آیه
یَوْمَ یُكْشَفُ عَن سَاقٍ وَ یُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا یَسْتَطِیعُونَ
خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَقَدْ كَانُواْ یُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ
ترجمه
روزى كه كار بر آنان دشوار شود و به سجده كردن دعوت شوند ولى نتوانند.
دیدگانشان (از ترس) فرو افتاده و ذلّت و خوارى وجودشان را فرا گرفته است. آنان (در دنیا) به سجده دعوت مىشدند در حالى كه سالم بودند (ولى سجده نكردند و امروز دیگر عاجزند.)
نکته ها
مراد از«یُكشف عن ساق» همان اصطلاحى است كه در فارسى مىگوییم: كارد به استخوانش رسیده است.
در حدیثى از امام صادقعلیه السلام مىخوانیم: در آن روز بر دهانها مهر زده شود، ترس تمام وجود را فرا گیرد، چشمها خیره و جانها به حنجرهها رسد.**تفسیر نورالثقلین.***
در سوره فرقان آیه 60 مىخوانیم: «و اذا قیل لهم اسجدوا للرحمن قالوا و ما الرحمن انسجد لما تأمرنا» هرگاه به آنان گفته شود: در برابر خداى رحمان سجده كنید، گویند: رحمن كیست؟ آیا به آنچه دستور مىدهى سجده كنیم؟ آیه مورد بحث كه مىفرماید: «كانوا یدعون الى السجود» اشاره به آن آیه دارد.
مراد از دعوت به سجده در دنیا «كانوا یدعون الى السجود و هم سالمون» یا نداى اذان است كه مردم را به نماز و سجده دعوت مىكند یا آیاتى كه فرمان عبادت دارد و یادستوراتى كه عمل به آن، نوعى سجده و تواضع و فروتنى در برابر خداوند است، بگذریم كه سجده اوج عبادت است.
پیام ها
1- قیامت، روز بُروز سختىها است. «یكشف عن ساق»
2- قیامت، تجسّم دنیاست. آن كه در دنیا اهل سجده نبوده است، در قیامت، توان سجده ندارد. «یدعون الى السّجود فلا یستطیعون»
3- كسانى كه از فرصت اختیار و سلامتى استفاده نكنند، در انتظار روزى باشند كه هیچ یك از این فرصت ها را نخواهند داشت. «یدعون الى السّجود و هم سالمون»
4- مجرم، رویى براى سربلند كردن و نگاه كردن ندارد. «خاشعة ابصارهم»
5 - ذلّت قیامت فراگیر است. «ترهقهم ذلّة»
6- كسى كه خشوع انتخابى در برابر خدا را نپذیرد، در آن روز خشوع و ذلّت اجبارى را خواهد پذیرفت. «خاشعة... ترهقهم ذلّة»