آیه
کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتَادِ
وَثَمُودُ وَقَوْمُ لُوطٍ وَأَصْحَابُ لْئَیْکَةِ أُوْلَئِکَ الْأَحْزَابُ
إِن کُلٌّ إِلَّا کَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ
وَمَا یَنظُرُ هَؤُلَا ءِ إِلَّا صَیْحَةً وَاحِدَةً مَّا لَهَا مِن فَوَاقٍ
وَقَالُواْ رَبَّنَا عَجِّل لَّنَا قِطَّنَا قَبْلَ یَوْمِ الْحِسَابِ
ترجمه
پیش از این کفّار (مکّه نیز،) قوم نوح و عاد و فرعونِ صاحب قدرت، انبیا را تکذیب کردند.
(همان گونه که) قوم ثمود و لوط و اصحاب بیشه (که قوم حضرت شعیب بودند) آنان نیز احزابی بودند (که انبیا را تکذیب کردند).
هر یک از این گروهها، رسولان را تکذیب کردند و عذاب الهی در مورد آنان تحقّق یافت.
گویا این کفّار جز صیحهای هلاکت بار که به دنبالش بازگشتی برای آنان نیست، انتظار ندارند.
و (لذا با تمسخر و غرور) گفتند: «پروردگارا! سهم ما را (از عذاب) هرچه زودتر قبل از روز قیامت به ما بده».
نکته ها
«ذوالاوتاد» صاحب میخها، کنایه از تثبیت قدرت است. «فواق» به معنای رجوع است. همچنین فرصت دادن میان دوشیدن شیر حیوان برای رجوع شیر مجدد به پستان است.
«أیکة» به معنای درخت و «اصحاب الایکة» یعنی مردمانی که در سرزمینی پر آب و درخت زندگی میکردند.
در این چند آیه به سرنوشت شوم امّتهای شش نفر از انبیای قبل از اسلام اشاره شده است تا هم کفّار زمان پیامبر اسلام عبرت بگیرند و هم پیامبر و مؤمنان بدانند که تکذیب انبیا سابقه دیرینه دارد و چیز جدیدی نیست.
قوم نوح در آب غرق شدند، «فاخذهم الطوفان»**عنکبوت، 14 .*** خداوند آنان را با طوفانی موج ساز در دریا گرفتار کرد.
قوم عاد که حضرت هود را تکذیب کردند به وسیلهی تند بادی سخت از پای درآمدند، «فاهلکوا بریح صَرصر عاتیه»**حاقّه، 6 .*** با بادی پر صدا، سرد و طغیانگر هلاک شدند.
قوم فرعون در امواج نیل هلاک شدند، «اغرقنا آلفرعون»**بقره، 50 .*** ما آلفرعون را غرق کردیم.
قوم ثمود که حضرت صالح را تکذیب کردند با صیحهای آسمانی نابود شدند، «انا ارسلنا علیهم صیحة واحدة فکانوا کهشیم المحتظر»**قمر، 31 .*** با صیحهای آنگونه نابودشان کردیم که به صورتی که مانند خار و خاشاک خرد شده در آغل چهار پایان است در آمدند.
قوم لوط با زلزله و سنگهای آسمانی، «انا ارسلنا علیهم حاصبا»** قمر، 54 .*** ما با فرستادن سنگ هلاکشان کردیم.
اصحاب ایکه که حضرت شعیب را تکذیب کردند با صاعقه به هلاکت رسیدند. «فانتقمنا منهم»**حجر، 79*** ما از آنان انتقام گرفتیم.
پیام ها
1- بیان تاریخ پر عبرت گذشتگان، نمونهای روشن از ذکر بودن قرآن است که در آیهی اول خواندیم: «والقرآن ذی الذّکر»، «کذّبت قبلهم قوم نوح...»
2- طاغوتهای زمان، به هنگام عجز در مقابل منطق، به آزار و شکنجه اقدام میکنند. «فرعون ذوالاوتاد»
3- قوم عاد و فرعون و نوح و ثمود و لوط گروههایی متشکل و بینظیر بودند. «اولئک الاحزاب» (کلمه «حزب» به گروه متشکل و منسجم و همسو گفته میشود و کلمه «اولئک» که در آن نوعی انحصار است اشاره به این است که اینها قومی بینظیر بودهاند.)
4- تکذیب یک پیامبر بهمنزله تکذیب همه پیامبران است. «ان کلّ الا کذّب الرسل»
5 - صیحه و صاعقه، یکی از عذابهای دنیوی خداوند است. «صیحة واحدة»
6- اگر عذاب بیاید اجازه بازگشت به کافران داده نخواهد شد. «ما لها من فواق»
7- تکذیب پیامبران، سنّت همیشگی معاندان در طول تاریخ بوده است. «ان کل الا کذب الرسل»
8 - کافران، تهدیدهای الهی را به تمسخر و استهزا میگیرند. «عجّل لنا قطّنا»
9- غرور و لجاجت، انسان را وادار میکند که به استقبال خطر رود. «عجّل لنا قطّنا»
10- قیامت، روز حسابرسی است. «یوم الحساب»