عقل انسان می‌گوید اگر خطر جدی در کار است، باید به فکر چاره باشیم. ما که در امور ساده دنیا همواره نگران خطرهای احتمالی هستیم و برای رفع آنها اقدام می‌کنیم، عاقلانه نیست که نسبت به مسایلی که اهمیتش بسیار بیش تر از امور دنیایی است، بی خیال باشیم و چاره‌ای نیندیشیم. افرادی که به دنبال کسب منافع و لذایذ مادی هستند، در واقع، به دنبال چیزی هستند که ارزش چندانی در برابر خطرهایی که پیش روی آنها است، ندارد و از اموری غافل‌اند که اهمیت بسیار زیادی برای آنان دارد. عبارت «فکاک رقبته» که در این روایت شریف به کار رفته است، اشاره به این معنا دارد که گردن من در زیر غل و زنجیری گرفتار است؛ می‌خواهم خودم را آزاد کنم، اما باری سنگین روی گردنم فشار می‌دهد و هم چون افساری مرا به طرف بدبختی می‌کشاند. همه ما به واسطه گناهان و اشتباهاتی که مرتکب شده ایم، چنین خطری را در پیش داریم و گردنمان گیر افتاده است و باید آن را نجات دهیم. اگر به فکر رهایی گردن خود از این زنجیر نباشیم، تعبیر ساده اش این است که به فکر نجات از عذاب آخرت نیستیم و همّ ما چیز دیگری است: مَنْ اَصْبَحَ مَهمُوماً لِسِوی فَکاکِ رَقَبَتِهِ فَقَدْ هَوَّنَ عَلَیْهِ الْجَلیلَ؛ کسی که صبح کند در حالی که همّ او غیر از نجات از عذاب است، امر بسیار مهمی را بر خودش سبک شمرده است و چیزی را که باید بزرگ بداند، ساده تلقی کرده است. وَ رَغِبَ مَنْ رَبِّهِ فی الْوَتْحِ الحَقیر؛ از خدا تنها سودی اندک را طلب کرده است. مسلّماً وقتی انسان به فکر عذاب ابدی نباشد، دل مشغولی او امور دنیایی خواهد بود؛ اموری که بسیار سبک و حقیر است. کسی که به عذاب ابدی توجه نداشته باشد، برای نجات از آن نیز اهتمام نمی‌کند.
عقل ما اقتضا می‌کند به اندازه ایمانی که نسبت به آخرت و خطرهای اخروی داریم، همّمان را نیز برای جلوگیری از آن خطرها و نجات از آنها به کار بندیم؛ زیرا تمام مشکلات زندگی در مقابل آن عذاب ابدی ناچیز است. مشکلات زندگی در صورتی در نظر ما آسان جلوه می‌کند که بدانیم مشکل تر از آنها نیز وجود دارد و آن، عذاب و بدبختی آخرت است. البته هر کس ایمانش قوی تر باشد، اهتمام بیش تری نیز به این گونه مسایل خواهد داشت. بنابراین توجه مؤمنان به زندگی اخروی خود باید بیش تر از توجه آنها به زندگی دنیایی و فردیشان باشد.
﴿ صفحه 125﴾