آیه
وَلَقَدْ زَیَّنَّا السَّمَآءَ الدُّنْیَا بِمَصَابِیحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُوماً لِّلشَّیَاطِینِ وَأَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ السَّعِیرِ
ترجمه
و همانا ما آسمان دنیا را با چراغ هایى زینت دادیم و آن را وسیله راندن شیاطین قرار دادیم و براى آنها عذاب فروزان آماده كردیم.
نکته ها
«طِباق»، یا مصدر «طابق» یا جمع «طَبَق» است؛ در صورت اول «سبع سماوات طباقا» به معناى آن است كه آسمانها متناسب و مطابق یكدیگرند و در صورت دوم به معناى آن است كه آسمانها هفت طبقه بر فراز یكدیگرند.
«تفاوت» از «فوت» به معناى بروز اختلال و ناهماهنگى و «فُطور» به معناى شكاف از طول است. «خاسئاً» به معناى خسته و ناكام و «حسیر» به معناى ناتوان است.
تلخىها و كمبودها در نزد انسانهاى سطحى ناگوار به نظر مىآید و گرنه محقّقان به هر چیز با دیده مثبت مىنگرند. ترشى و فلفل براى كودك ناگوار است، ولى براى والدین او، ترشى به اندازه مربّا، ارزشمند است.
«مصباح» از «صبح»، وسیلهاى است كه شب را همانند صبح، روشن كند، مانند چراغ.
در این آیات، سه تعبیر در مورد ستارگان آسمان آمده است. 1. مصباح و چراغ؛ 2. زینت و جلوه؛ 3. رجم شیاطین.
در آیات هفتم و هشتم سوره صافّات خواندیم كه شیطانها براى استراق سمع و شنود اخبار آسمان، قصد نفوذ به آن جا را دارند ولى هر بار مورد هدف قرار مىگیرند و رانده مىشوند و این گونه ستارگان وسیله حفظ آسمان هستند.
پیام ها
1- نظام آفرینش بر اساس رحمت خداوند است. «فى خلق الرّحمن»
2- نظام موجود، نظام احسن است و در نظام آفرینش، هیچ نقص و كمبودى وجود ندارد. «ماترى فى خلق الرّحمن من تفاوت»
3- خداشناسى باید بر اساس نظر و دقت باشد، تا ایمان انسان به عظمت هستى و قدرت آفریدگار بیشتر شود. «فارجع البصر... ثمّ ارجع البصر»
4- براى كسب معرفت، یك بار دیدن و نظر كردن كافى نیست. «فارجع البصر... ثمّ ارجع البصر كرّتین» (در این آیه كلمه «ترى» دو بار و كلمه «بصر» سه بار همراه با لفظ «كرّتین» تكرار شده است.)
5 - خداوندى كه كار خود را محكم و حكیمانه انجام داده است، از دقّت نظر دیگران نگران نیست، بلكه دیگران را به بازدید دعوت مىكند. «فارجع البصر... ثم ارجع البصر»
6- خداوند از آفریدن خسته نمىشود: «و ما مسّنا من لغوب»** ق، 38.*** ولى چشم ما از نگاه به آفریدههاى او خسته مىشود. «ینقلب الیك البصر خاسئاً و هو حسیر»
7- زینت، یكى از خواستههاى فطرى بشر است. (یكى از نعمتهاى ستارگان، زینت بودن آنها شمرده شده است. «زیّنا السّماء الدنیا»
8 - آفریدههاى الهى در عین استوارى و استحكام، «سبعاً شداداً»**نبأ، 12.*** از زینت ویژهاى برخوردارند. (در معمارى علاوه بر استحكام ساختمان، زیبایى نماى بنا نیز باید مورد توجّه باشد.) «زیّنا السّماء الدنیا»
9- آفریدههاى الهى داراى كاربردهاى گوناگونى هستند. «مصابیح - رجوماً»
10- در برابر دشمن نباید انفعالى برخورد كرد؛ برخورد ما با دشمن باید تهاجمى باشد. «رجوماً للشیاطینً»
11- شیاطین به آسمانها نیز طمع دارند. «رجوماً للشیاطین»
12- شیاطین، ضربه پذیرند. «رجوماً للشیاطین»