تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر سوره سجده
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 32. سجده آیه 26

آیه
أَوَلَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنَا مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْقُرُونِ یَمْشُونَ فِی مَسَاکِنِهِمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ أَفَلَا یَسْمَعُونَ
ترجمه
آیا برایشان روشن نشده که ما قبیله‏های بسیاری را قبل از ایشان هلاک کردیم؟ با این که این‏ها در خانه‏های آن هلاک شدگان رفت و آمد دارند؛ البتّه در این (هلاکت‏ها و جایگزین شدن‏ها، عبرت‏ها و) نشانه‏هایی است، آیا نمی‏شنوند؟
نکته ها
«قرون» جمع «قرن» به معنای قوم و ملّتی است که در یک زمان زندگی می‏کرده‏اند.
در این آیه که مسأله‏ی هلاکت اقوام پیشین بیان شده و به تاریخ مربوط است باید پیام آن را با شنیدن دریافت کرد، لذا در پایان آیه می‏خوانیم: «أفلایسمعون» ولی در آیه‏ی بعد که سحن از سبز شدن زمین‏های بی‏گیاه است، پیام آیه را با دیدن دریافت می‏کنیم، لذا در پایان آیه می‏خوانیم: «أفلایبصرون»
پیام ها
1- مردم مکّه از انقراض اقوام پیشین آگاه بودند و آثار به جای مانده از آنان در گذرگاه آنان بود، ولی عبرت نمی‏گرفتند. «أو لم‏یهد لهم»
2- تحوّلات تاریخ، قانون‏مند است. (هلاکت اقوام پیشین از یک سو و سفارش به عبرت گرفتن دیگران از سوی دیگر، نشان دهنده‏ی آن است که حوادث تاریخی، تصادفی نیست، بلکه رمز و رازی دارد که باید به آن پی برد. ) «أو لم‏یهد لهم»
3- سقوط قبایل سرکش، از بهترین مایه‏های هدایت آیندگان است. «أو لم‏یهد لهم کم اهلکنا من قبلهم»
4- قبایل سرکش و هلاک شده در تاریخ بسیارند. «کم اهلکنا... من القرون»
5 - بازدید از آثار باستانی و آثار به جای مانده از اقوام پیشین مورد سفارش اسلام است؛ امّا به شرط آنکه همراه پند و عبرت باشد، نه از روی غفلت. «أولم یهد لهم - یمشون فی مساکنهم»
6- بهترین صحنه‏های عبرت‏آموز، آن جاست که خود انسان حضور دارد. «یمشون فی مساکنهم»
7- حفظ آثار باستانی نیاکان، برای عبرت آیندگان لازم است. «مساکنهم»
8 - عوامل عزّت و ذلّت اقوام گذشته را بررسی کنید و از آن درس عبرت گیرید. «انّ فی ذلک لعبرة»
9- سقوط ملّت‏ها و تمدّن‏ها، جلوه‏ای از آیات الهی است. «انّ ذلک لایات...»
10- اگر گوش شنوا باشد، خرابه‏های خاموش نیز برای ما پیام دارند. «أفلایسمعون»