْقَوْلِ فِیَّ أَلَا وَ إِنَّ كُلَّ تَاجِرٍ قَدِ اسْتَوْفَى تِجَارَتَهُ
وَ أَنَا وَرَاءَكَ الْیَوْمَ قَالَ فَیَنْطَلِقُ بِهِ إِلَى رَبِّ الْعِزَّةِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَیَقُولُ یَا رَبِّ یَا رَبِّ عَبْدُكَ وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ قَدْ كَانَ نَصِباً فِیَّ مُوَاظِباً عَلَیَّ یُعَادَى بِسَبَبِی وَ یُحِبُّ فِیَّ وَ یُبْغِضُ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَدْخِلُوا عَبْدِی جَنَّتِی وَ اكْسُوهُ حُلَّةً مِنْ حُلَلِ الْجَنَّةَ وَ تَوِّجُوهُ بِتَاجٍ فَإِذَا فُعِلَ بِهِ ذَلِكَ عُرِضَ عَلَى الْقُرْآنِ فَیُقَالُ لَهُ هَلْ رَضِیتَ بِمَا صُنِعَ بِوَلِیِّكَ فَیَقُولُ یَا رَبِّ إِنِّی أَسْتَقِلُّ هَذَا لَهُ فَزِدْهُ مَزِیدَ الْخَیْرِ كُلِّهِ فَیَقُولُ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی وَ عُلُوِّی وَ ارْتِفَاعِ مَكَانِی لَأَنْحَلَنَّ لَهُ الْیَوْمَ خَمْسَةَ أَشْیَاءَ مَعَ الْمَزِیدِ لَهُ وَ لِمَنْ كَانَ بِمَنْزِلَتِهِ أَلَا إِنَّهُمْ شَبَابٌ لَا یَهْرَمُونَ وَ أَصِحَّاءُ لَا یَسْقُمُونَ وَ أَغْنِیَاءُ لَا یَفْتَقِرُونَ وَ فَرِحُونَ لَا یَحْزَنُونَ وَ أَحْیَاءٌ لَا یَمُوتُونَ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ لا یَذُوقُونَ فِیهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولى قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ یَا أَبَا جَعْفَرٍ وَ هَلْ یَتَكَلَّمُ الْقُرْآنُ فَتَبَسَّمَ ثُمَّ قَالَ رَحِمَ اللَّهُ الضُّعَفَاءَ مِنْ شِیعَتِنَا إِنَّهُمْ أَهْلُ تَسْلِیمٍ ثُمَّ قَالَ نَعَمْ یَا سَعْدُ وَ الصَّلَاةُ تَتَكَلَّمُ وَ لَهَا صُورَةٌ وَ خَلْقٌ تَأْمُرُ وَ تَنْهَى قَالَ سَعْدٌ فَتَغَیَّرَ لِذَلِكَ لَوْنِی وَ قُلْتُ هَذَا شَیْءٌ لَا أَسْتَطِیعُ أَنَا أَتَكَلَّمُ بِهِ فِی النَّاسِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ وَ هَلِ النَّاسُ إِلَّا شِیعَتُنَا فَمَنْ لَمْ یَعْرِفِ الصَّلَاةَ فَقَدْ أَنْكَرَ حَقَّنَا ثُمَّ قَالَ یَا سَعْدُ أُسْمِعُكَ كَلَامَ الْقُرْآنِ قَالَ سَعْدٌ فَقُلْتُ بَلَى صَلَّى اللَّهُ عَلَیْكَ فَقَالَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ فَالنَّهْیُ كَلَامٌ وَ الْفَحْشَاءُ وَ الْمُنْكَرُ رِجَالٌ وَ نَحْنُ ذِكْرُ اللَّهِ وَ نَحْنُ أَكْبَرُ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 394 روایة: 1@*@
ترجمه :
1- سعد خفاف گوید: حضرت باقر (ع) فرمود: اى سعد قرآن را بیاموزید زیرا قرآن در بهترین صورتها كه مردم دیدهاند روز قیامت بیاید و مردم در یكصد و بیست هزار صف هستند، كه هشتاد هزار آن صفها از امت محمد است، و چهل هزار صف از امتهاى دیگر، پس بصورت مردى در برابر صف مسلمانان درآید و آنها بوى نظر كنند و گویند: معبودى جز خداى بردبار و كریم نیست، همانا این مردى از مسلمانان است كه به سیما و صفت او را بشناسیم جز اینكه او درباره قرآن كوشاتر از ما بوده، و از اینرو درخشندگى و زیبائى و روشنى بیشترى باو داده شده كه بما داده نشده، سپس از آنها بگذرد تا در برابر صف شهیدان قرار گیرد، شهداء بر او نظر كنند و گویند: معبودى جز خداى پروردگار مهربان نیست، این مرد از شهیدان است كه ما او را بسیما و صفت بشناسیم جز اینكه او از شهیدان در دریا است و از اینجا باو زیبائى و برترى دادهاند و بما ندادهاند، فرمود: پس بگذرد تا بصورت شهیدى در برابر صف شهیدان دریا رسد؛ پس آنان باو نگاه كنند و شگفت آنها بسیار گردد و گویند: این شهیدان در دریا است كه او را بعلامت و صفت بشناسیم جز اینكه آن جزیره كه این (مرد) در آن شهید شده هولناكتر از جزیرهاى كه ما در آن گرفتار شدیم بوده و روى این جهت است كه او بدرخشندگى و زیبائى و روشنى بیشترى از ما دادهاند، پس از آنان نیز بگذرد تا بصف پیمبران و مرسلین رسد در صورت یك پیمبر مرسل، پس پیمبران و مرسلین باو نگاه كنند و تعجبشان از دیدن او بسیار گردد، و گویند: معبودى جز خداى بردبار كریم نیست براستى این پیمبر مرسلى است كه ما او را بنشانى و وصفش بشناسیم جز اینكه باو برترى بسیارى داده شده.
