تربیت
Tarbiat.Org

پیام امام صادق(علیه السلام) به ره جویان صادق
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی‏‏

عدم دل بستگی به دنیا

در قرآن کریم و روایات اهل بیت(علیهم السلام) مطالب بسیاری درباره زهد و وارستگی و قناعت و عزت نفس بیان شده است. هم چنین در کتاب‌های اخلاقی ما، مخصوصاً کتاب‌هایی که بیش تر جنبه روایتی دارد، بحث‌های فراوانی در این باره وجود دارد. نکته‌ای که در این جا هست این است که در این گونه موارد معمولاً فقط یک بُعد قضیه مطرح و تبیین می‌گردد، لذا وظیفه علما و فقها، یعنی کسانی که دین شناس و آشنا به کلمات اهل بیت(علیهم السلام) و مبانی اسلام هستند، این است که به سایر ابعاد نیز توجه نموده و با بررسی آنها نظر اسلام و اهل بیت(علیهم السلام) را در موارد خاص بیان کنند.
یک مسأله این است که توجه انسان نباید معطوف به امور مادی و زودگذر دنیا باشد؛ یعنی تعلقاتش متمرکز در شهوات و لذات زودگذر دنیا نباشد، بلکه باید دوراندیش و آخرت گرا و دارای همّتی بلند بوده، متوجه این مطلب باشد که زندگی دنیا چند روزی بیش نیست و زندگی ابدی و حقیقی در عالم دیگر است. بر اساس این بینش است که انسان همه زندگی دنیا، نه تنها آنچه نصیب او می‌شود، بلکه تمام نعمت‌هایی را که در این جهان هست، نسبت به عالم آخرت پشیزی به حساب نمی‌آورد؛ زیرا در نظر او، دنیا
﴿ صفحه 176﴾
محدود و متناهی و عالم آخرت نامحدود و نامتناهی است و روشن است که بین متناهیونامتناهی هیچ نسبتی وجود ندارد؛ حتی اگر بگوییم نسبتِ متناهی با نامتناهی به اندازه یک چشم برهم زدن می‌باشد، باز هم زیاد گفته ایم. اگر همه عمر دنیا را از ابتدا تا انتها، اعم از آنچه در کره زمین و کرات دیگر منظومه شمسی و نیز سایر کهکشان‌ها است ـ کهکشان‌هایی که گاهی میلیاردها سال نوری با ما فاصله دارند ـ با زندگی آخرت مقایسه کنیم هیچ نسبتی بین آنها نمی‌یابیم؛ چراکه در هر حال مقایسه محدود با نامحدود است. اگر وضع عمر همه دنیا در مقایسه با آخرت این گونه است، وضعیت عمر محدود صد ساله انسان معلوم است که چیست! این بینشی است که ادیان الهی و پیامبران خدا به انسان ارائه می‌دهند.
آنچه درباره ناچیز بودن دنیا ذکر شد، مبتنی بر یک بینش عمیق علمی، فلسفی و اعتقادی است و چنین اقتضایی دارد که انسان نسبت به دنیا و زخارف آن سر سوزنی دل بستگی پیدا نکند.