آیه
رَسُولًا یَتْلُواْ عَلَیْكُمْ آیَاتِ اللَّهِ مُبَیِّنَاتٍ لِّیُخْرِجَ الَّذِینَ آمَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَمَن یُؤْمِن بِاللَّهِ وَ یَعْمَلْ صَالِحاً یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَآ أَبَداً قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقاً
ترجمه
(آن وسیله تذكر،) پیامبرى است كه آیات روشنگر الهى را بر شما تلاوت مىكند تا كسانى را كه ایمان آورده و كارهاى شایسته انجام دادهاند، از تاریكىها به سوى نور بیرون آورد و كسانى كه به خدا ایمان آورده و عمل شایسته انجام دهند، خداوند آنان را به باغهایى كه نهرها از زیر آنها جارى است وارد مىكند و براى همیشه در آنجا جاودانه هستند. حقّا كه خداوند روزى آنان را نیكو ساخته است.
نکته ها
هدایت به چند عنصر وابسته است:
الف) هدایت كننده، «رسولاً»
ب) هدایت شونده، «الّذین آمنوا و عملوا الصالحات»
ج) وسیله هدایت، «آیات بیّنات»
د) هدف از هدایت، «یخرجهم من الظلمات الى النور»
ه) پاداش پذیرش هدایت، «یدخله جنّات...»
كلمه «ذكر» هم براى قرآن به كار رفته است، «نحن نزّلنا الذكر»** حجر، 9.*** و هم براى پیامبر. «ذكراً رسولاً یتلوا...»
عایشه همسر پیامبر گرامى اسلامصلى الله علیه وآله در بیان اوصاف پیامبر مىگوید: «كان خلقه قرآن»**شرح نهجالبلاغه ابن ابى الحدید، ج6، ص340.*** یعنى خلق و خوى پیامبر یك پارچه قرآن بود.
پیام ها
1- انسان مىتواند به جایى برسد كه وجودش سراپا ذكر خدا باشد. «ذكراً رسولاً»
2- مكتب به تنهایى كافى نیست، وجود رهبر لازم است. «رسولاً یتلوا»
3- براى نجات و خروج مردم از ظلمات به نور، بهترین راه، بیان و رساندن آیات الهى است. «یتلوا علیكم آیات اللّه... لیخرج الّذین آمنوا...»
4- دعوت باید روشن و شفاف باشد. «آیات اللّه مبیّنات» (واژه «مبین» بیش از صد بار در قرآن به كار رفته است همچون: «البلاغ المبین»**مائده، 92.***، «قرآن مبین»** حجر، 1.***، «سلطاناً مبیناً»** نساء، 91.***)
5 - راههاى باطلِ شرك و كفر متعدّد است ولى راه حق، یكى بیشتر نیست. «الظلمات... النّور» («ظلمات» جمع و «نور» مفرد است).
6- هدف انبیا نجات بشر است. «رسولاً یتلوا... لیخرج...»
7- خارج كردن مردم از ظلمات، در اصل كار خداوند است، «اللّه ولىّ الّذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الى النّور»** بقره، 257.*** ولى این كار از طریق پیامبران انجام مىشود. «رسولاً... لیخرج»
8 - گرچه هدف انبیا خارج كردن تمام مردم از تاریكىها به نور است، «لتخرج النّاس من الظلمات الى النّور»** ابراهیم، 1***ولى این هدف تنها در مورد مؤمنان محقق مىشود. «لیخرج الّذین آمنوا... من الظلمات الى النّور»
9- انسان حتّى بعد از ایمان و عمل صالح در ظلماتى به سر مىبرد كه باید از آن خارج شود. «لیخرج الّذین آمنوا... من الظلمات الى النّور»
10- ایمان و عمل، پیوسته قرین یكدیگرند. «یؤمن باللّه و یعمل صالحاً»
11- تشویق و تهدید باید متعادل باشد. «عذاباً نكراً... احسن اللّه له رزقاً»