آیه
وَلَا تُجَادِلُواْ أَهْلَ الْکِتَابِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنْهُمْ وَقُولُواْ آمَنَّا بِالَّذِی أُنزِلَ إِلَیْنَا وَأُنزِلَ إِلَیْکُمْ وَإِلَهُنَا وَ إِلَهُکُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
ترجمه
و با اهل کتاب جز با بهترین شیوه مجادله نکنید، مگر ستمگران از آنان، و (به آنان) بگویید: ما به آنچه (از سوی خدا) بر ما و شما نازل شده ایمان داریم، و خدای ما و خدای شما یکی است و ما تسلیم او هستیم.
نکته ها
«جدال» در لغت به معنای به هم تابیدن است. به گفتگوهای دو نفر که با هم درگیری لفظی پیدا میکنند تا بر یکدیگر پیروز شوند، جدال میگویند.
«جدال احسن» به گفتگویی گفته میشود که همراه آن طعنه، استهزا، ناسزا و اهانت نباشد، بلکه بر اساس استدلال و محبّت و با انگیزههای اصلاحی باشد. از کلمهی «قولوا» بعد از سفارش به جدال احسن، استفاده میشود که این لحن آیه، خود نمونهی جدال احسن است.
امام صادقعلیه السلام نمونه جدال احسن را آیات آخر سورهی یس معرّفی فرمودند که شخصی استخوان پوسیدهای را پودر کرد و گفت: «مَن یحیی العظام» کیست این را زنده کند؟! قرآن پاسخ داد که «قل یُحییها الّذی أنشأها اوّل مرّة» همان که اوّل به آن روح داد بعد هم آن را زنده میکند.**تفسیر نورالثقلین.***
1- گفتگو با غیر مسلمان نیز باید با بهترین شیوه باشد. «لاتجادلوا اهل الکتاب الاّ بالّتی هی أحسن»
2- جدالی مورد پذیرش است که محتوای آن و شیوه و الفاظش احسن باشد. «بالّتی هی أحسن»
3- تبادل نظر و گفتگوی صحیح میان مکتبها، فرهنگها و امّتها مورد قبول اسلام است. «بالّتی هی أحسن»
4- مخاطبانِ خود را بشناسیم و با هر دسته به نوعی مناسب برخورد کنیم. زیرا برای ستمگران، منطق، گفتگو و نرمش کارساز نیست. «الاّ الّذین ظلموا»
5 - همهی مخالفان اسلام، ستمگر نیستند. «الاّ الّذین ظلموا منهم»
6- در گفتگوها، قبل از اظهار عقیده و نظر، آنچه را که مورد اتفاق است مطرح کنیم. «الهنا و الهکم واحد»
7- ایمان به تنهایی کافی نیست، تسلیم و اطاعت نیز لازم است. «آمنّا... نحن له مسلمون»