تربیت
Tarbiat.Org

اصول کافی جلد 4
ابی‏جعفر محمد بن یعقوب کلینی مشهور به شیخ کلینی

باب دعا هنگام خواندن قرآن‏

بَابُ الدُّعَاءِ عِنْدَ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ
1- قَالَ كَانَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَدْعُو عِنْدَ قِرَاءَةِ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ الْمُتَوَحِّدُ بِالْقُدْرَةِ وَ السُّلْطَانِ الْمَتِینِ وَ لَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ الْمُتَعَالِی بِالْعِزِّ وَ الْكِبْرِیَاءِ وَ فَوْقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ رَبَّنَا وَ لَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ الْمُكْتَفِی بِعِلْمِكَ وَ الْمُحْتَاجُ إِلَیْكَ كُلُّ ذِی عِلْمٍ رَبَّنَا وَ لَكَ الْحَمْدُ یَا مُنْزِلَ الْ‏آیَاتِ وَ الذِّكْرِ الْعَظِیمِ رَبَّنَا فَلَكَ الْحَمْدُ بِمَا عَلَّمْتَنَا مِنَ الْحِكْمَةِ وَ الْقُرْآنِ الْعَظِیمِ الْمُبِینِ اللَّهُمَّ أَنْتَ عَلَّمْتَنَاهُ قَبْلَ رَغْبَتِنَا فِی تَعَلُّمِهِ وَ اخْتَصَصْتَنَا بِهِ قَبْلَ رَغْبَتِنَا بِنَفْعِهِ اللَّهُمَّ فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ مَنّاً مِنْكَ وَ فَضْلًا وَ جُوداً وَ لُطْفاً بِنَا وَ رَحْمَةً لَنَا وَ امْتِنَاناً عَلَیْنَا مِنْ غَیْرِ حَوْلِنَا وَ لَا حِیلَتِنَا وَ لَا قُوَّتِنَا اللَّهُمَّ فَحَبِّبْ إِلَیْنَا حُسْنَ تِلَاوَتِهِ وَ حِفْظَ آیَاتِهِ وَ إِیمَاناً بِمُتَشَابِهِهِ وَ عَمَلًا بِمُحْكَمِهِ وَ سَبَباً فِی تَأْوِیلِهِ وَ هُدًى فِی تَدْبِیرِهِ وَ بَصِیرَةً بِنُورِهِ اللَّهُمَّ وَ كَمَا أَنْزَلْتَهُ شِفَاءً لِأَوْلِیَائِكَ وَ شَقَاءً عَلَى أَعْدَائِكَ وَ عَمًى عَلَى أَهْلِ مَعْصِیَتِكَ وَ نُوراً لِأَهْلِ طَاعَتِكَ اللَّهُمَّ فَاجْعَلْهُ لَنَا حِصْناً مِنْ عَذَابِكَ وَ حِرْزاً مِنْ غَضَبِكَ وَ حَاجِزاً عَنْ مَعْصِیَتِكَ وَ عِصْمَةً مِنْ سَخَطِكَ وَ دَلِیلًا عَلَى طَاعَتِكَ وَ نُوراً یَوْمَ نَلْقَاكَ نَسْتَضِی‏ءُ بِهِ فِی خَلْقِكَ وَ نَجُوزُ بِهِ عَلَى صِرَاطِكَ وَ نَهْتَدِی بِهِ إِلَى جَنَّتِكَ اللَّهُمَّ إِنَّا نَعُوذُ بِكَ مِنَ الشِّقْوَةِ فِی حَمْلِهِ وَ الْعَمَى عَنْ عَمَلِهِ وَ الْجَوْرِ عَنْ حُكْمِهِ وَ الْعُلُوِّ عَنْ قَصْدِهِ وَ التَّقْصِیرِ دُونَ حَقِّهِ اللَّهُمَّ احْمِلْ عَنَّا ثِقْلَهُ وَ أَوْجِبْ لَنَا أَجْرَهُ وَ أَوْزِعْنَا شُكْرَهُ وَ اجْعَلْنَا نُرَاعِیهِ وَ نَحْفَظُهُ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا نَتَّبِعُ حَلَالَهُ وَ نَجْتَنِبُ حَرَامَهُ وَ نُقِیمُ حُدُودَهُ وَ نُؤَدِّی فَرَائِضَهُ اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا حَلَاوَةً فِی تِلَاوَتِهِ وَ نَشَاطاً فِی قِیَامِهِ وَ وَجِلًا فِی تَرْتِیلِهِ وَ قُوَّةً فِی اسْتِعْمَالِهِ فِی آنَاءِ اللَّیْلِ وَ أَطْرَافِ النَّهَارِ اللَّهُمَّ وَ اشْفِنَا مِنَ النَّوْمِ بِالْیَسِیرِ وَ أَیْقِظْنَا فِی سَاعَةِ اللَّیْلِ مِنْ رُقَادِ الرَّاقِدِینَ وَ نَبِّهْنَا عِنْدَ الْأَحَایِینِ الَّتِی یُسْتَجَابُ فِیهَا الدُّعَاءُ مِنْ سِنَةِ الْوَسْنَانِینَ اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِقُلُوبِنَا ذَكَاءً عِنْدَ عَجَائِبِهِ الَّتِی لَا تَنْقَضِی وَ لَذَاذَةً عِنْدَ تَرْدِیدِهِ وَ عِبْرَةً عِنْدَ تَرْجِیعِهِ وَ نَفْعاً بَیِّناً عِنْدَ اسْتِفْهَامِهِ اللَّهُمَّ إِنَّا نَعُوذُ بِكَ مِنْ تَخَلُّفِهِ فِی قُلُوبِنَا وَ تَوَسُّدِهِ عِنْدَ رُقَادِنَا وَ نَبْذِهِ وَرَاءَ ظُهُورِنَا وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ قَسَاوَةِ قُلُوبِنَا لِمَا بِهِ وَعَظْتَنَا اللَّهُمَّ انْفَعْنَا بِمَا صَرَفْتَ فِیهِ مِنَ الْ‏آیَاتِ وَ ذَكِّرْنَا بِمَا ضَرَبْتَ فِیهِ مِنَ الْمَثُلَاتِ وَ كَفِّرْ عَنَّا بِتَأْوِیلِهِ السَّیِّئَاتِ وَ ضَاعِفْ لَنَا بِهِ جَزَاءً فِی الْحَسَنَاتِ وَ ارْفَعْنَا بِهِ ثَوَاباً فِی الدَّرَجَاتِ وَ لَقِّنَا بِهِ الْبُشْرَى بَعْدَ الْمَمَاتِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَنَا زَاداً تُقَوِّینَا بِهِ فِی الْمَوْقِفِ بَیْنَ یَدَیْكَ وَ طَرِیقاً وَاضِحاً نَسْلُكُ بِهِ إِلَیْكَ وَ عِلْماً نَافِعاً نَشْكُرُ بِهِ نَعْمَاءَكَ وَ تَخَشُّعاً صَادِقاً نُسَبِّحُ بِهِ أَسْمَاءَكَ فَإِنَّكَ اتَّخَذْتَ بِهِ عَلَیْنَا حُجَّةً قَطَعْتَ بِهِ عُذْرَنَا وَ اصْطَنَعْتَ بِهِ عِنْدَنَا نِعْمَةً قَصَرَ عَنْهَا شُكْرُنَا اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَنَا وَلِیّاً یُثَبِّتُنَا مِنَ الزَّلَلِ وَ دَلِیلًا یَهْدِینَا لِصَالِحِ الْعَمَلِ وَ عَوْناً هَادِیاً یُقَوِّمُنَا مِنَ الْمَیْلِ وَ عَوْناً یُقَوِّینَا مِنَ الْمَلَلِ حَتَّى یَبْلُغَ بِنَا أَفْضَلَ الْأَمَلِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَنَا شَافِعاً یَوْمَ اللِّقَاءِ وَ سِلَاحاً یَوْمَ الِارْتِقَاءِ وَ حَجِیجاً یَوْمَ الْقَضَاءِ وَ نُوراً یَوْمَ الظَّلْمَاءِ یَوْمَ لَا أَرْضَ وَ لَا سَمَاءَ یَوْمَ یُجْزَى كُلُّ سَاعٍ بِمَا سَعَى اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَنَا رَیّاً یَوْمَ الظَّمَإِ وَ فَوْزاً یَوْمَ الْجَزَاءِ مِنْ نَارٍ حَامِیَةٍ قَلِیلَةِ الْبُقْیَا عَلَى مَنْ بِهَا اصْطَلَى وَ بِحَرِّهَا تَلَظَّى اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَنَا بُرْهَاناً عَلَى رُءُوسِ الْمَلَإِ یَوْمَ یُجْمَعُ فِیهِ أَهْلُ الْأَرْضِ وَ أَهْلُ السَّمَاءِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا مَنَازِلَ الشُّهَدَاءِ وَ عَیْشَ السُّعَدَاءِ وَ مُرَافَقَةَ الْأَنْبِیَاءِ إِنَّكَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ
@@اصول كافى جلد 4 صفحه: 363 روایة: 1@*@
ترجمه :
1- حضرت صادق (ع) هنگام خواندن قران این دعا را مى‏خواند (كه ترجمه‏اش چنین است): «بار خدایا اى پروردگار ما ستایش مخصوص تو است، توئى یگانه در قدرت و پادشاهى استوار، و مخصوص تو است ستایش، توئى برتر بعزت و كبریاء و مسلط بر فراز آسمانها و عرش بزرگ، پروردگار ما و از آن تو است ستایش، توئى كه همه چیز را به ذات خود دانائى و هر دانشمندى نیازمند در گاه تو است، پروردگارا ما ازان تو است ستایش اى فرود فرستنده آیه‏ها و ذكر عظیم، پرورد گارا ما مخصوص تو است ستایش بد آنچه بما آموختى از حكمت و قرآن عظیم آشكار كننده، بار خدایا توئى كه پیش از رغبت ما در آموختن آن را به ما آموختى، و پیش از اظهار شوق ما در سودش ما را بدان مخصوص گردانیدى، بار خدایا در اینصورت این منتى است از تو بر ما، و فضل وجود و لطفى است به ما و رحمتى است براى ما و امتنانى است بر سر ما، بدون اینكه از جانب ما جنبش و حركت و توانائى و چاره جوئى شود، بار خدایا پس تلاوت این قرآن و در برداشتن آیاتش را محبوب ما ساز، و به ما ارزانى دار ایمان بآیات متشابه آن را، و توفیق عمل بمحكمش را، و به ما ده وسیله ناویل آن را، و راهنمائى در تدبیر آن و بینائى در پرتو نورش را به ما عنایت فرما.
بار خدایا چنانچه آن را فرو فرستادى درمان براى دوستانت، و وسیله بدبختى براى دشمنانت، و سبب كورى نافرمانت، و وسیله روشنى فرمانبردارنت، بار خدایا آن را قرار ده براى ما پناهگاه محكمى از عذابت، و دژى از خشمت، و جلوگیرى از نافرمانیت و نگهبانى از قهر و غضبت، و راهنمائى به فرمان برداریت، و نورى در روز دیدارت كه بدان در میان خلق تو روشنى یابیم، و بر صراط تو بدان وسیله بگذریم، و به بهشت راه یابیم.
