تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 10(دوره 10 جلدی)
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 76. انسان آیه 19-22

آیه
وَیَطُوفُ عَلَیْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَیْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤاً مَّنثُوراً
وَ إِذَا رَأَیْتَ ثَمَّ رَأَیْتَ نَعِیماً وَ مُلْكاً كَبِیراً
عَالِیَهُمْ ثِیَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّواْ أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَ سَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَاباً طَهُوراً
إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَآءً وَ كَانَ سَعْیُكُم مَّشْكُوراً
ترجمه
و پسرانى همیشه جوان، (به خدمت) بر آنان مى‏گردند، هرگاه آنان را بینى، پندارى مرواریدهاى غلطان و پراكنده‏اند.
و چون آنجا را بنگرى نعمتى فراوان و سلطنتى بزرگ مى‏بینى.
بر اندامشان جامه‏هاى سبز از دیباى نازك و ضخیم است و با دستواره‏هاى نقره زینت شده‏اند و پروردگارشان شرابى طهور (پاك و پاك‏كننده) به آنان مى‏نوشاند.
همانا این جزایى است براى شما و سعیتان مورد سپاس است.
نکته ها
از امام كاظم‏علیه السلام پرسیدند: چرا در این سوره نامى از حورالعین در پاداش ابرار و اهل بیت پیامبر اسلام‏صلى الله علیه وآله مطرح نشده است؟ امام علیه السلام فرمودند: به خاطر مقام فاطمه زهراعلیها السلام.**مناقب، ج 3، ص 328.***
امام صادق‏علیه السلام از رسول خداصلى الله علیه وآله نقل مى‏كنند: هنگامى كه بهشتیان وارد بهشت مى‏شوند، با درختى روبرو مى‏شوند كه سایه‏اى گسترده دارد و از پاى آن دو چشمه جارى است، آنان در چشمه‏اى خود را مى‏شویند و از چشمه دیگر مى‏نوشند و پس از آن هیچ بیمارى و نارحتى در بدن آنها رخ نمى‏دهد و این است معناى «سقاهم ربّهم شراباً طهوراً».**بحار، ج 8، ص 212.***
نعمت‏هاى بهشتى‏
میان نعمت‏هاى بهشتى با نعمت‏هاى دنیا تفاوت‏هاى بسیارى وجود دارد، كه در اینجا به گوشه‏اى از آنان اشاره مى‏كنیم:
بسیار زیادند: «فاكهة كثیرة»**واقعه، 32.***
موسمى و فصلى نیستند: «لا مقطوعة»**واقعه، 33.***
در بهره‏گیرى از آنها هیچ منعى وجود ندارد. «و لا ممنوعة»**واقعه، 33.***
بهشتیان در استفاده از آنها حس انتخاب دارند. «مما یتخیرون»**واقعه، 20.***
براى هر نوع اشتهایى، نعمتى موجود است: «ممّا یشتهون»**واقعه، 21.***
استفاده از آنها آفات و عوارضى به دنبال ندارد: «لا یُصدّعون»**واقعه، 19.***
بهره‏گیرى از آنها بدون زحمت است. «و ذلّلت قطوفها تذلیلاً»**انسان، 14.***
هرچه بخواهید، خادمان برایتان فراهم مى‏كنند: «و یطوف علیهم»
خادمان بهشتى هم زیبا هستند: «لؤلؤاً منثوراً»، هم پیر نمى‏شوند: «مخلّدون»
كامیابى در كمال آرامش است: «على الارائك متّكئون»**یس، 56.***
در بهشت حسادت و رقابت در آنجا راهى ندارد. «نزعنا ما فى صدورهم من غلّ»**واقعه، 16.***
نعمت‏ها با رضا و سلام پروردگار همراه است: «و رضوانٌ من اللّه اكبر»**توبه، 71.***، «سلام قولاً من ربّ رحیم»**یس، 58 .***
ذریّه مؤمن به آنها مى‏پیوندند و كامیاب مى‏شوند: «الحقنا بهم ذریتهم»**طور، 21.***
با اولیاى الهى همسایه مى‏شوند: «و هم جیرانى»**دعاى ندبه.***
نعمت‏هاى بهشتى متنوع‏اند: «وانهار من لبن... و انهار من عسل...»**محمّد، 15.***

پیام ها
1- پذیرایى در بهشت، خصوصیات ویژه‏اى دارد. از جمله:
نیازى به درخواست و تقاضا ندارد، زیرا پذیرایى كنندگان همواره به دور بهشتیان مى‏گردند. «یطوف»
مسئولین پذیرایى از هر سو بر بهشتیان اشراف دارند. «یطوف علیهم»
پذیرایى كنندگان نوجوانند. «ولدان مخلدون»**طور، 24.***
قیافه آنان مانند لؤلؤ درخشنده است. «حسبتهم لؤلؤا»
حكومت بهشتیان گسترده است. «ملكاً كبیراً»
رنگ لباس پذیرایى كنندگان سبز «خضر» و جنس لباس آنان از ابریشم نازك «سندس» و ضخیم «استبرق» است.
ساقى ابرار، پروردگار متعال «سقاهم ربّهم» و نوع شراب آنها، طهور است. «شراباً طهوراً» (امام صادق‏علیه السلام فرمود: این شراب، قلب بهشتیان را از غیر خدا پاك مى‏كند.**تفسیر مجمع البیان.***)
2- با آنكه بهشت، فضل و لطف الهى است، امّا خداوند آن را مزد و اجر ابرار مى‏شمرد تا بهشتیان به كار خود ببالند. «ان هذا كان لك جزاءً»
3- پاداش‏هاى الهى بر اساس نیّت و كیفیّت انجام كار است، نه بر اساس كمیّت كار و مقدار و مبلغ احسان. (چند قطعه نان جو و این همه پاداش، فقط به خاطر داشتن اخلاص و ایثار است.) «انّ هذا كان لكم جزاءاً و كان سعیكم مشكورا»
4- كسى كه از مردم، نه پاداش طلب كند و نه تشكّر بخواهد، «لا نرید منكم جزاءً ولا شكوراً»، خداوند به او هم پاداش مى‏دهد و هم تشكّر مى‏كند. «كان لكم جزاءً و كان سعیكم مشكوراً»
5 - تشكّر و قدردانى از تلاش دیگران، یك صفت الهى است. «سعیكم مشكوراً»
6- نطفه بى‏مقدار «نطفة امشاج» بر اثر ایمان و عمل و اخلاص و ایثار به جایى مى‏رسد كه آفریدگار هستى از او تشكّر مى‏كند. «و كان سعیكم مشكوراً»