فرمود: پس همگى گرد آیند و خدمت رسول خدا (ص) آیند و از او پرسند و گویند: اى محمد این كیست بآنها فرماید: آیا او را نمىشناسید؟ گویند: ما او را نشناسیم (جز اینكه معلوم است كه) او از آنهائیست كه خدا بر او خشم نكرده، پس رسول خدا (ص) فرماید: این حجت خدا است بر خلقش پس سلام كند و بگذرد تا بصف فرشتگان رسد بصورت فرشتهاى، پس فرشتگان باو نظر افكنند و سخت در شگفت روند و چون برترى او را ببینند بر آنها گران آید و گویند: پروردگار ما متعالى و مقدس است این بندهایست از خداى عزوجل، و از این نظر نور و جمالى دارد كه ما نداریم، پس بگذرد تا بدرگاه رب العزة تبارك و تعالى رسد و پاى عرش بسجده درافتد، خداى تعالى او را ندا كند: اى حجت من در زمین و اى سخن راست و گویایم سر بردار و بخواه تا بتو داده شود، و شفاعت كن تا شفاعت پذیرفته شود، پس سر بر دارد و خداى تبارك و تعالى باو فرماید: بندگان مرا (نسبت بخود) چگونه دیدى؟ عرض كند: بار پروردگارا برخى از ایشان مرا نگهدارى كرد و محفوظ داشت و چیزى از مرا ضایع نكرد، و برخى از ایشان مرا ضایع كرد و حق مرا (بر خود) سبك شمرد و مرا تكذیب كرد با اینكه من حجت تو بر تمامى بندگانت بودم؟ پس خداى تبارك و تعالى فرماید: بعزت و جلال خودم و مكانت والایم سوگند امروز بهترین ثواب را بتو دهم و دردناكترین كیفر را بخاطر تو بكنم.
فرمود: پس قرآن در صورت دیگرى برگردد، (سعد خفاف) گوید: من عرضكردم: در چه صورتى باز گردد اى ابا جعفر؟ فرمود: در صورت مردى رنگ پریده و متغیر كه اهل محشر او را ببینند، پس بیاید نزد مردى از شیعیان ما كه او را مىشناخته و بدان با مخالفین بحث مىكرده، و در برابرش بایستد و باو بگوید: مرا نمىشناسى؟ آنمرد باو نگاه كند و گوید: اى بنده خدا من تو را نشناسم پس بدان صورت كه در خلقت اولیه بوده است باز گردد و گوید: مرا نشناسى؟ گوید: چرا، پس قرآن گوید: منم تو را بشب بیدارى كشیدم و در زندگیت تو را بتعب افكندم، درباره من ناهنجار شنیدى وارنده در گفتار شدى، آگاه باش كه همانا تاجرى سود خود را دریافت كند و من امروز پشتیبان و پشت سرت هستم فرمود: پس او را بسوى پروردگار تبارك و تعالى برد، گوید: پروردگارا پروردگارا بنده تو است و تو باو داناترى كه رنجكش درباره من بود، پس خداى عزوجل فرماید: بندهام را وارد بهشتم كنید و از جامههاى بهشتى باو بپوشانید و تاج بر سرش نهید و چون باو چنین كنند او را بقرآن نشان دهند و گویند: آیا بآنچه در باره دوستت رفتار شد خشنود شدى؟ گوید: بار پروردگارا من اینرا كم شمرم خیر را دربارهاش افزون كن خداوند فرماید: بعزت و جلال و ارتفاع مقامم سوگند امروز باو و هر كه در پایه اوست پنج چیز و افزون كنم، آگاه باش كه ایشان جوانانى باشند كه پیر نشوند، و تندرستانى باشند كه بیمار نگردند، و توانگرانى باشند كه نادار نشوند، و خورسندانى باشند كه غمگین نشوند، و زندههایى باشند كه نمیرند، سپس (امام باقر علیه السلام) این آیه را خواند: «نچشند در آن مرگرا جز همان مرگ نخستین» (سوره دخان آیه 56). (سعد) گوید: عرضكردم: فدایت گردم اى ابا جعفر آیا قرآن نیز سخن گوید؟ حضرت لبخندى زد و فرمود: خدا رحمت كند شیعیان ساده دل ما را كه اهل تسلیم هستند (و بسخنان ما گردن نهند) سپس فرمود: آرى اى سعد نماز هم سخن گوید و صورتى و خلقتى دارد، فرمان مىدهد، قدغن كند، سعد گوید: از این سخن رنگ من گشت و گفتم: این (دیگر) چیزى است كه من نمىتوانم میان مردم بگویم؟ حضرت باقر (ع) فرمود: آیا مردم جز همان شیعیان ما هستند پس هر كه نماز را نشناسد حق ما را منكر شده سپس فرمود: اى سعد من كلام قرآن را (هم اكنون) بگوش تو برسانم؟ سعد گوید: عرضكردم: بلى رحمت خدا بر شما باد، فرمود: «همانا نماز باز مىدارد از فحشاء (ناشایست) و منكر (ناپسند) و هر آینه ذكر (یاد) خدا بزرگتر است» (سوره عنكبوت آیه 45) پس نهى (كه همان باز داشتن مىباشد) سخن است و فحشاء و منكر مردانى هستند، و مائیم ذكر خدا و ما بزرگتریم. شرح:
در بیان و توضیح این حدیث شریف و معناى سخن گفتن و مصور شدنش در قیامت و نیز سخن گفتن نماز كه در ذیل حدیث است مجلسى و فیض رحمهااللّه بیاناتى دارند و ما در اینجا بیان فیض (ره) را انتخاب نمودیم كه عیناً ترجمه آن از نظر خوانندگان محترم مىگذرد:
از آنجا كه در نیت مؤمن آنست كه خدا را آنطور كه سزاوار پرستش است بپرستند، و كتاب او را آنطور كه سزاوار آنست بخواند و در خواندن و تأمل در آیات ان شبش را ببامداد رساند، و بدن خویشتن را درباره تلاوتش در نمازها بتعب افكند، جز اینكه آنطور كه خواهد اینكارها براى او فراهم نشود و آنطور كه شاید و باید نتواند و خلاصه كردارش در این باره با آنچه در دل اوست وفق ندهد و سازش ندارد بلكه عمل او نازلتر و پائینتر از نیت اوست، چنانچه در حدیث آمده كه نیت مؤمن به از كردار اوست. (بنابراین) قرآن براى هر طائفهاى بصورت خود آنها تجلى كند با این تفاوت كه در زیبایى و جمال بهتر از خود آنها است، و آن صورت همان است كه اگر مطابق آنچه در نیت و دل آنها بوده از اینكه بقرآن عمل كنند و كوشش بسیار در انجام فرامین آن نمایند، هر آینه براى آنها همین صورت بود، و اما جهت اینكه او را نشناسند آنطور كه باید اینست كه اینان آنطور كه باید بدلخواه خود و مطابق نیتشان انجام وظیفه در برابر قرآن نكردند و آنطور كه سزاوار بود رفتار ننمودند، و فقط بوصف و نشانه او را بشناسند زیرا همینها بودند كه اوقات مختلف شب و روز آنرا تلاوت مىكردند و در نهان و عیان مىخواندندش، و اما اینكه هنگامى كه او را ببینند خدایرا به بردبارى و كرم و رحمت توصیف كنند براى آنست كه خود را در جنب او ناقص و قاصر درباره پرستش او مىبینند كه از او امید گذشت و رحمت و كرم دارند، و اما اینكه قرآن حجت خدا بر خلق او است براى آنست كه براى ایشان آنچه لازمه خیر و خوبى است با فرمان دادن بآن، و آنچه موجب بدى است با قدغن كردن از آن آورده... تا آنجا كه گوید:
و سخن گفتن قرآن عبارت است از القاء آن در گوش چیزى را كه از آن فهم معنى شود، و این است معناى حقیقى و واقعى سخن گفتن، و در آن شرط نیست كه از زبان گوشتى صادر گردد، و هم چنین است سخن گفتن نماز، زیرا كسى كه نماز را آنطور كه شاید انجام دهد آن نماز او را باز دارد از پیروى دشمنان دین و غاصبین حقوق پیشوایان آئین و ائمه و اوصیاء معصومین آنان كه هر كس آنها را شناخت خداى را شناخته و هر كه آنها را از یاد كرد خدایرا یاد كرده است.
2- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّكُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّكُمْ فِی دَارِ هُدْنَةٍ وَ أَنْتُمْ عَلَى ظَهْرِ سَفَرٍ وَ السَّیْرُ بِكُمْ سَرِیعٌ وَ قَدْ رَأَیْتُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهَارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ یُبْلِیَانِ كُلَّ جَدِیدٍ وَ یُقَرِّبَانِ كُلَّ بَعِیدٍ وَ یَأْتِیَانِ بِكُلِّ مَوْعُودٍ فَأَعِدُّوا الْجَهَازَ لِبُعْدِ الْمَجَازِ قَالَ فَقَامَ الْمِقْدَادُ بْنُ الْأَسْوَدِ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا دَارُ الْهُدْنَةِ قَالَ دَارُ بَلَاغٍ وَ انْقِطَاعٍ فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَیْكُمُ الْفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَیْكُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ وَ مَاحِلٌ مُصَدَّقٌ وَ مَنْ جَعَلَهُ أَمَامَهُ قَادَهُ إِلَى الْجَنَّةِ وَ مَنْ جَعَلَهُ خَلْفَهُ سَاقَهُ إِلَى النَّارِ وَ هُوَ الدَّلِیلُ یَدُلُّ عَلَى خَیْرِ سَبِیلٍ وَ هُوَ كِتَابٌ فِیهِ تَفْصِیلٌ وَ بَیَانٌ وَ تَحْصِیلٌ وَ هُوَ الْفَصْلُ لَیْسَ بِالْهَزْلِ وَ لَهُ ظَهْرٌ وَ بَطْنٌ فَظَاهِرُهُ حُكْمٌ وَ بَاطِنُهُ عِلْمٌ ظَاهِرُهُ أَنِیقٌ وَ بَاطِنُهُ عَمِیقٌ لَهُ نُجُومٌ وَ عَلَى نُجُومِهِ نُجُومٌ لَا تُحْصَى عَجَائِبُهُ وَ لَا تُبْلَى غَرَائِبُهُ فِیهِ مَصَابِیحُ الْهُدَى وَ مَنَارُ الْحِكْمَةِ وَ دَلِیلٌ عَلَى الْمَعْرِفَةِ لِمَنْ عَرَفَ الصِّفَةَ فَلْیَجْلُ جَالٍ بَصَرَهُ وَ لْیُبْلِغِ الصِّفَةَ نَظَرَهُ یَنْجُ مِنْ عَطَبٍ وَ یَتَخَلَّصْ مِنْ نَشَبٍ فَإِنَّ التَّفَكُّرَ حَیَاةُ قَلْبِ الْبَصِیرِ كَمَا یَمْشِی الْمُسْتَنِیرُ فِی الظُّلُمَاتِ بِالنُّورِ فَعَلَیْكُمْ بِحُسْنِ التَّخَلُّصِ وَ قِلَّةِ التَّرَبُّصِ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 398 روایة: 2@*@
ترجمه :
2- حضرت صادق (ع) از پدرانش علیهم السلام از رسول خدا (ص) حدیث فرماید كه آنحضرت (ص) فرمود: اى مردم شما اكنون در دنیا و خانه سازش و صلح هستید و شما در سر راه سفر هستید و بشتاب شما را خواهند برد، و شما مىنگرید كه شب و روز و خورشید و ماه هر تازهاى را كهنه كنند و هر دورى را نزدیك سازند و هر وعدهاى را بسر رسانند، پس اسباب وسائل زیادى فراهم كنید براى اینكه گذرگاه درازى در پیش است. فرمود: پس مقداد بن اسود برخاست و عرض كرد: اى رسول خدا خانه سازش یعنى چه؟ فرمود: خانهاى كه رساننده است (انسانیرا بگور رساند، یا در آن خانه كردار نیك ذخیره شود براى رسیدن بمنزلهاى آخرت) و جدا كننده (یعنى انسان را از علایق دنیا جدا كند) پس هرگاه آشوبها چون شب تار شما را فرا گرفت بقرآن رو آورید (و بدان چنگ زنید)
زیرا آنست شفیعى كه شفاعتش پذیرفته است (درباره كسى كه بدان عمل كند) و گرارش دهنده است از بدیها كه گفتهاش (درباره آنكس كه بدان عمل نكرده) تصدیق شده است، هر كه آنرا پیشواى خود كرد به بهشتش رهبرى كند و هر كه (از آن پیش افتد) و آنرا پشت سر خود قرار دهد بدوزخش كشاند، و قرآن راهنمائى است كه به بهترین راهها راهنمائى كند، و كتابى است كه در آنست تفصیل و بیان و تحصیل (بدست آوردن حقایق) و آنست جدا كننده (میان حق و باطل) شوخى و سرسرى نیست براى آن ظاهرى است و باطنى، پس ظاهرش حكم و دستور است و باطنش علم و دانش، ظاهرش جلوه و زیبایى دارد و باطنش ژرف و عمیق است، ستارگانى دارد و ستارگانش هم ستارگانى دارد (آنچه ترجمه شده بنا بر نسخهاى «نجوم» است و در برخى از نسخهها «تخوم» است و آن به معناى پایان هر چیزى است) شگفتیهایش به شماره در نیاید و عجایبش كهنه نگردد، در آنست چراغهاى هدایت و جایگاه نور و حكمت و راهنماى معرفت است براى آنكس كه بشناسد صفات را مجلسى (ره) گوید: یعنى صفاتى كه موجب مغفرت است یا صفت شناسائى و استنباط را پس باید شخص تیز بین دقت نظر كند و دقت نظر را تا بدرك صفت آن ادامه دهد كه نجات بخشد آنكس را كه هلاكت افتاده، و رهائى بخشد آنرا كه راه رهائى ندارد، زیرا اندیشیدن است كه زندگانى دل بینا است، چنانچه آنكه جویاى روشنى است در تاریكیها بوسیله نور راه را پیماید، بر شما باد كه نیكو برهید و كم انتظار برید.
3- عَلِیٌّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِیرَةِ عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ الْعَزِیزَ الْجَبَّارَ أَنْزَلَ عَلَیْكُمْ كِتَابَهُ وَ هُوَ الصَّادِقُ الْبَارُّ فِیهِ خَبَرُكُمْ وَ خَبَرُ مَنْ قَبْلَكُمْ وَ خَبَرُ مَنْ بَعْدَكُمْ وَ خَبَرُ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ لَوْ أَتَاكُمْ مَنْ یُخْبِرُكُمْ عَنْ ذَلِكَ لَتَعَجَّبْتُمْ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 399 روایة: 3@*@
ترجمه :
3- حضرت صادق (ع) فرمود: همانا خداى عزیز و جبار كتابش را بر شما فرود فرستاد و او است راستگو و نیك خواه، در آن كتاب است آگاهى از شما و آنانكه پیش از شما بودند، و آنانكه پس از شمایند، و آگاهى از آسمان و زمین، و اگر كسى نزد شما آید و از آنها بشما آگاهى دهد هر آینه شما در شگفت شوید.
4- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی الْجَارُودِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَنَا أَوَّلُ وَافِدٍ عَلَى الْعَزِیزِ الْجَبَّارِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ كِتَابُهُ وَ أَهْلُ بَیْتِی ثُمَّ أُمَّتِی ثُمَّ أَسْأَلُهُمْ مَا فَعَلْتُمْ بِكِتَابِ اللَّهِ وَ بِأَهْلِ بَیْتِی
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 400 روایة: 4@*@
ترجمه :
4- حضرت باقر (ع) فرمود: رسول خدا (ص) فرمود: من نخستین كسى هستم كه روز قیامت بر خداى عزیز جبار وارد شوم و با كتابش و اهل بیتم، سپس امتم (وارد شوند) پس از ایشان بپرسم چه كردید با كتاب خدا و اهل بیت من؟.
5- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ یَحْیَى عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَیْدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ فِیهِ مَنَارُ الْهُدَى وَ مَصَابِیحُ الدُّجَى فَلْیَجْلُ جَالٍ بَصَرَهُ وَ یَفْتَحُ لِلضِّیَاءِ نَظَرَهُ فَإِنَّ التَّفَكُّرَ حَیَاةُ قَلْبِ الْبَصِیرِ كَمَا یَمْشِی الْمُسْتَنِیرُ فِی الظُّلُمَاتِ بِالنُّورِ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 400 روایة: 5@*@
ترجمه :
5- حضرت صادق (ع) فرمود: همانا این قرآن (كتابى) است كه در آن است جایگاه نور هدایت و چراغهاى شب تار، پس شخص تیز بین باید كه در آن دقت كند و براى پرتوش نظر خویش را بگشاید، زیرا كه اندیشه كردن زندگانى دل بینا است، چنانكه جویاى روشنى است در تاریكىها به سبب نور راه بپیماید.
6- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ أَبِی جَمِیلَةَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع كَانَ فِی وَصِیَّةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع أَصْحَابَهُ اعْلَمُوا أَنَّ الْقُرْآنَ هُدَى النَّهَارِ وَ نُورُ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ عَلَى مَا كَانَ مِنْ جَهْدٍ وَ فَاقَةٍ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 400 روایة: 6@*@
ترجمه :
6- امام صادق علیه السلام فرمود: در سفارش امیرالمؤمنین علیه السلام بیارانش بود كه: بدانید همانا قرآن راهبر روز است و پرتو افكن شب تار اگر چه (آنكس كه در صدد راهنمائى شدن و كسب نورش باشد) در سختى و ندراى باشد. (زیرا فقر وفاقه او را از آن باز ندارد بلكه رغبتشان را در اینباره افزون كنند از فیض (ره).
7- عَلِیٌّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّكُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ شَكَا رَجُلٌ إِلَى النَّبِیِّ ص وَجَعاً فِی صَدْرِهِ فَقَالَ ص اسْتَشْفِ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ وَ شِفاءٌ لِما فِی الصُّدُورِ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 400 روایة: 7@*@
ترجمه :
7- حضرت صادق (ع) از پدرانش حدیث كند كه مردى از درد سینه به پیغمبر (ص) شكایت كرد، حضرت (ص) فرمود: بوسیله قرآن شفا بجوى زیرا خداى عزوجل فرماید: (و این قرآن) شفاء است براى آنچه در سینهها است». (سوره یونس آیه 57).
8- أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنِ الْخَشَّابِ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَا وَ اللَّهِ لَا یَرْجِعُ الْأَمْرُ وَ الْخِلَافَةُ إِلَى آلِ أَبِی بَكْرٍ وَ عُمَرَ أَبَداً وَ لَا إِلَى بَنِی أُمَیَّةَ أَبَداً وَ لَا فِی وُلْدِ طَلْحَةَ وَ الزُّبَیْرِ أَبَداً وَ ذَلِكَ أَنَّهُمْ نَبَذُوا الْقُرْآنَ وَ أَبْطَلُوا السُّنَنَ وَ عَطَّلُوا الْأَحْكَامَ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْقُرْآنُ هُدًى مِنَ الضَّلَالِ وَ تِبْیَانٌ مِنَ الْعَمَى وَ اسْتِقَالَةٌ مِنَ الْعَثْرَةِ وَ نُورٌ مِنَ الظُّلْمَةِ وَ ضِیَاءٌ مِنَ الْأَحْدَاثِ وَ عِصْمَةٌ مِنَ الْهَلَكَةِ وَ رُشْدٌ مِنَ الْغَوَایَةِ وَ بَیَانٌ مِنَ الْفِتَنِ وَ بَلَاغٌ مِنَ الدُّنْیَا إِلَى الْآخِرَةِ وَ فِیهِ كَمَالُ دِینِكُمْ وَ مَا عَدَلَ أَحَدٌ عَنِ الْقُرْآنِ إِلَّا إِلَى النَّارِ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 401 روایة: 8@*@
ترجمه :
8- امام صادق علیه السلام فرمود: نه بخدا سوگند این امر خلافت هرگز در دودمان ابوبكر و عمر باز نگردد، و نه هرگز در بنىامیه، و نه در فرزندان طلحه و زبیر باز آید، براى آنكه اینان قرآن را بیكسو نهادند، و سنتها را باطل كردند، و احكام (الهى) را تعطیل كرده (و مهمل گذاردند).
