آیه
لِإِیلاَفِ قُرَیْشٍ
إیلاَفِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَآءِ وَ الصَّیْفِ
فَلْیَعْبُدُواْ رَبَّ هَذَا الْبَیْتِ
الَّذِى أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَ آمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ
ترجمه
براى الفت دادن قریش (به این سرزمین، سپاه فیل را نابود كردیم تا مقدمهاى براى ظهور اسلام باشد).
الفت آنان در سفرهاى زمستانى و تابستانى.
پس (به شكرانه این نعمت) باید پرورگار این خانه را پرستش كنند.
همان كه آنان را از گرسنگى (و قحطى نجات داد و) سیرشان كرد و از ترس (دشمن) امانشان داد.
نکته ها
برخى مفسران، این سوره را ادامه سوره قبل دانسته و به روایاتى استناد مىكنند كه جدا كردن آن دو را در نماز جایز نمىداند. نظیر دو سوره ضحى و انشراح. اگر ابرهه پیروز مىشد معاش قریش از هم مىپاشید و به خاطر حفظ معاش قریش، خداوند اصحاب فیل را نابود كرد.
«رِحلة» پیمودن راه بر روى راحلة و مركب است. قریش سالى دو بار سفر تجارى داشتند، یكى در زمستان به منطقه یمن و یكى در تابستان به منطقه شام.
در برابر رسم جاهلیّت كه خونریزى و جنگ را ارزش مىدانست، تكرار كلمه ایلاف و الفت، بیانگر لطف و رحمت الهى به قریش است.
سفرهاى تجارى موجب رونق صادرات و واردات مىشود و بهبود زندگى و تبادل فرهنگ را به دنبال دارد.
پس از انهدام اصحاب فیل، مردم براى اهل حرم، حریم خاص قائل بودند.
پیام ها
1- شكست دشمنان عامل همبستگى شماست. «فجعلهم كعصف مأكول»
2- وحدت و الفت میان اقشار جامعه، از نعمتهاى الهى است. «لایلاف قریش»
3- تا مسائل اقتصادى و امنیّتى جامعه حل نشود، نمىتوان آنان را به عبادت دعوت كرد. «فلیعبدوا... الّذى اطعمهم... و آمنهم»
4- یكى از فلسفههاى عبادت، شكر مُنعم است. «فلیعبدوا ربّ هذا البیت»
5 - خداوند امور مكّه و كعبه را تدبیر مىكند. «ربّ هذا البیت»
6- تأمین معیشت و امنیّت جامعه، باید در مسیر بندگى و عبادت خدا باشد. «فلیعبدوا... الّذى اطعمهم... و آمنهم»
7- گرسنگى و نیاز به غذا، ویژگى بشر است و تأمین این نیاز، نشانه لطف و رحمت خداوند است. «اطعمهم من جوع»
8 - برقرارى امنیّت و برطرف كردن عوامل ترس، كار خدایى است. «آمنهم من خوف»
9- سفر براى كسب درآمد، مورد پذیرش اسلام است. «رحلة الشتاء و الصیف»