آیه
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ لِأَبِیهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِی بَرَآءٌ مِّمَّا تَعْبُدُونَ
إِلَّا الَّذِی فَطَرَنِی فَإِنَّهُ سَیَهْدِینِ
وَجَعَلَهَا کَلِمَةً بِاقِیَةً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ
ترجمه
و(به یاد آور) زمانی که ابراهیم به پدر (عمویش آزر) و قوم خود گفت: همانا من از آنچه شما میپرستید بیزارم.
مگر (پرستش) کسی که مرا پدید آورد که البتّه او هدایتم خواهد کرد.
و آن (کلمه توحید) را در میان نسلش کلمه ماندنی قرار داد. باشد که آنان (به توحید) بازگردند.
نکته ها
در آیات قبل منطق بت پرستان پیروی از نیاکان بود، این آیات میفرماید: ابراهیم با راه سرپرست خود که عمویش بود، به شدّت مخالفت کرد.
در اینکه فاعل «جعل» در «و جعلها کلمة باقیة» کیست، دو احتمال وجود دارد: خداوند یا ابراهیم. هم میتوان گفت خدا به پاس ایمان ابراهیم، توحید را در نسل او زنده نگاه داشت و هم میتوان گفت ابراهیم فریاد توحید و برائت از شرک را در نسل خود به یادگار گذاشت.
حضرت علیعلیه السلام فرمود: رسول خداصلی الله علیه وآله از نسل ابراهیم است و ما اهل بیت نیز از نسل ابراهیم و محمّد هستیم.** تفسیر برهان.***
پیام ها
1- یاد بزرگان و کلمات و حرکات و موضعگیریهای قاطع آنان را فراموش نکنیم. «و اذ قال»
2- وابستگی قومی و قبیلهای و حزبی نباید در عقیده و تفکّر ما اثر منفی داشته باشد. «قال لابیه و قومه»
3- انسان در برابر بستگان مسئولیّت ویژه دارد و هدایت آنان در اولویّت است. «قال لابیه»
4- برائت از شرک یک شعار توحیدی است. «اننی براء مما تعبدون»
5 - آنکه آفرید هدایت هم خواهد کرد. «فطرنی... سیهدین»
6- تمام مردم حتّی انبیا به هدایت الهی نیازمندند. «سیهدین»
7- ایمان آغازین کافی نیست، هدایت الهی باید تداوم داشته باشد. «سیهدین»
8 - فریاد توحید در تاریخ میماند، گرچه مخاطب آن روز گوش ندهد. «کلمة باقیة فی عقبه»
9- خداوند حافظ و نگاهبان آئین توحید در تاریخ است. «جعلها کلمة باقیة»
10- نسل حضرت ابراهیم پرچمدار توحید در طول تاریخ است. «جعلها کلمة باقیة فی عقبه»
11- عملکرد پدران در سرنوشت نسل مؤثّر است. «جعلها کلمة باقیة»