و رسول خدا (ص) فرموده است: قرآن راهنماى گمراهى است و بینائى از هر كورى است، و سبب گذشت از لغزشها است، و روشنى در هر تاریكى است، و در پیشامدها (و بدعتها) پرتوى است، و نگاهدارنده از هر هلاكتى است و ره جوئى در هر گمراهى است، و بیان كننده هر فتنه و اشتباهى است، و انسانیرا از دنیا (ى پست بسعادتهاى) آخرت رساند، و در آنست كمال دین شما، و هیچكس از قرآن رو گردان نشود جز بسوى دوزخ.
9- حُمَیْدُ بْنُ زِیَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ وُهَیْبِ بْنِ حَفْصٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ الْقُرْآنَ زَاجِرٌ وَ آمِرٌ یَأْمُرُ بِالْجَنَّةِ وَ یَزْجُرُ عَنِ النَّارِ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 401 روایة:9 @*@
ترجمه :
9- ابوبصیر گوید: شنیدم حضرت صادق (ع) مىفرمود: همانا قرآن بازدارنده و فرمان دهنده است. به بهشت فرمان دهد و از دوزخ باز دارد.
10- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ صَالِحِ بْنِ السِّنْدِیِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بَشِیرٍ عَنْ سَعْدٍ الْإِسْكَافِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أُعْطِیتُ السُّوَرَ الطِّوَالَ مَكَانَ التَّوْرَاةِ وَ أُعْطِیتُ الْمِئِینَ مَكَانَ الْإِنْجِیلِ وَ أُعْطِیتُ الْمَثَانِیَ مَكَانَ الزَّبُورِ وَ فُضِّلْتُ بِالْمُفَصَّلِ ثَمَانٌ وَ سِتُّونَ سُورَةً وَ هُوَ مُهَیْمِنٌ عَلَى سَائِرِ الْكُتُبِ وَ التَّوْرَاةُ لِمُوسَى وَ الْإِنْجِیلُ لِعِیسَى وَ الزَّبُورُ لِدَاوُدَ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 401 روایة: 10@*@
ترجمه :
10- سعد اسكاف از رسول خدا (ص) حدیث كند كه فرمود: بمن سورههاى طولانى داده شده بجاى تورات، و سورههاى صد آیهاى داده شده بجاى انجیل. و سورههاى مثانى (تفسیر آن بیاید) بمن داده شد بجاى زبور، و سورههاى مفصل (یعنى آیه كوتاه) را كه شصت و هشت سوره است افزون بمن دادند و این قرآن نگهبان و گواه است بر كتابهاى دیگر و تورات را از موسى علیه السلام است و انجیل از عیسى علیه السلام است و زبور از داود علیه السلام است.
شرح:
شیخ طبرسى (ره) پس از نقل این حدیث بنا بر اختلاف روایات و تعبیرات گوید: سورهاى طولانى بقره است و آل عمران و نساء و مائده و اعراف و انفال با توبه زیرا این دو سوره را قرین خوانند و از این روى میان آندو بسم اللّه فاصله نشده، تا اینكه گوید:
و اما مثانى آنهائى است كه دنبال سورههاى طولانى آمده و اول آنها سوره یونس و آخرشان سوره نحل است و آنها را مثانى (یعنى دومى) گفتند زیرا دومى و دنبال سورههاى طولانى واقع شده و سورههاى طولانى مبادى (و اولین) هستند و اینها مثانى (دومین). و برخى گفتهاند مثانى همه سورههاى قرآن است چه كوتاه باشند و چه طولانى و دراز.... و آنها را مثانى گویند چون امثال و حدود و فرایض در آنها دو بار ذكر شده، و برخى گفتهاند مقصود از مثانى سوره حمد است و این كلام از امامان ما علیهم السلام روایت شده.
و اما سورههاى صد آن سوره هایى است كه حدود صد آیه یا كمى بیشتر و یا اندكى كمتر باشند و آنها هفت سوره است اول آنها سوره بنىاسرائیل و آخرشان سوره مؤمنون است.
و اما سورههاى مفصل از بعد از حامیمها است (یعنى سورههایى كه اول آنها حم است) تا آخر قرآن.
11- أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ النَّضْرِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ یَجِیءُ الْقُرْآنُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی أَحْسَنِ مَنْظُورٍ إِلَیْهِ صُورَةً فَیَمُرُّ بِالْمُسْلِمِینَ فَیَقُولُونَ هَذَا الرَّجُلُ مِنَّا فَیُجَاوِزُهُمْ إِلَى النَّبِیِّینَ فَیَقُولُونَ هُوَ مِنَّا فَیُجَاوِزُهُمْ إِلَى الْمَلَائِكَةِ الْمُقَرَّبِینَ فَیَقُولُونَ هُوَ مِنَّا حَتَّى یَنْتَهِیَ إِلَى رَبِّ الْعِزَّةِ عَزَّ وَ جَلَّ فَیَقُولُ یَا رَبِّ فُلَانُ بْنُ فُلَانٍ أَظْمَأْتُ هَوَاجِرَهُ وَ أَسْهَرْتُ لَیْلَهُ فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ فُلَانُ بْنُ فُلَانٍ لَمْ أُظْمِئْ هَوَاجِرَهُ وَ لَمْ أُسْهِرْ لَیْلَهُ فَیَقُولُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَدْخِلْهُمُ الْجَنَّةَ عَلَى مَنَازِلِهِمْ فَیَقُومُ فَیَتَّبِعُونَهُ فَیَقُولُ لِلْمُؤْمِنِ اقْرَأْ وَ ارْقَهْ قَالَ فَیَقْرَأُ وَ یَرْقَى حَتَّى یَبْلُغَ كُلُّ رَجُلٍ مِنْهُمْ مَنْزِلَتَهُ الَّتِی هِیَ لَهُ فَیَنْزِلُهَا
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 402 روایة: 11@*@
ترجمه :
11- حضرت باقر علیه السلام فرمود: روز قیامت قرآن به بهترین صورت بیاید و بر مسلمین گذر كند آنها گویند: این مرد از ما است، از آنان بگذرد و نزد پیمبران آید، آنها نیز گویند: از ما است، از آنها نیز بگذرد ونزد فرشتگان مقرب آید آنان هم گویند: از ما است، تا اینكه بدرگاه پروردگار عزت رسد و بگوید: پرورگارا فلانكس پسر فلان را من در دنیا روزهاى گرمش را بتشنگى كشانده و شبهایش را به بیدارى، و فلانكس پسر فلان را نه روزهایش را به تشنگى بردم و نه شبش را به بیدارى، پس خداى تبارك و تعالى فرماید: آنان را ببهشت ببر و در جایگاههاى خودشان جاى ده، پس قرآن بر خیزد و آنان نیز دنبالش بروند، و بهر مؤمنى بگوید: قرآن بخوان و بالا برو، حضرت فرمود: پس هر كدام قرآن مىخوانند و بالا مىروند تا هر مردى از آنها بمنزلى كه براى او مقرر شده برسد و در آن فرود آید.
12- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِیَّةَ عَنْ یُونُسَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ الدَّوَاوِینَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ثَلَاثَةٌ دِیوَانٌ فِیهِ النِّعَمُ وَ دِیوَانٌ فِیهِ الْحَسَنَاتُ وَ دِیوَانٌ فِیهِ السَّیِّئَاتُ فَیُقَابَلُ بَیْنَ دِیوَانِ النِّعَمِ وَ دِیوَانِ الْحَسَنَاتِ فَتَسْتَغْرِقُ النِّعَمُ عَامَّةَ الْحَسَنَاتِ وَ یَبْقَى دِیوَانُ السَّیِّئَاتِ فَیُدْعَى بِابْنِ آدَمَ الْمُؤْمِنِ لِلْحِسَابِ فَیَتَقَدَّمُ الْقُرْآنُ أَمَامَهُ فِی أَحْسَنِ صُورَةٍ فَیَقُولُ یَا رَبِّ أَنَا الْقُرْآنُ وَ هَذَا عَبْدُكَ الْمُؤْمِنُ قَدْ كَانَ یُتْعِبُ نَفْسَهُ بِتِلَاوَتِی وَ یُطِیلُ لَیْلَهُ بِتَرْتِیلِی وَ تَفِیضُ عَیْنَاهُ إِذَا تَهَجَّدَ فَأَرْضِهِ كَمَا أَرْضَانِی قَالَ فَیَقُولُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ عَبْدِیَ ابْسُطْ یَمِینَكَ فَیَمْلَؤُهَا مِنْ رِضْوَانِ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْجَبَّارِ وَ یَمْلَأُ شِمَالَهُ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ ثُمَّ یُقَالُ هَذِهِ الْجَنَّةُ مُبَاحَةٌ لَكَ فَاقْرَأْ وَ اصْعَدْ فَإِذَا قَرَأَ آیَةً صَعِدَ دَرَجَةً
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 402 روایة: 12@*@
ترجمه :
12- یونس بن عمار گوید: كه حضرت صادق علیه السلام فرمود: دفترها در روز قیامت سه دفتر است: دفترى كه نعمتها در آن ثبت شده، و دفترى كه كارهاى نیك در آنست، و دفترى كه كارهاى بد در آن ثبت است، پس دفتر نعمتها را با دفتر كارهاى نیك برابر كنند، و نعمتها همه كارهاى نیك را فراگیرد و در خود فرو برد، و دفتر كارهاى بد بجا ماند پس آدمیزاده مؤمن را براى حساب بخوانند، و قرآن در بهترین صورتى پیش رویش در آید و گوید: بار پروردگارا من قرآنم و این بنده مؤمن تو است كه خود را براى خواندن من بتعب مىانداخت، و شب خود را با آهنگ خوش و هموار خواندن من دراز مىكرد، و دیدگانش در هنگام نماز شب اشكریزان بود، چنانچه مرا خشنود ساختى او را هم خشنود كن، فرمود: پس خداى عزیز جبار فرماید: اى بنده من دست راستت را باز كن و خداوند آنرا از رضوان خود و دست چپش را از رحمت خود پر كند، سپس باو گفته شود: این بهشت براى تو مباح است پس قرآن بخوان و بالا برو، پس هرگاه یك آیه بخواند یك درجه بالا رود.