بار خدایا به تو پناه بریم از بدبختى در حمل آن، و كورى از عمل (یا علم) بآن، و كجروى در حكم آن و برترى نمودن از توجه بدان (یا پیشتازى از میانه روى آن) و كوتاهى كردن در برابر حق آن، بار خدایا سنگینى آن را از ما بردار و مزدش را براى مالارم گردان، و سپاسگذاریش را نصیب ما گردان، و ما را چنان كن كه مراعات و محافظتش كنیم، بار خدایا ما را چنان ساز كه از حلالش پیروى كنیم و از حرامش اجتناب ورزیم، و حدود آن را بر پا داریم، و فرائض آن را به جا آوریم.
بار خدایا روزى ما گردان شیرینى تلاوتش را و نشاط درباره قیام بدان، و ترس در هنگام خواندنش و نیروئى براى بكار بستن آن در هر آن از شب و روز، بار خدایا باندكى خواب خستگى ما را درمان كن (و بنابر نسخه «اسقنا» یعنى عطش خواب ما را باندكى از آن فرو نشان) و در ساعت مخصوص شب ما را از خوابها بیدار كن. و در گاههائى كه دعا باجابت رسد ما را از چرت چرتیها بخود آر.
بار خدایا دلهاى ما را در برابر عجائب بى پایانش تیز هوش كن، و زمزمه آن را لذت بخش نما، و هنگام مراجعه بآن عبرتى بما بده، و سود آشكارى هنگام فهم جوئیش به ما عنایت فرما، بار خدایا به تو پناه بریم از تخلف قرآن در دلهاى ما (یعنى اثر آن در اعضاء و جوارح ما آشكار نشود) و از اینكه آن را بالش خواب خود كنیم (فیض «ره») گوید: یعنى شب بخوابیم با او و تهجد باو نكنیم یا او را در كنار تختخواب خود اندازیم و آن را گرامى نداریم) و از اینكه آن را پشت سر اندازیم، و از قساوت دلهامان نسبت بدانچه ما را بدان پند دادى به تو پناه بریم، بار خدایا بآیاتى كه در آن آوردى ما را سود ده، و به مثلهائى كه در آن زدى ما را متذكر ساز، و به تأویل آن بدیهاى ما را جبران كن و بدان وسیله مزد كردار نیك ما را دو چندان كن، و درجات ما را بالا ببر، و پس از مرگ بسبب آن به ما بشارت تلقین نما، بار خدایا آن را براى ما توشه‏اى ساز كه در موقع وقوف در برابرت بدان وسیله به ما نیرو دهى، و راه روشنیكه كه با آن نامهاى تو را تسبیح گوئیم، زیرا تو با فرود فرستادن آن حجتى بر ما آوردى كه راه عذر را بر ما بستى و نعمتى به ما دادى كه زبان شكر ما از آن كوتا هست.
بار خدایا آن را براى ما سرپرستى ساز كه ما را از لغزش نگهدارد، و راهنمائى ساز كه ما را بكار نیك راهنمائى كند، و كمكى راهنمایش ساز كه ما را از كجى راست كند، و در خستگى نیرو بخشد، تا به بهترین آرزوهایمان رساند، بار خدایا آن را براى ما در روز قیامت شفیع ساز و وسیله‏اى براى ارتقاء و وكیلى پیروز در آن روز قضاوت، و نورى در آن روز تاریكى و ظلمت روزى كه نه زمینى است و نه آسمانى، روزى كه هر كس بآنچه كوشش كرده بدان مزد گیرد.
بار خدایا آن را براى ما وسیله سیرابى در روز تشنگى ساز، و سبب نجات ما گردان در روز جزا از آن آتش سوزانى كه بر هر كس از آن گرمى خواهد ترحم نكند و شعله‏اش زبانه كشد، بار خدایا آن را براى ما برهانى قرار ده در آن روز كه همه اهل زمین و آسمانها گرد آیند. بار خدایا منزلهاى شهیدان و زندگى سعیدان، و رفاقت پیمبران را روزى ما گردان زیرا تو شنواى دعائى».