آیه
فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَ لِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ
ترجمه
پس با گرایش به حقّ به این دین روی بیاور، (این) فطرت الهی است که خداوند مردم را بر اساس آن آفریده است، برای آفرینش الهی دگرگونی نیست، این است دین پایدار، ولی بیشتر مردم نمیدانند.
نکته ها
در آیات قبل خواندیم که همهی هستی در برابر خدا فروتن است، «کلّ له قانتون» و آغاز و انجام هستی و مَثَل اَعلی و عزّت و حکمت از اوست، و شرک چیزی جز خیال و ظلم نیست، این آیه میفرماید: پس روی خود را خالصانه متوجّه دین کن.
فطرت در لغت به معنای خلقت و شکافتن پردهی عدم و آفرینش یک موجود است. گویا خداوند انسان را به گونهای آفریده که به حقّ تمایل دارد و از باطل بیزار است. درست همانند علاقهی مادر به فرزند که امری تعلیمی نیست، بلکه فطری و غریزی است.
در روایات، جملهی «فاقم وجهک للّدین»، به اقامهی نماز و توجّه به قبله و اسلام، اخلاص و توحید معنا شده است.**تفسیر راهنما.***
پیام ها
1- رهبر دینی جامعه، باید ابتدا حقّ گرایی کامل خود را تثبیت کند، بعد به ارشاد دیگران بپردازد. «فاقم وجهک للدّین»
2- انسان ذاتاً دینگرا و طرفدار حقّ است. «للدین حنیفاً فطرت اللّه التی فطر النّاس علیها»
3- بر خلاف تصوّر گروهی که میگویند: انسان مثل ظرفی خالی است که با آداب و رسوم و افکار حقّ یا باطل پر میشود و نظامهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی به او رنگ میدهند، خداوند شناخت حقّ و حقّگرایی را به ودیعت نهاده است. «فطرت اللّه ...»
4- معنای فطری بودن دین، بی نیازی از تلاش در راه اقامهی آن نیست. «اقم... فطرت اللّه»
5 - انحراف، یک عارضه است؛ زیرا گرایش به دین حقّ، در نهاد هر انسانی نهفته است. «فطر النّاس علیها»
6- دین فطری، ثابت و پایدار است. «فطرالناس علیها... ذلک الدین القیّم»
7- تکوین و تشریع با یکدیگر هماهنگ است. «فطرالناس علیها... ذلک الدین القیّم»
8 - حرکت در مسیر دین، حرکت در مسیر فطرت است. «فاقم.... فطرت اللّه»
9- امور فطری انسان کم و زیاد میشود؛ امّا به کلّی محو نمیشود. «لا تبدیل لخلق اللّه»
10- گرایشهای حقّ طلبانهای که در درون انسان نهفته شده، با تغییر مکان و زمان عوض نمیشود. «لا تبدیل لخلق اللّه»
11- هر گونه گرایش سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، نژادی و اقلیمی که در درون انسان سرچشمهای نداشته باشد، پایدار نیست. «ذلک الدین القیّم»
12- اسلام، تنها دین پایدار است. «ذلک الدین القیّم»