رویدادهایی که در این عالم پیش می‌آید، از دو حالت خارج نیست: یا دلخواه و مطابق میل ما هستند و یا بر خلاف طبع و میل ما. سلامتی، رفاه، راحتی، آسایش، هوای خوب و چیزهایی از این قبیل که بر وفق مراد ما هستند، نعمت اند. از سوی دیگر، مریضی، فقر، گرفتاری، قرض و مانند آنها که موافق میل ما نیستند، بلا هستند. عالم دنیا سرشار از این
﴿ صفحه 163﴾
دو نوع حادثه است. کسی نیست که در زندگی هیچ امر خوشایندی نداشته باشد؛ یعنی هیچ نعمتی نداشته باشد، هم چنین کسی هم نیست که هیچ مشکلی نداشته باشد: لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِی کَبَد؛**بلد (90)، 4.*** زندگی انسان در این عالم توأم با رنج و سختی است.
آموزه‌ها و تربیت ناب دینی به ما می‌آموزد که در برابر نعمت‌ها شکرگزار باشیم، تا نعمت‌های الهی افزون شود، و در برابر بلاها صبر پیشه کنیم تا اجر ما افزون گردد. انسان برای این که بتواند راه صحیح را طی کند، باید این نکته را در نظر داشته باشد که اگر مشکلی برایش پیش می‌آید، به دنبال آن راحتی و گشایشی است: فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً.**انشراح (94)، 5ـ6.*** اگر انسان به این مسأله توجه نداشته باشد، نه راحتی دنیا را دارد نه سعادت آخرت را. کسی که شکرگزار خدا نباشد، سعادت آخرت را نخواهد داشت، اگر بر بلاها نیز صبر نکند، زندگی را برای خودش سخت تر می‌کند؛ یعنی نه تنها مشکلات او حل نمی‌شود، بلکه این مشکلات مضاعف می‌گردد. بنابراین اگر ما راحتی و سعادت دنیا و آخرت را می‌خواهیم، باید در مقابل سختی‌ها و بلاها صبر کنیم. اگر این کار را نکنیم، انسان ناتوانی هستیم. از همین رو است که حضرت به عبدالله بن جندب و به همه مؤمنان سفارش اکید کرده و می‌فرماید: و قَدْ عَجَزَ مَنْ لَمْ یُعِدَّ لِکُلِّ بلاء صبراً و لِکُلِّ نعمة شکراً و لِکُلِّ عُسر یُسْراً؛ عاجز و ناتوان است کسی که برای هر بلایی صبری مهیا نکند و برای هر نعمتی شکری و برای هر سختی آسانی را.