توضیح:
مجلسى (ره) گوید: شاید پر كردن دست راست و چپ كنایه از دو چندان كردن دفتر حسنات (كارهاى نیك) و محو كردن دفتر سیئات باشد، یا كنایه از دادن نامه ورود بهشت بدست راستش و نامه برائت از دوزخ بدست چپش باشد یا مقصود از تمامى این كلمات تمثیل براى بیان منتهاى اكرم و انعام خداى عزوجل مىباشند.
13- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْقَاسَانِیِّ جَمِیعاً عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ دَاوُدَ عَنْ سُفْیَانَ بْنِ عُیَیْنَةَ عَنِ الزُّهْرِیِّ قَالَ قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع لَوْ مَاتَ مَنْ بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لَمَا اسْتَوْحَشْتُ بَعْدَ أَنْ یَكُونَ الْقُرْآنُ مَعِی وَ كَانَ ع إِذَا قَرَأَ مالِكِ یَوْمِ الدِّینِ یُكَرِّرُهَا حَتَّى كَادَ أَنْ یَمُوتَ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 403 روایة: 13@*@
ترجمه :
13- زهرى گوید: حضرت على بن الحسین علیهما السلام فرمود: اگر همه مردم كه ما بین مشرق و مغرب هستند بمیرند من از تنهائى هراس نكنم پس از آنكه قرآن با من باشد، و آن حضرت علیه السلام شیوهاش این بود كه هرگاه «مالك یوم الدین» را مىخواند آنقدر آنرا تكرار مىكرد كه نزدیك بود بمیرد.
14- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ غَالِبٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا جَمَعَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ إِذَا هُمْ بِشَخْصٍ قَدْ أَقْبَلَ لَمْ یُرَ قَطُّ أَحْسَنُ صُورَةً مِنْهُ فَإِذَا نَظَرَ إِلَیْهِ الْمُؤْمِنُونَ وَ هُوَ الْقُرْآنُ قَالُوا هَذَا مِنَّا هَذَا أَحْسَنُ شَیْءٍ رَأَیْنَا فَإِذَا انْتَهَى إِلَیْهِمْ جَازَهُمْ ثُمَّ یَنْظُرُ إِلَیْهِ الشُّهَدَاءُ حَتَّى إِذَا انْتَهَى إِلَى آخِرِهِمْ جَازَهُمْ فَیَقُولُونَ هَذَا الْقُرْآنُ فَیَجُوزُهُمْ كُلَّهُمْ حَتَّى إِذَا انْتَهَى إِلَى الْمُرْسَلِینَ فَیَقُولُونَ هَذَا الْقُرْآنُ فَیَجُوزُهُمْ حَتَّى یَنْتَهِیَ إِلَى الْمَلَائِكَةِ فَیَقُولُونَ هَذَا الْقُرْآنُ فَیَجُوزُهُمْ ثُمَّ یَنْتَهِی حَتَّى یَقِفَ عَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ فَیَقُولُ الْجَبَّارُ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی وَ ارْتِفَاعِ مَكَانِی لَأُكْرِمَنَّ الْیَوْمَ مَنْ أَكْرَمَكَ وَ لَأُهِینَنَّ مَنْ أَهَانَكَ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 403 روایة: 14@*@
ترجمه :
14- اسحاق بن غالب گوید: حضرت صادق علیه السلام فرمود: آنگاه كه خداوند خلق اولین و آخرین را در قیامت جمع كند بناگاه شخصى را كه خودش صورت ترا از او هرگز ندیدهاند دیدار كنند كه بسوى آنان آید، پس چون مؤمنان نظرشان بر او كه همان قرآن است بیفتد گویند: این از ما است و این بهترین كسى است كه ما او را دیدهایم، و چون از همه آنها بگذرد گویند: این قرآن است، پس از آنها هم بگذرد تا به پیمبران مرسل رسد آنها نیز گویند: این قرآن است، از آنها نیز بگذرد تا به فرشتگان رسد آنها گویند: این قرآن است، پس از آنها نیز بگذرد تا به سمت راست عرش رسد و آنجا بایستد، پس خداى جبار فرماید: بعزت و جلال خودم و ببلندى مقامم سوگند كه البته امروز اكرام كنم (و گرامى دارم) آنكه تو را اكرام كرده است، و البته خوار كنم هر كس كه تو را خوار كرده است.